Kamusal Alan Toplum İlişkisinde Mekansal Kalite; Eminönü Tahtakale Örneği

Yıl 2018, Cilt: 11 Sayı: 4, 486 - 507, 15.12.2018

Emir Çekmecelioğlu , Müyesser Ebru Erdönmez

Öz

Kamusal alanlar kent hayatı içerisindeki
temel alanlardan bir tanesidir. Bu alanlar kentteki herkesi içine alarak
kentlerin bütünleşme aracı konumundaki alanlardır. Bu nedenle kamusal alanlar,
kentlilerin ve her türlü kullanıcıların kültürel birikimlerini paylaştığı,
aktardığı, tekrar öğrendiği mekanlar olup, kentin tanımlanmasında ve imajının
oluşmasında önemlidir.

Çalışma, açık kamusal alanların
bireyin yaşamını nasıl etkilediği Eminönü bağlamında incelenerek kamusal alan
ve toplumsal yapı ilişkileri ortaya konmaya çalışılmıştır. Çalışmaya konu olan
kamusal alanların mekânsal kalitesinin incelenmesinde İstanbul’un tarihi,
kültürel ve ticari olarak merkezini oluşturan Eminönü’nün Tahtakale Mahallesi
seçilmiştir. Çalışmada, mekânsal kalite analiz edilerek, alan ile ilgili
alınabilecek önlemler, yürütülebilecek çalışmalar konusunda bir belge ortaya
koymak amaçlanmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Kamusal Alan, Toplum, Mekan Kalitesi, Eminönü, Tahtakale

The Spatial Quality in Public Space and the Society; the Example of Eminönü Tahtakale

Öz

Public spaces constitutes one of the
most eminent parts of the urban living. These spaces serve as a means of
integration for different segments of the society. Hence, public spaces play a
key role in developing the perception of the city and defining the city. These
spaces emerge as meeting places where users of all kinds exist with their
cultural varieties and constitute a society embracing these differences and
learning from each other.

This study will try to analyse and
reveal the relationship between public space and social structure and how
public open spaces effect the life of the individuals within the context of
Eminonu district. Tahtakale neighborhood of Eminonu is selected as the focus of
the study for being the cultural, historical an commercial center of Istanbul.
The spatial qualities of puclic spaces within this area will be evaluated and
it is aimed to bring together a document proposing solutions and suggesting
 policies to enhance these qualities based on the analyses.

