Sultanahmet Meydanı Kent Mobilyalarının Estetik, İşlevsellik ve Algılanabilirlik Ölçütlerinde Kent Dokusu ile Uyumu

Yıl 2018, Cilt: 11 Sayı: 4, 508 - 522, 15.12.2018

Melisa Elif İlhan Handan Özsırkıntı Kasap

Öz

Kent mobilyaları,
kentsel mekan bağlamında insan ve toplum arasındaki ilişkilerde son derece
belirleyici bir etkiye sahiptir. Günümüzde, kentsel tasarım uygulamalarında
kent mobilyaları, mekanın ayrılmaz bir parçası olarak kabul edilmekte ve
kentsel tasarım çalışmalarında kent mobilyalarının tasarımına özel bir önem
verilmektedir. Kent mobilyaları, kentte yaşayanların, insanlarla, kurumlarla ve
kentle ilişkilerini belirleyen, düzenleyen, sınırlayan; kentlilerin kentsel ihtiyaçlarını
karşılayan donatı elemanlarıdır. Kent mobilyalarının tasarımında ve
yerleştirilmesinde işlevsellik elbette önemlidir fakat kent mobilyaları tasarım
aşamasında kentsel mekanın bütünlüğü içerisinde ele alınmalı, kent
mobilyalarının kent kimliğinin ayrılmaz bir parçası olduğu gözden
kaçırılmamalıdır. Kent mobilyaları, kentsel mekanın tarihi, çevresel ve
kültürel dokusuyla birlikte değerlendirilmeli, kentsel alana estetik katan ve
kentsel dokuyu zenginleştiren bir unsur olarak düşünülmelidir. Özellikle bir
kentin kimliğinin taşıyıcısı olan tarihi mekanlarda kent mobilyalarının
tasarımı daha özenli bir yaklaşım gerektirmektedir. Bu çalışmada kent, kentsel
mekan, kentsel dış mekan kavramları açıklanarak kent mobilyaları ve kentsel
mekan ilişkisi ayrıntılı olarak ele alınmıştır. Çalışmanın saha araştırması
için örnek alan olarak seçilen Sultanahmet Meydanı ve civarındaki kent
mobilyaları yerinde incelenmiş ve fotoğraflarla belgelenmiştir. Böylece
Sultanahmet Meydanı; tasarım, uygulama ve tarihi kentsel mekana uyumları
bakımından değerlendirilmiş; kent kimliği ve kent kültürü açısından tarihi
mekan ve kent mobilyaları ilişkisi ortaya konulmuştur. Sonuç kısmında
Sultanahmet Meydanı ve civarındaki kent mobilyalarıyla ilgili tasarım ve
uygulama planında öneriler getirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

kent mobilyaları, kent, kentsel dış mekan, meydan, kent kültürü, Sultanahmet Meydanı, işlevsellik, estetik, algılanabilirlik

Harmony of Sultanahmet Square Urban Furnıture wıth the Urban Fabrıc ın Terms of Aesthetıc, Functıonalıty and Perceptıbılıty Benchmarks

Öz

Urban furniture has a highly
distinctive determinant effect on the human and society relations. Nowadays, in
urban design applications, urban furniture is accepted as an integral part of
the space; and a particular importance has been given to it in urban design
works. Urban furniture is the equipment that determines and constrains the
relations of urban residents, with other people, with institutions and with the
city and meets the urban needs of urban residents. Certainly, functionality is
important in designing and placing the urban furniture. However urban furniture
should be tackled at the design stage by considering the space integrity and it
should not be missed that the urban furniture is an inseparable part of the
urban identity. Urban furniture must be evaluated in unison with the urban
space’s historical, environmental and cultural texture; and must be considered
as an enriching and aesthetic element of the urban fabric and urban space.
Designing urban furniture needs a much more diligent approach, particularly in
the historical places conveying the urban identity. In this study, concepts
such as urban, urban space, urban outer space are evaluated and relation
between the urban furniture and urban space is handled in detail. Urban
furniture in and around Sultanahmet Square -which are chosen as the sample case
for the field research of the this study- is investigated on site and evaluated
in terms of their cohesion with the historical urban space, design and
application. Also, the relation between historical places and urban furniture
in terms of urban identity and culture are exhibited. As a conclusion,
suggestions are made on the design and application plan regarding the furniture
of Sultanahmet Square and its surroundings.

Anahtar Kelimeler

Urban furniture, urban, urban outer space, square, urban culture, Sultanahmet Square, functionality, aesthetics, perceptibility

Kaynakça

• Aksu, Ö. V. (2012), “Kent Mobilyaları Tasarımında Özgün Yaklaşımlar”, İnönü Üniversitesi Sanat ve Tasarım Dergisi, 2:6, 373-386.
• Bayraktar. N., Tekel. A. ve Ercoşkun. Y. (2008), “Ankara Atatürk Bulvarı Üzerinde Yer Alan Kentsel Donatı Elemanlarının Sınıflandırılması, Değerlendirilmesi ve Kent Kimliği İlişkisi”, Gazi Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Dergisi, 23:1, 105-118.
• Güney. A., Erdem. Ü., Zafer. B., Hepcan. Ş. (1995), Peyzaj Konstrüksiyonu (Donatı Elemanları), E.Ü.Z.F. Yayın No: 514, İzmir.
• Güremen, L. (2011), “Kent Kimliği ve Kent Estetiği Yönüyle Kentsel Donatı Elemanlarının Amasya Kenti Özelinde Araştırılması”, e-Journal of New World Sciences Academy, 6:2, 254-291.
• Öztürk. K. (1991), “Kent Mobilyaları Tasarımında Bilgi-İletişim Estetiği”, KamuMekânları Tasarımı ve Kent Mobilyaları Sempozyumu, Mimar Sinan Üniversitesi.
• Torgay, H. (2003), İstanbul’un Semtleri: Sultanahmet, İBB Yayınları, İstanbul.
• Trancik, R. (1986), Finding Lost Space: Theories of Urban Design, Von Nostrand Reinhold, New York.