Yerel Yönetimlerde Kamu Özel İşbirliği (KÖİ) Uygulamalarının iki Yönü: Avantajlar ve Dezavantajlar

Yıl 2017, Cilt: 10 Sayı: 30, 169 - 199, 15.06.2017

Yusuf Uysal

Öz

Kamu Özel İşbirliği (KÖİ) Modeli,  1990’lardan sonra altyapı tesislerinin inşa
edilmesi ve kamu hizmetlerinin halka sunulmasında kamu otoriteleri tarafından
kullanılan önemli bir alternatif olmuştur. KÖİ'nin en önemli avantalarından
birisi, kamu hizmetlerindeki finansman sorununa çare olmasıdır. Diğer önemli
avantajı da kamu hizmetlerinin özel sektör tecrübe ve yöntemleriyle sunulmasını
sağlamasıdır. Bunlar ve diğer avantajları KÖİ'nin tercih edilme oranlarını
giderek arttırmıştır.

KÖİ, günümüzde yukarıda sayılan
fonksiyonları itibariyle özellikle gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde hem
merkezi yönetimlerin hem de yerel yönetimlerin kamu hizmeti yürütme usulleri
arasında vazgeçilmez olmaya doğru ilerlemektedir. Bu itibarla KÖİ, kamu
hizmetlerinin sunumunda yerel yönetimler için oldukça cazip avantajlara
sahiptir. Ancak, kendine özgü bir takım kural ve prosedürlere sahip olan KÖİ,
yerel yönetimler için elbette bir takım dezavantajları da bünyesinde
barındırmaktadır.

Bu çalışma, yerel yönetimlerin KÖİ
uygulamalarındaki avantajlarını ve dezavantajlarını literatür ve uygulama
temelinde açıklamak amacındadır. Öncelikle, KÖİ’nin tanımına ve temel
özelliklerine yer verilecektir. Daha sonra yerel yönetimler için KÖİ uygulama
örneklerine ve KÖİ’nin sağladığı avantajlara değinilecektir. Diğer ana konu
olarak yerel yönetimlerin KÖİ uygulamalarındaki karşılaştıkları zorluklar ve
dezavantajları açıklanacaktır.

Anahtar Kelimeler

Yerel Yönetimler, Kamu Özel İşbirliği, Yerel Kamu Hizmetleri, KÖİ'nin Avantajları

Two Directions of Public Private Partnership (PPP) Aplications in Local Administrations: Advantages and Disadvantages

Öz

The Public Private Partnership (PPP) Model has been an
important alternative used by public authorities in the construction of infrastructure
facilities and public services after the 1990s. One of the most important
advantages of the PPP is the solution to the problem of financing in public
services. Another important advantage is that public services can be provided
by private sector experience and methods. These and other advantages have
gradually increased the preference rates of the PPP.

Today, with the above-mentioned functions, the PPP is
moving towards becoming indispensable among the public service execution
procedures of both central and local governments, especially in developed and
developing countries. In this respect, the PPP has quite attractive advantages
for the local administrations in the presentation of public services. However,
the PPP which has its own set of rules and procedures, also incorporates a
number of disadvantages for local governments.

The purpose of this study is to explain the advantages
and disadvantages of local governments in PPP applications based on literature
and practice. First of all, the definition of PPP and its basic characteristics
will be given. It will then be referred to local administrations examples of
PPP implementation and the benefits provided by the PPP. The other main issue
is to explain the challenges and disadvantages of local administrations
implementation of PPPs. 

Anahtar Kelimeler

Local Administrations, Public Private Partnership, Local Public Service, Benefits of PPP