Anahtar Kelimeler

Public Space, Society, Space Quality, Eminönü, Tahtakale

Kaynakça

• Akın, O. (2012). İstanbul Kentinin Değişim Öyküsü, Mimarist, 45, 45-60.
• Arendt, H. (2016). İnsanlık Durumu, İstanbul: İletişim Yayınları.
• Bilsel, F.C., 2004, Shaping a Modern City out of an Ancient Capital: Henri Prost’s Plan for the Historical Peninsula of Istanbul in 11th International Planning HistorySociety, IPHS 2004, Barcelona.
• Emerce, G. (Ed.) (2012). Kıyı Alanlarında Kentsel Tasarım Bağlamında Kayıp Mekanların İrdelenmesi; İstanbul Eminönü Örneği, Yüksek Lisans Tezi, MSGSÜ FBE, İstanbul.
• CABE, (2000), By Design: Urban design in the planning system: towards better practice, Department of the Environment, Transport and the Regions, London.
• Çelik, Z. (1998), 19. Yüzyılda Osmanlı Başkenti: Değişen İstanbul, İstanbul: Tarih Vakfı Yayınları.
• Çin, T. (2006). Transformatıon of a Public Space in Istanbul: The Eminönü Square, Basılmamış Doktora Tezi, ODTÜ FBE, Ankara.
• Emerce, G. (2012). Kıyı Alanlarında Kentsel Tasarım Bağlamında Kayıp Mekanların İrdelenmesi; İstanbul Eminönü Örneği, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, MSGSÜ FBE, İstanbul.
• EPOA (Essex Planning Officers Association), (1997), The Essex Design Guide for Residential and Mixed Use Areas, Essex County Council.
• Gehl, J., (2004), Places For People, City Of Melbourne İn Collaboration With Gehl Architects, Melbourne: Urban Quality Consultants Copenhagen.
• Habermas, J. (2015), Kamusallığın Yapısal Dönüşümü, İstanbul: İletişim Yayınları.
• İnceoğlu, M. (2007), Kentsel Açık Mekânların Kalite Açısından Değerlendirilmesine Yönelik Bir Yaklaşım: İstanbul Meydanlarının İncelenmesi, Basılmamış Doktora Tezi, YTÜ FBE, İstanbul.
• Jacobs, A. & Appleyard, D. (1987), Toward an Urban Design Manifesto, Journal of the American Planning Association, Vol. 53, No. 4, pp112–120. İnceoğlu, M. (Ed.) (2007), Kentsel Açık Mekânların Kalite Açısından Değerlendirilmesine Yönelik Bir Yaklaşım: İstanbul Meydanlarının İncelenmesi, Basılmamış Doktora Tezi, YTÜ FBE, İstanbul.
• Kuban, D. (1993). Eminönü-Bizans Dönemi, Osmanlı Dönemi, Eminönü Meydanı, Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi, İstanbul: Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı, Sayı: 3, 158-163.
• Kuban, D. (1996), İstanbul: An Urban History, İstanbul: Tarih Vakfı Yayınları.
• Lynch, K. (1981), A theory of good city form, Cambridge MA/London: The MIT Press.
• Nasar J., L. (1998), The Evaluative İmage Of The City, London: Thousand Oaks, CA : Sage Publications. Derleyen: İnceoğlu, M. (Ed.) (2007), Kentsel Açık Mekânların Kalite Açısından Değerlendirilmesine Yönelik Bir Yaklaşım: İstanbul Meydanlarının İncelenmesi, Basılmamış Doktora Tezi, YTÜ FBE, İstanbul.
• Project for Public Spaces (2000) How to Turn a Place Around: A Handbook of Creating Successful Public Spaces, New York: Project For Public Space.
• Sennett, R. (2013), Kamusal İnsanın Çöküşü, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Tanyeli, U. (2011). Mimarlık gündelik yaşamla İlişkisini nasıl keser? Mimarlık ve Gündelik Yaşam. Ankara Mimarlar Odası, Dosya 27, 41-45.
• Tekeli, İ. (1999) Önsöz, Katılımcı Demokrasi, Kamusal Alan ve Yerel Yönetim, Ed.: A.Y. Sarıbay, H.B. Kahraman, E. F. Keyman, İstanbul, Demokrasi Kitaplığı.
• Tekeli, İ. (2005), Bir Modernleşme Projesi Olarak Türkiye’de Kent Planlaması, Türkiye’de Modernleşme ve Ulusal Kimlik, Tarih Vakfı Yayınları, İstanbul.
• Tülek, M. (2015). Eminönü Sahilinde Mekânsal Değişimin İncelenmesi: 20. Yüzyıl Başında Balıkpazarı Ve Yemiş İskelesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, MSGSÜ FBE, İstanbul.
• Uzgören, G. & Erdönmez, E. (2017), Kamusal Açık Alanlarda Mekan Kalitesi ve Kentsel Mekan Aktiviteleri İlişkisi Üzerine Karşılaştırmalı Bir İnceleme, Megaron, 12(1), s41-56.
• Whyte, W. H. (2000) The Social Life Of Small Urban Spaces, Common Ground Readings and Reflections on Public Space, Ed.: A.M. Orum and Z.P. Neal (editors), New York, Routledge, s.32-39. Uzgören, G. & Erdönmez, E. (Ed) (2017), Kamusal Açık Alanlarda Mekan Kalitesi ve Kentsel Mekan Aktiviteleri İlişkisi Üzerine Karşılaştırmalı Bir İnceleme, Megaron, 12(1), s41-56.