Quantitative Assessment and Examination of Urban Open and Green Spaces in City Center of Uşak Province,Turkey

Yıl 2022, , 2088 - 2109, 15.12.2022

Hüseyin Berk Türker , Atila Gül

https://doi.org/10.35674/kent.999451

Cited By: 5

Öz

Urban green areas are the most crucial components of the urban structure and are physical spaces that contribute to the urban ecosystem and city dwellers. In terms of increasing the quality of urban life and its sustainability, it is of great importance that urban open and green spaces are at the desired level and standards, both qualitatively and quantitatively, and that they are integrated holistically within the scope of urban planning and urban design. This study is aimed to determine the areal amounts, distributions, and amount of green space per capita analyzsis and urban strategic actions of the existing open and green areas in the city and neighborhood scale of the Uşak city center. In this context, the open and green spaces available at the scale of 29 neighborhoods in the city center of Uşak were analyzed and examined. As a result, it was determined that Uşak has 8.50 m2/person active green areas and the 3.37 m2/child playground. The amount of green space per capita in the city is below the 10 m2 standard specified in the legislation.

Anahtar Kelimeler

urban green areas, standart of green areas, active green areas, center city of Uşak province

Kentsel Açık ve Yeşil Alanlarının Niceliksel Analizi ve İrdelenmesi: Uşak Kent Merkezi Örneği

Öz

Kentsel yeşil alanlar kentsel yapının en önemli bileşeni olup kent ekosistemine ve kent halkına çok yönlü hizmet ve katkılar sağlayan fiziksel mekânlardır. Kentsel yaşam kalitesinin artırılması ve sürdürülebilirliği açısından kentsel açık ve yeşil alanların, niteliksel ve niceliksel olarak istenilen düzeyde ve standartlarda olması, kentsel planlama ve kentsel tasarım kapsamında bütüncül ilişkilendirilmesi büyük önem taşımaktadır. Bu çalışmada Uşak kent merkezindeki mahalle ölçeğinde yeşil alanların alansal miktarları, dağılımları ve kişi başına düşen yeşil alan miktarının belirlenmesi, analizlerinin gerçekleştirilmesi ve kentsel stratejik eylemlerin oluşturulması amaçlanmıştır. Bu bağlamda Uşak kent merkezindeki 29 mahalle ölçeğinde mevcut açık ve yeşil alanların niceliksel olarak analizleri yapılmış ve irdelenmiştir. Sonuç olarak, Uşak kentinin kişi başına 8,50 m2 aktif yeşil alan ve çocuk başına düşen çocuk oyun alan miktarı ise 3,37 m2 tespit edilmiştir. Kentteki kişi başına düşen yeşil alan miktarı ilgili yasal mevzuatta belirtilen 10 m2 standardının altında olup mahalle ölçeğinde sayısal ve alansal büyüklükleri açısından dengesiz, yetersiz, küçük ve parçalı bir dağılım gösterdiği belirlenmiş ve kentsel yeşil alanların sürdürülebilirliği açısından stratejik eylemler öngörülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Uşak Kenti, Açık ve yeşil alanlar, yeşil alan standardı, aktif yeşil alanlar