Kaynakça

• Acartürk, Ertuğrul –Keskin, Sabiha (2012), “Türkiye’de Sağlık Sektöründe Kamu Özle İşbirliği Modeli”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, C.17, S.3, s.25-51
• Akçay, Belgin(2006), “Kamu Alt Yapı Yatırımlarının Sermaye Piyasaları Aracılığıyla Finansmanı”, SPK 7. Arama Konferansları, Ankara
• Altan, Yakup- Kerman, Uysal- Aktel, Mehmet- Metin, Yüksel- Eke, Erdal ( 2013), “Yerel Yönetimlerde Kamu Özel Ortaklığı Uygulaması: Büyükkabaca Belediyesi Örneği”, Uluslararası Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, Yıl:2013, C:5, S:3, s. 9-17
• Arıoğlu, Erdem- Arıoğlu, Ergin(1996), “Enerji Sektöründe Yap İşlet devret Modelinin İrdelenmesi”, TMMOB 1. Enerji Sempozyumu, , Ankara
• Atasoy, Hidayet( 2011), “Kamu Özel İşbirliği Modeli ve Türkiye’de Belediyelerin Altyapı Projelerinin Finansmanında Uygulanabilirliği”, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Kayseri
• Biginas, Konstantinos- Sindakis, Stavros(2015), “Innovation through Public-Private Partnerships in the Greek Healthcare Sector: How is it achieved and what is the current situation in Greece?”, The Innovation Journal: The Public Sector Innovation Journal, Volume 20(1), article 5, s.1-12
• British Columbia(1999), “Public Private Partnership A Guide for Local Government, British Columbia”, http://www.cscd.gov.bc.ca/lgd/policy_research/library/public_private_partnerships.pdf, 15.03.2017
• Burger, Philippe- Tyson, Justin- Karpowicz, Izabela- Coelho, Maria Delgado (2009) “The Effects of the Financial Crisis on Public-Private Partnerships” IMF Working Paper WP/09/144
• Çal, Sedat( 2008), Türkiye’de Kamu Hizmeti ve İmtiyazın Dönüşümü Öyküsü, TOBB Yayını, sıra no:58, Ankara
• Çerçi, Ayşegül (2011), “Kamu Özel İşbirlikleri (Public Private Partnership) Modeller, Riskler ve Finansman”, Türkiye Kalkınma Bankası Yayını, Sayı: 59
• Chen, Miao Sheng- Lu, Huei Fu- Lin, Huei Wen( 2006), “Are the nonprofit organizations suitable to engage in BOT or BLT scheme? A feasible analysis for the relationship of private and nonprofit sectors”, International Journal of Project Management 24, s. 244-252
• Davies, Steve- Fairbrother, Peter(2003), “Private Finance Initiative (PFI) and Public Private Partnership (PPPs): Definition and Sources”, School of Social Sciences Working Paper, 39, Cardiff University
• Dinçer, Ömer- Yılmaz, Cevdet (2003), “Kamu Yönetiminde Yeniden Yapılanma:1, Değişimin Yönetimi İçin Yönetimde Değişim”, T.C. Başbakanlık, Ankara
• Commission of The European Communities ( 2004), “Green Paper, On Public-Private Partnerships And Community Law on Public Contracts And Concessions”, Brussels
• Grimsey, Darrin- Lewis, Mervyn K.(2005), “Are Public Private Partnerships value for money? Evaluating alternative approaches and comparing academic and practitioner views”, Accounting Forum, 29
• Güneş, Ahmet M.(2009), “Kamu Hizmetlerinin Yürütülmesinde Yeni Bir Yöntem: Kamu Özel Ortaklığı, Güncel Hukuk Dergisi, Şubat 2009, s. 58-62
• Hamilton, Geoffrey - Kachkynbaeva , Meerim, Wachsmuth, Isabelle- Masaki,Emi (2012), “A Preliminary Reflection on the Best Practice in PPP in Healthcare Sector: A Review of Different PPP Case Studies and Experiences” UNECE, WHO, and ADB
• Herpen, Van (2002), “Public Private Partnerships: The Advantages and Disadvantages Examined”, AET-Conference, http://abstracts.aetransport.org/paper/index/id/1466/confid/8, 10.04.2017
