Kamusal Açık Alanlarda Mekan Kalitesi Araştırması: Beşiktaş İskele Meydanı ve Çevresi Örneği

Yıl 2021, Cilt: 14 Sayı: 1, 241 - 259, 15.04.2021

Seda Zafer Ebru Erdönmez

https://doi.org/10.35674/kent.866176

Cited By: 1

Öz

Kentsel kamusal alanların mekânsal kalitesi o alanların çevresi ile etkileşimi üzerinden belirlenmektedir. Kamusal açık alanlar kentsel çevrenin önemli bir unsuru olmakla birlikte zamanla kentle ilişki kuran fiziksel özellikleri değişim göstermektedir. Değişen kentsel kamusal alanların fiziksel ve çevresel özellikleri ile kullanım boyutunun incelenmesi o yerin kamusal değerlerinin sürdürülmesi adına bir çıkış noktası olmaktadır. Kentsel çevrede kalite kavramı kentsel mekâna dair aktiviteler, kullanım özellikleri, mekânsal çeşitlilikler, sosyal ve fiziksel donatılar gibi konularda ölçme ve değerlendirme sağlamaktadır. Bu çalışmada İstanbul’un aktif ve merkezi kamusal çevrelerinden biri olarak Beşiktaş sahil ve çevresi, meydandaki fiziksel ve tarihsel dönüşümler, fiziksel çevrede kamusal açık alanlar ve kentsel aktiviteler bağlamında incelenerek kentsel mekânsal kalitesi değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

meydan, beşiktaş, kamusal alan, mekansal kalite

Spatial Quality Research in Public Open Spaces: The Case of Beşiktaş Pier Square and Surrounding

Öz

The spatial quality of urban public spaces is determined by the interaction of those areas with their surroundings. Although public open spaces are an important element of the urban environment, their physical characteristics that relate to the city change over time. Examining the physical and environmental characteristics of the changing urban public spaces and the dimension of their use is a starting point for the continuation of the public values of that place. The concept of quality in the urban environment provides measurement and evaluation in subjects such as activities related to urban space, usage characteristics, spatial diversity, social and physical facilities. In this study, as one of the active and central public circles of Istanbul, the physical and historical transformations in the Beşiktaş coastal environment and the square are examined in the context of public open spaces and urban activities in the physical environment and the spatial quality of the open public space is evaluated.

Anahtar Kelimeler

square, public space, Beşiktaş, Spatial Quality

Kaynakça

• Akbayar, N. (1998). Dünden Bugüne Beşiktaş.
• Gehl, J., & Gemz, L. (2004). Public spaces-public life.
• Gehl, J. (2011). Life between buildings: using public space. Island press.
• Jacobs, J., & Doğan, B. (2011). Büyük Amerikan şehirlerinin ölümü ve yaşamı. Metis Yayınları.
• Kırdar, L. (1947). Yenileşen İstanbul (1939 Başından 1947 Sonuna Kadar İstanbul'da Neler Yapıldı?). İstanbul: İstanbul Büyükşehir Belediye Matbaası.
• Lynch, K. (1984). Good city form, Cambridge, Mass: MIT Press.
• Whyte, W. H. (1980). The social life of small urban spaces.
• Carmona, M. (2010). Contemporary public space, part two: classification. Journal of Urban Design, 15(2), 157-173.
• Çağlayan, M. (2020). Beşiktaş’ın 19. Yüzyıldaki Kentsel Dönüşümüne Bir Bakış. Artuklu İnsan ve Toplum Bilim Dergisi, 5(1), 33-52.
• Erdönmez, M. E., & Çelik, F., (2016). Kentsel Mekânda Kamusal Alan İlişkileri. TÜBA-KET, 14, s. 145-163
• Handy, S. L., Boarnet, M. G., Ewing, R., & Killingsworth, R. E. (2002). How the built environment affects physical activity: views from urban planning. American journal of preventive medicine, 23(2), 64-73.
• Önal,M. 1967. Beşiktaş'ta Barbaroz Servis İstasyonu ve Restoran, Arkitekt 1967-01
• Uzgören, G., & Erdönmez, M. E. (2017). Kamusal açık alanlarda mekan kalitesi ve kentsel mekan aktiviteleri ilişkisi üzerine karşılaştırmalı bir inceleme.
• Yusufoğlu, N. T., & Kara P. N. (2017). Beşiktaş Tayyare Fabrikası (1936-1943). Megaron, 12(2), s.6. Tezler:
• Gökyay, D. (2009). Beşiktaş Köyiçi kentsel sit alanının 20.yy başından günümüze değişimi ve korunması için öneriler. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Teknik Üniversitesi, Mimarlık Anabilim Dalı.
• Göyünç, N. (1948). Beşiktaş’ın Tarihi (Fetihten zamanımıza kadar). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Bölüm
• URL-1 Osmanlı İstanbul’unda Kentsel Mekânın Değişim Süreci https://istanbultarihi.ist/21-osmanli-istanbulunda-kentsel-mekanin-degisim-sureci (Erişim Tarihi 09.01.2021)
• URL-2 Eski Haritalar https://sehirharitasi.ibb.gov.tr/ (Erişim Tarihi 09.01.2021)
• URL-3 Necip Bey Haritaları https://istanbultarihi.ist/29-osmanli-haritalarinda-istanbul (Erişim Tarihi 09.01.2021)
• URL-4 Eski İstanbul Fotoğrafları http://www.eskiistanbul.net/tag/be%C5%9Fikta%C5%9F/ (Erişim Tarihi 09.01.2021)
• URL-5 Pervititch Haritaları https://archives.saltresearch.org/handle/123456789/109102 (Erişim Tarihi 09.01.2021)
• URL-6 Deniz Müzesi https://v3.arkitera.com/h54726-gecmisin-modern-mimarligi---3-besiktas---%C5%9Eisli.html https://www.arkitektuel.com/istanbul-deniz-muzesi/ (Erişim Tarihi 09.01.2021)
• URL-7 What Makes a Great Place? https://www.pps.org/article/grplacefeat (Erişim Tarihi 12.01.2021)