Kaynakça

• Aksoy, Y. (2001). İstanbul Kenti Yeşil Alan Durumunun İrdelenmesi, Doktora Tezi, İ.T.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Aksoy, Y. (2014). Türkiye’de yeşil alanlarla ilgili yasal düzenlemeler. İstanbul Ticaret Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 26, 1-20. http://acikerisim.ticaret.edu.tr/xmlui/bitstream/handle/11467/1430/M00689.pdf?sequence=1&isAllowed=y
• Aklıbaşında, M. (2019). Determining the active green areas and their adequacy by using satellite images and GIS: The case of Nevşehir city Turkey. Fresenius Environmentals Bulletin Volume 28-No 10 p. 7274-7281.
• Altaban, Ö. (1994). Büyükşehirlerde İlköğretimin Mekânsal Sunum Biçimleri Konusunda Bir Araştırma-Örnekleme: Ankara, Yayınlanmamış Doktora Tezi, İ.T.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Bilgili B.C., Çığ, A. ve Şahin, K. (2011). Van Kenti Kamusal Yeşil Alanlarının Yeterliliğinin Ulaşılabilirlik Yönünden Değerlendirilmesi. YYÜ Tar. Bil. Derg. (YYu J. Agr. Sci.) 2011, 21(2): 98-103.
• Buyadi, S.N.A., Mohd, W.M.N.W. ve Misni, A. (2013). Green spaces growth impact on the urban microclimate. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 105, 547-557.
• Çepel, N. (1988). Peyzaj Ekolojisi. İ.Ü. Orman fakültesi Yayın No: 3510, İstanbul.
• Çetiner, A. (1991). Şehircilik çalışmalarında donatım ilkeleri. İstanbul: İTU Matbaası.
• Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, (2017). Kentsel Mekânsal Standartların Geliştirilmesi. T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ve Mimar Sinan Guzel Sanatlar Universitesi işbirliği ile hazırlanmıştır. ISBN: 978-605-5294-74-8. İncekara Matbaacılık Topkapı / İstanbul. s.561.
• Demir, Z. (2004). Düzce’nin Yeni Kentleşme Sürecinde Açık ve Yeşil Alanlara Yeni Fonksiyonlar Kazandırılması. İstanbul Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Doktora Tezi, Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı, 304s, İstanbul.
• Doğan, M. ve Küçük, V. (2019). Gölbaşı İlçesinin Açık Yeşil Alan Durumu ve Bazı Yeşil Alan Standartlarına Göre Değerlendirilmesi Mimarlık Bilimleri ve Uygulamaları Dergisi (MBUD), 4 (2), 155-171. DOI: 10.30785/mbud.592374
• Emür, S.H. ve Onsekiz, D. (2007). Kentsel Yaşam Kalitesi Bileşenleri Arasında Açık ve Yeşil Alanların Önemi – Kayseri/Kocasinan İlçesi Park Alanları Analizi. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Sayı: 22, Yıl : 2007/1, s 367-396.
• Eraslan, Ş., Gül, A. ve Örücü K. (2014). Sağlıklı kent olma yolunda kentsel yeşil alanların rolü. SDU II. Uluslararası Davraz Kongresi, 29-31 Mayıs 2014, Isparta, Türkiye, (s.2247-2270). ISBN: 978-9944-452-82-3.
• Gezer, A. ve Gül, A. (2009). Kent ormancılığı-kavramsal-teknik ve kültürel boyutu. Isparta: SDU Basım Evi.
• Grahn, P. ve Stigsdotter, U.A. (2003). Landscape planning and stress. Urban forestry & urban greening, 2(1), 1-18.
• Gül, A. ve Küçük, V. (2001). Kentsel Açık-Yeşil Alanlar ve Isparta Kenti Örneğinde İrdelenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi, Orman Fakültesi Dergisi, A(2), 27-48.
• Gül, A., Dinç, G., Akın, T. ve Koçak, A. İ. (2020). Kentsel Açık ve Yeşil Alanların Mevcut Yasal Durumu ve Uygulamadaki Sorunlar. Kent Araştırmaları Dergisi (Journal of Urban Studies) İdeal Kent, Kentleşme ve Ekonomi Özel Sayısı, Cilt Volume 11, Yıl Year 2020-3, 1281-1312, ISSN: 1307-9905 E-ISSN: 2602-2133DOI:10.31198/idealkent.650461
• Handley, J., Pauleit, S., Slinn, P., Barber, A., Baker, M., Jones, C. ve Lindley, S. (2003). Accessible Natural Green Space Standards in Towns and Cities: A Review and Toolkit for their Imple-mentation. English Nature Research Reports, Report Nr. 526, (526).
• Haq, S. M. A., (2011). Urban green spaces and an integrative approach to sustainable environment. Journal of Environmental Protection, 2(5): 601-608
• Heidt, V. ve Neef, M. (2008). Benefits of urban green space for improving urban climate. In Ecology, Planning, and Management of Urban Forests (pp. 84-96). Springer, New York, NY
• Hutter, G., Westphal, C., Siedentop, S., Janssen, G. ve Müller, B. (2004). Handlungsansätze zur Berücksichtigung der Umwelt-, Aufenthalts und Lebensqualität im Rahmen der Innenentwick-lung von Städten und Gemeinden – Fallstudien. Umweltbundesamt Texte 41. Berlin, Germany.
