İklim Politikasının Bir Aracı Olan Temiz Kalkınma Mekanizması Açısından İnsan Hakları, Adalet ve Hakçalık

Yıl 2018, Cilt: 11 Sayı: 2, 295 - 304, 15.06.2018

Ferhan Can

Öz

İklim değişikliği bütün insanları etkileyen
küresel bir sorun olmakla birlikte, bütün insanları aynı oranda
etkilememektedir. En az sorumlu olan ve savunmasız kesimler iklim değişikliği
ve onu önlemek için kullanılan yöntemlerden en fazla etkilenmektedir.
Dolayısıyla, iklim değişikliği ve iklim değişikliğini önlemek için kullanılan
yöntemler sadece çevreyi ilgilendiren konular değil milyonlarca insan ve
topluluk için adalet, hakçalık ve insan hakları konularıdır.

Temiz Kalkınma Mekanizması sera gazı
salım azaltım hedeflerine ulaşmak için maliyeti azaltma da kullanılan ve
gelişmekte olan ülkelerde uygulanan bir yöntemdir. Makalenin amacı iklim
değişikliğinin ve iklim değişikliğini önlemek için kullanılan Temiz Kalkınma
Mekanizması projelerinin insan hakları, adalet ve hakçalık üzerindeki etkisini
ele almaktır. Yapılan çalışma sonucunda İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi'ni
kabul eden Birleşmiş Milletlere ait bir kuruluşun bile insan hakları
ihlallerine göz yumduğu ve yaşanmakta olan adaletsizlik ve eşitsizliği
artırdığı görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

İklim Değişikliği, Temiz Kalkınma Mekanizması, İnsan Hakları, Adalet

Human Rights, Justice and Equity in terms of Clean Development Mechanism as an Instrument of Climate Policy

Öz

Although
climate change is a global problem that effects all people, it does not effect
all on an equal basis. Less responsible and vulnerable people are effected more
from climate change and practices which are used for prevent it. Because of
this reason, climate change and practices used for prevent it, not only related
with environmental issues but also related with justice, equity and human
rights issues for millions of people and community.

Clean
Development Mechanism is provided to assist developed countries in achieving
compliance with their quantified emissions reduction commitments with lower
cost and implemented in developing countries. The aim of this study is to
address the effects of climate change and clean development mechanism on
justice, equity and human rights. As a result of the study it is seen that one
of the bodies of the United Nations which has adopted Universal Declaration of
Human Rights, has ignored human rights violations and increased existing
injustice and inequity.