• International Monetary Found ( 2004), “Public-Private Partnerships”, Fiscal Affairs Department, https://www.imf.org/ external/np/fad/2004/pifp/eng/031204.pdf,10.04.2017
• Kalkınma Bakanlığı (2012), “Kamu Özel İşbirliğine İlişkin Mevzuat”, Kalkınma Bakanlığı, Yatırım Programlama İzleme ve Değerlendirme Genel Müdürlüğü Kamu Özel İşbirliği Daire Başkanlığı, Ankara, http://www.kalkinma.gov.tr/ Pages/KamuOzelIsbirligiMevzuat.aspx, 24.03.2016
• Karahanoğlu,Yiğit (2012), “Kamu Özel Ortaklığı Modelinin Mali Değerlendirmesi”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, Cilt 67, No. 2, s. 95-125
• Karasu, Koray (2011), “Sağlık Hizmetlerinin Örgütlenmesinde Kamu Özel Ortaklığı”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 66 (3), s.217-262
• Karasu, Koray (2011), Sağlık Hizmetlerinin Örgütlenmesinde Kamu–Özel Ortaklığı, Sağlık Alanında KÖO Sempozyumu 6-7 Mayıs 2011, Türk Tabipler Birliği Yayınları, Bursa
• Keating, Michael (1998), “Commentary: Public Private Partnership in the US From a European Perspective” Parnership inUrban Governance: European and American Experiance , Editör: John Pierre, Macmillian Press, London
• Keşli, Ahmet T.(2009), “Kamu Özel Sektör İşbirliği (PPP) projelerinin Hukuki Rejimi”, Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul
• Manisalı, Ekrem- Kaplanoğlu, S.Burçin(2000), “Yapİşlet Devret Modelinde Karşılaşılan Riskler ve Değerlendirmesi”, 2. Yapı İşletmesi Kongresi, İzmir
• McKee, Martin- Edwards, Nigel- Atun Rifat, “Public-private partnerships for hospitals” Bulletin of the World Health Organization, 2006; 84, 11, s. 890-89
• Mecek, Gülsevil- Doğan,Mesut- Kaymaz,Ali Rıza (2015), “Yerel Yönetim Hizmetlerinin Finansmanında ve Sunumunda Alternatif Bir Model,: KÖSİ (Kamu Özel Sektör İşbirliği) Uygulamaları”, İdari ve Mali Açıdan Türkiye’de Yerel Yönetimler, Editörler: Mehmet Mecek, Mesut Doğan, Bekir Parlak, Bekad Yayınları, Antalya, s.481-506
• Ministry of Urban Development Government of India (2016), “Compendium on Public Private P artnership in Urban Infrastructure Case Studies”, Haryana, INDIA, http://ppp.worldbank.org/public-private-partnership/library/ compendium-public-private-partnerships-urban-infrastructure-%E2%80%93-case-studies, 02.04.2017
• Moszoro, Marian- Krzyzanowska Magdalena(2011), “İnplementing Public Private Partnership İn Municipalities”, IESE Business School, WP-908
• Mudi, Adamu(2016), “Quantity Surveyor’s Impact: A Panacea to achieving Critical Success Factors in PPP Implementation”, International Journal of Engineering Science Invention, Volume 15, Issue 3, s. 1-9
• National Audit Office ( 2009), “Performance of PFI Construction”, https://www.nao.org.uk/wp-content/uploads/2009 /10/2009_performance_pfi_construction.pdf, 27.04.2016
• Nikolic, Irina A.- Maikisch, Harald (2006), “Public-Private Partnerships and Collaboration in the Health Sector An Overview with Case Studies from Recent European Experience”, HNP Discussion Paper
• OECD ( 2008), “Public-Private Partnerships: In Pursuit of Risk Sharing and Value for Money”, http://www.oecd-ilibrary.org/governance/public-private-partnerships_9789264046733-en, 02.04.2017
• Özdemir, Dilek, (2004) “1980 Sonrasında Kamu-Özel Sektör Ortaklıkları ve Birlikte Yönetim”, Kent Gündemi, sayı. 6, s.51-58
• Partnerships British, (2003), An Introduction to Public Private Partnerships, , www.partnershipsbc.ca/pdf/An%20 Introduction%20to%20P3%20-June03.pdf, 05.03.2015