• Khan, A. M. (2012). Planning Standards for Recreational Facilities and Open Space in the Context of Urban Areas of Bangladesh in Khan, A. M. (2014). Revisiting Planning Standarts fore rescreational Facilities in Urban Areas. Equality in the City : Making Cities Socially Cohesive.
• Koçan, N. (2015). İl Olduğu Yıllarda Uşak Kenti İmar Durumu, Tufuab VIII. Teknik Sempozyumu 21-23 Mayıs 2015 / Konya
• Koçan, N. (2021). Bayburt Kenti Kentsel Açık Yeşil Alan Yeterliği Üzerine Bir Araştırma. Fırat Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 33(1), 21-29.
• Köşe, H. ve Kara, B. (2021). Söke (Aydın) Kenti Aktif Açık-Yeşil Alanlarının Yeterliliğinin İncelenmesi, Kent Akademisi, Volume, 14, Issue 2, Pages, 374-388
• Maryanti M.R., Khadijah H., Uzair A.M. ve Ghazali M.M. (2016). The urban green space provision using the standards approach: issues and challenges of its implementation in Malaysia. WIT Trans Ecol Environ 210: 369–379. doi: 10.2495/SDP160311
• Mekânsal Planlar Yapım Yönetmeliği, (2014). Resmi Gazete 29030 sayılı Md5. (Erişim Tarihi 10.12.2019)
• Morar, T., Radoslav, R,. Spiridon, L. C. ve Pacurar, L. (2014). Assessing pedestrian accessibility to green space using GIS. Transylvanian review of Administrative Sciences, 10(42), 116-139.
• Morancho, A. B. (2003). A hedonic valuation of urban green areas. Landscape and urban planning, 66(1), 35-41.
• Nowak, D.J., Crane, D.E. ve Stevens, J. C. (2006). Air pollution removal by urban trees and shrubs in the United States. Urban Forestry and Urban Greening, 4;115-123.
• Olgun, R. ve Yılmaz, T. (2019). Kentsel yeşil alan varlığının Niğde kenti örneğinde değerlendirilmesi. Mediterranean Agricultural Sciences, 32(1), 11-20.
• Öztürk, B. (2004). Kentsel açık ve yeşil alan sistemi oluşturulması: Kayseri kent bütünü örneği. Yayımlanmamış doktora tezi, Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı, Ankara.
• Öztürk, S. ve Özdemir, Z. (2013). Kentsel Açık ve Yeşil Alanların Yaşam Kalitesine Etkisi “Kastamonu Örneği. Kastamonu Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 2013, 13 (1): 109-116.
• Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği (2017). Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği. 03.07.2017 tarihli ve 30113 Sayılı Resmi Gazete
• Sandström, U. G. (2002). Green Infrastructure Planning in Urban Sweden. Planning Practice & Research. Volume 17, 2002 - Issue 4 https://doi.org/10.1080/02697450216356
• Singh, V. S., Pandey, D. N. ve Chaudhry, P. (2010). Urban forests and open green spaces: Lessons for Jaipur, Rajasthan, India. RSSPCB occasional Paper, 1, 1-23.
• Şişman E.E. ve Özyavuz M. (2010). Çocuk oyun alanlarının dağılımı ve kullanım yeterliliği: Tekirdağ örneği. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi 7: 13-22.
• Tamosiunas, A., Grazuleviciene, R., Luksiene, D., Dedele, A., Reklaitiene, R., Baceviciene, M., ... ve Nieuwenhuijsen, M. J. (2014). Accessibility and use of urban green spaces, and cardiovascular health: findings from a Kaunas cohort study. Environmental health, 13(1), 1-11.
• Türkan, E.E. ve Önder, S. (2011). Balıkesir kenti çocuk oyun alanlarının irdelenmesi. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi 8: 69-80
• TÜİK. (2021). Erişim: 13.07.2021. http://www.tuik.gov.tr.
• Uşak Belediyesi. (2021). Erişim: 13.07.2021. https://www.usak.bel.tr/sayfa/ulasim/
• Uşak Belediyesi Faaliyet Raporu. (2018). Erişim: 13.07.2021. https://www.usak.bel.tr/sayfa/faaliyet-raporlari/
• Uşak Belediyesi Faaliyet Raporu. (2019). Erişim: 13.07.2021. https://www.usak.bel.tr/sayfa/faaliyet-raporlari
• Uşak Meteoroloji Genel Müdürlüğü. (2019). Uşak Merkez İstasyonu 1990-2018 yılları arasındaki Uşak kenti tüm Parametreler Bülteni.
• Wilkinson, P. (1985). The golden fleece: the search for standards." Leisure Studies no. 4 (2):189-203.
• WHO, (2017). Urban green spaces:a brief for action. p 11. https://www.euro.who.int/en
• WHO, (2010). Urban planning, environment and health: from evidence to policy action-Meeting Report-World Heal Organ Reg Off Eur:119.doi:http://dx.doi.org/10.1016/j.biomaterials.2008.12.054