Anahtar Kelimeler

Climate Change, Clean Development Mechanism, Human Rights, Justice, Equity

Kaynakça

• Balı, A. Ş., (2001), Çok Kültürlülük ve Sosyal Adalet: Öteki ile Birlikte Yaşamak, Çizgi Kitapevi, Konya.
• Barnett J., (2006), "Climate Change, Insecurity and Injustice", In Fairness to Adaptation to Climate Change, Editör Adger W, Paavola J, Huq S, Mace M., Massachusetts Institute of Technology.
• Begum, A., Shukrana, U., (2011) "Evolving Concepts of Climate Justice: Bangladesh Perspective", Human Rights and Environment, 81–96, Editör M. Rahman, Dhaka: Palal Prokashoni & ELCOP (Empowerment through Law of the Common People).
• Brown, D.A., (2015), "Missed Opportunity in Lima: Creating a Process for Examining Equity Considerations in the Formulation of INDCs", Ethics, Policy & Environment, Cilt: 18, Sayı: 2, s. 146-154.
• Cameron Et al., (2013), "Climate Justice: Equity and Justice Informing a New Climate Agreement", Working Paper, World Resources Institute, Mary Robinson Foundation Climate Justice.
• Can, F., (2017), "Temiz Kalkınma Mekanizması: Türkiye'deki Uygulamaların Paydaş Katılımı Açısından Değerlendirilmesi", Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Carbon Market Watch, (2015), "Human Rights Implications of Climate Change Mitigation Actions", http://carbonmarketwatch.org/wp- content/uploads/2015/ 11/HUMANRIGHTS-IMPLICATIONS-OFCLIMATE CHANGEMITIGATION -ACTIONS_WEB-final.pdf,(10.02.2016).
• Carbon Market Watch, (2016a), "Harmful CDM Projects", http://carbonmarketwatch.org/project-campaigns/, (10/ 02/ 2016).
• Carbon Market Watch, (2016b), "Human Rights in the CDM", http://carbonmarketwatch.org/category/human-right-in-climate/human- rights/, (12/ 02 /2016).Carbon Market Watch, (2016c), "Aguan - Biogas Project, Honduras", http://carbonmarketwatch.org/campaigns-issues/aguan-biogas-project- honduras/, (12/ 02/ 2016).
• Ciplet, D., (2009), "Contesting Climate Injustice: Transnational Advocacy Network Struggles for Rights in UN Climate Politics", Global Enviromental Politics, Cilt: 14, Sayı: 4, s. 75-96.
• Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, (2017), "Küresel İklim Değişikliği ve Toplumsal Cinsiyet", http://iklim.cob.gov.tr/iklim/AnaSayfa/iklimgender.aspx?sflang =tr, (02.05.2017).
• Dayaneni, G., (2009), "Carbon Fundamentalism vs. Climate Justice", Race, Poverty & the Environment, Fall 2009, Cilt: 16, Sayı: 2, s. 7-11.
• Duru, B. (2008), "Kyoto Protokolü'nden Halkların Protokolüne, Kyoto Sonrası (2012) İçin İklim Değişilikliği Görüşmeleri", Mülkiye Dergisi, Cilt: 32, Sayı: 259, s. 205 -214.
• Felsefe, (2016), "Adaletin Türleri Nelerdir? Adaletin Türleri", http://www.felsefe.gen.tr/siyaset_felsefesi/adalet_turleri_nelerdir.asp, (13.10.2016)
• Filzmoser, E. Et al., (2014), "The Need for a Right-Based Approach to the Clean Development Mechanism", http://orbit.dtu.dk/en/publications/the-need-for- a-rightsbased-approach-to-the-clean-development- mechanism(9eee167e- 1417-4ca2-853f-ab19c3b7dbd1).html, (10.02.2016).
• Güriz, A., (2001), "Adalet Kavramının Belirsizliği", Adalet Kavramı Semineri'nde Verilen Tebliğler , Türkiye Felsefe Kurumu Yayınları, Editör Adnan Güriz, Ankara.
• Ikeme J., (2003), "Equity, Environmental Justice and Sustainability: Incomplete Approachesin Climate Change Politics", Global Enviromental Change, Cilt: 13, s. 195-206.
• Johl, A., Lador, Y., (2012), "A Human Rights-based Approach to Climate Finance, International Policy Analysis", FES Geneva, Friedrich Eberto Stiftung, http://library.fes.de/pdf-files/iez/global/08933.pdf, (10.02.2016).
• Kara, F., Ö., (2016), "İklim Değişikliğinde Kadının Rolü ve Tarımsal Yayım", XII. Ulusal Tarım Ekonomisi Kongresi, 25-27 Mayıs 2016, Conference Paper.
• Kocaoğlu, S.S., (2005), "Evrensel Yetki", TBB Dergisi, Sayı: 60, s. 189-213.
• Mathur, V.N. Et al., (2014), " Experiences of Host Communities with Carbon Market Projects: Towards Multi-level Climate Justice", Climate Policy, Cilt: 14, Sayı: 1, s. 42-62.
• Michaelowa, A., (2010), "The Future of the Clean Development Mechanism", Climate Change Policies, Global Challenges and Future Prospects, Edited by Emilio Cerda, Xavier Labendaira, Edward Elgar, Cheltenham UK, Northampton MA USA.
• Özdemir, Ö., (2015), "Savaş ve Çatışmalarda Şiddetin Kurbanları Kadınlar", Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt: 8, Sayı: 39, Sayfa: 310-318.
• Paris Agreement, (2015), http://unfccc.int/files/essential_background/convention/application/pdf/english_paris_agreement.pdf, (16.03.2017).
• Rhaman, M., (2016), "Climate Justice Framing in Bangladeshi Newspaper, 2007-2011", South Asia Research, SAGE Publications, Cilt: 36, Sayı: 2, s. 186-205.
• Richardson, T., (2015), " On the Limits of Liberalism in Participatory Environmental Governance: Conflict and Conservation in Ukraine’s Danube Delta", Development and Change, Cilt: 46, Sayı: 3, Sayfa: 415–441.
• Schade, J.,Obergassel, W. (2014). Human rights and the Clean Development Mechanism, Cambridge Review of International Affairs, Sayfa: 717-735. doi:10.1080/09557571.2014.961407
• Schleich, J., (2016), "Citizens' perceptions of justice in international climate policy: an empirical analysis", Climate Policy, Cilt: 16, Sayı: 1, s. 50-67.
• Talu, N., (2017), "Değişimin Öznesi Kadınlar", http://kazete.com.tr/makale/degisimin-oznesi-kadinlar_775, (02.05.2017).
• The Association for Women's Rights in Development (AWID), (2017), "Climate Justice: Why Women Must Be Included", https://www.awid.org/news-and- analysis/climate-justice-why-women-must-be-included, (03.05.2017).
• TUSİAD, (2016), Ekonomi Politikaları Perspektifinden İklim Değişikliği İle Mücadele, Yayın No: TÜSİAD- T/2016 T/2016,12-583, İstanbul.
• Türkiye Bilimler Akademisi Raporlar Dizisi-TÜBA (2010), Türkiye Açısından Dünyada İklim Değişikliği, Sayı: 22, Yeni Reform Matbaacılık, Ankara.
• UNFCC, (2011), Cancun Agreements, Outcome of the Work of the Ad Hoc Working Group on Long-term Cooperative Action under the Convention, Decision 1 /CP16, Document No: FCCC/CP/2010/7/Add.1.
• UNFCC, (2017), "Gender and Climate Change", http://unfccc.int/gender_and_climate_change/items/7516.php, (03.05.2017).