• Price, David (2011) , “Dünyada Sağlıkta Kamu Özel Ortaklığı: Kavram ve Değişimler”, Toplum ve Hekim, Temmuz-Ağustos, Cilt 26, Sayı 4, s 289-296
• Renda, Andre- Schrefler, Lorna (2006), “Publi -Private Partnerships Models and Trends in the European Union”, DG International Policies of the Union, Economic and Scientific policy, (IP/A/IMCO/SC/2005-161), Brussels
• Satish, D - Shah, Pragya (2009) “A study Of Public Private Partnership Models” The Icfai University Journal of Infrastructure, Vol. VII, No. 1, s.23-37
• Şahin, Mehmet- Uysal, Özge (2012), “Kamu Maliyesine Etkileri Açısından Kamu Özel Sektör Ortaklıkları Üzerine Bir Değerlendirme”, Maliye Dergisi , Sayı: 162, s. 155-174
• Şahmalı, Erkan (2011), PPP (KÖO) Uygulamaları ve Entegre Sağlık Kampüsleri, İstanbul–26 Ekim 2011, http://www.projeyonetim.com/newsletter/ppp_koo_kamu_ozel_ortakligi_erkan_ sahmali.pdf, 14.01.2016
• Tan, Turgut (1992) , “Kamu Hizmeti İmtiyazından Yap-İşlet-Devret Modeline”, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, Cilt: 47 Sayı: 3, s.307-325
• Teisman, Geert R.- Klijn Erik Hans (2000), “Public Private Partnership in European Union: Officially suspect, Embraced in Dailly Practise”, Public Private Partnership –Teoriy and Practise in İnternational Perspective, Edit: Stephen P. Osborne, Routledge, London and New york, 2000, pp.165-186, Aktaran:Mehmet Şahin, Özge Uysal, Kamu Ekonomisi Perspektifinden Kamu Özel Sektör Ortaklıkları, Ekin Yayınevi,Bursa, 2008,s.36
• Tekin, Ali Güner (2008), Kamu özel İşbirlikleri/Ortaklıkları (PPP) &Türkiye Deneyimi, Başbakanlık Özelleştirme İdaresi Başkanlığı, Akara
• Turhan, Mine Kasapoğlu (2011), “Çeşitli Ülkelerdeki Kamu Özel Ortaklığı Uygulamalarının Hukuki Açıdan Değerlendirilmesi”, Toplum ve Hekim, Cilt 26, Sayı 4, s. 274-288
• Türkiye Büyük Millet Meclisi(2013) 24. Yasama Dönemi, 3. Yasama yılı, Sağlık Bakanlığınca Kamu Özel İşbirliği Modeli ile Tesis Yaptırılması, Yenilenmesi ve Hizmet Alınması Hakkında Kanun Tasarısı ile Tokat Milletvekili Şükrü Ayalan ve Çankırı Milletvekili İdris Şahin ile 4 Milletvekilinin; Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi ile Plan ve Bütçe Komisyonu Raporu, Muhalefet şerhi
• Ulusoy, Ahmet -Akdemir, Tekin (2009), “Yerel Yönetimler ve Mali Özerlik: Türkiye ve OECD Ülkelerinin Karşılaştırmalı Analizi” Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt 12 Sayı 21, s.259-287
• United Nations (2008), “Guidebook on Promoting Good Governaance in Public-Private Partnership”, United Nations Economic Comission For Europe, http://www.unece.org/index.php?id=2147. 20.04.2017
• United Nations ( 2011), “A Guidebook on Public-Private Partnership in İnfrastructure, Economic and Social Commission For Asia and the Pasific” http://www.unescap.org/resources/guidebook-public-private-partnership-infrastructure, 21.05.2017
• Usta, Sefa- Bilgiç, Erdal (2016), “Yerel Yönetimlerde Hizmet Sunumu: Kamu Özel Ortaklığı Modeli”, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Yıl: 2016/1, Sayı:23, s.249-268
• Uz, Abdullah ( 2007), “Kamu-Özel Ortaklığı/Public-Private Partnership (PPP) (Kavram ve Hukuksal çerçeve)”, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt XI, Sayı 1-2, s. 1165-1182
• Zaharioaie, Marina (2012), “The Utility of Using Using Public Private Partnerships For Local Goverment, Journal of Public Administration”, Finance and Law, Issue 2/2012, s. 17-24