Covid-19 Sonrası Kapalı Kamusal Alanlarda Yaşanan Mekânsal İletişim Probleminin Çözümüne Yönelik Bir Model Önerisi

Yıl 2022, Cilt: 15 Sayı: 1, 64 - 92, 30.03.2022

Sevdenur Karadeniz Sadi , Erdem Köymen

https://doi.org/10.35674/kent.1007700

Öz

COVID-19 pandemisi sonrası, “yeni normal” olarak isimlendirilen bir sürece girilmiştir. Bu süreçle kapalı kamusal alanlarda maske kullanımı ve sosyal mesafe kuralları getirilmiştir. Yeni normal süreç ve kurallarla birlikte işlem yapan bireyler ve kamu çalışanları arasında, görsel ve işitsel bağlamda çeşitli iletişim sorunları gözlenmiştir. Bu sorunların somut verilere dayandırılabilmesi amacıyla kullanıcılarla bir anket çalışması yapılmış, elde edilen verilerle problemler ortaya koyulmaya çalışılmıştır. Anket verileriyle iletişim probleminin en önemli sebebinin kullanıcılar arası “sosyal mesafe” faktörü olduğu belirlenmiş ve çalışma, bu faktörünün minimize edilmesine yönelmiştir. Kapalı kamusal alan dâhilinde olan eğitim yapıları, kullanım senaryolarının farklılığından dolayı bu araştırmada kapsam dışı bırakmıştır. Alışılagelmiş iletişimin, yeni normale adaptasyonu amacıyla belli parametrelere bağlı bir ofis mekân prototipi kurgulanmıştır. Tıbbi kaynak verilerinin mühendislik verileriyle çakıştırılmasıyla tasarlanan prototip, alternatif kullanım senaryolarına göre bir simülasyon ortamında sosyal mesafeyi azaltmayı hedeflemektedir. Bunun için kullanıcıların karşılıklı soluk vermesinden doğan üfleme basıncını, farklı yönden deplase ederek sönümleyen mekanik bir havalandırma sistemi önerilmiştir. Çeşitli özgün sonuçlar öneren araştırmanın, solunuma bağlı bulaş riskine sahip hastalıklarla ilişkili mimarlık, mühendislik ve tıp alanlardaki çalışmalara referans olması beklenmektedir.

Anahtar Kelimeler

COVID-19, kapalı kamusal alan, mekânsal iletişim, sosyal mesafe, solunum, mekanik havalandırma

A Model Suggestion for the Solution of the Spatial Communication Problem in Closed Public Spaces After Covid-19

Öz

After the COVID-19 pandemic, we have entered into a new process called the “new normal”. With this process, the use of masks and social distance rules in closed public spaces have been introduced. Various communication problems have been observed in visual and auditory contexts between individuals and public employees operating with the new normal process and rules. In order to base these problems on concrete data, a survey study was conducted with the users and problems were tried to be revealed with the obtained data. With the survey data, it was determined that the most important reason for the communication problem was the “social distance” factor between users and the study focused on minimizing this factor. Educational buildings within the closed public space are excluded from the scope of this study due to the difference in usage scenarios. In order to adapt the conventional communication to the new normal, an office space prototype based on certain parameters has been designed. Designed by overlaying medical resource data with engineering data, the prototype aims to reduce social distance in a simulation environment according to alternative usage scenarios. For this, a mechanical ventilation system has been proposed that absorbs the blowing pressure arising from the mutual exhalation of the users by displacing them from different directions. The research which offers various original results, is expected to be a reference to studies in the fields of architecture, engineering and medicine related to diseases with a risk of respiratory transmission.

Anahtar Kelimeler

COVID-19, closed public space, spatial communication, social distance, respiration, mechanical ventilation

Kaynakça

• KAYNAKÇA: Ak, Ö. (2020). Covid-19 Salgini. Bilim ve Teknik Dergisi, 12–25. https://covid19.tubitak.gov.tr/sites/default/files/inline-files/nisan-2020.pdf
• Aslan, R. (2020). Endemic Diseases İn History And Today And COVİD-19. Ayrıntı Dergisi, 85(8), 35–41. http://dergiayrinti.com/index.php/ayr/article/view/1353
• Avar, A. A., Akış, T., Doğan, F., Doğan, Ç. E., Erten, E., Şaher, K., & Marinetti, F. T. (2009). Mimarlık ve Mekan Algısı. Dosya, 17, 7–16.
• Bingöl, B. (2010). Lisans Düzeyindeki Görsel İletişim Tasarımı Eğitiminde Çoklu Ortam (Multimedya) Kullanımı: Ankara’daki Görsel İletişim Tasarımı Bölümlerinin İncelenmesi. Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi.
• Çepel, N. (N.D.). Gürültü Ki̇rli̇li̇ği̇. https://cdn.bartin.edu.tr/cevre/d2a58cf6-55c1-42ad-b4dc-e05c5446656e/gurultu-kirliligi.pdf
• EPA. (2018). EPA Indoor Air Quality. EPA Indoor Air Quality. https://www.epa.gov/indoor-air-quality-iaq/introduction-indoor-air-quality
• Erdönmez, I. Ç. (2019). İletişimin Döngüsel Süreci Bağlamında Sözlü İletişim, International Journal Of Art,Culture And Communication, 2(1), 82–98.
• Gibson, G. J., Whitelaw, W., Siafakas, N., Supinski, G. S., Fitting, J. W., Bellemare, F., Loring, S. H., Troyer, A. De, & Grassino, A. E. (2002). ATS/ERS Statement On Respiratory Muscle Testing. American Journal Of Respiratory And Critical Care Medicine, 166(4), 518–624. https://doi.org/10.1164/rccm.166.4.518
• Göçmen, N. M. (2020). İlkokulda Gürültü Kirliliğinin Düzeyi, Etkileri Ve Kontrol Edilmesine Yönelik Yapılan Çalışmaların Değerlendirilmesi. Doktora Tezi, Bursa Uludağ Üniversitesi.
• Güz, N. (1998). İletişim Süreci ve Temel Ögeler. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi (Issue 7, Pp. 121–142).
• İmal, F. (2009). Sektörel Ofis Binalarında Çalışma Mekanları Ve Sosyal Alanlar. Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Karalı, C. H. (2019). Akıllı Malzemelerin İç Mimarlıkta Kullanımı Sarıyer Belediye Binası Örneği. Yüksek Lisans Tezi, Maltepe Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Karayılmazlar, A. S., & Çelikyay, P. D. H. S. (2018). Kentlerde Kamusal Alanların Tasarımı Ve Önemi. Bartın Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 9(17), 83–90.
• Kurnuç, M., Korucuk, S., & Küçük, O. (2015). Kalite İyileştirme Çalışmalarının Müşteri Memnuniyeti Ve Müşteri Sadakatine Etkisi. The International New Issues In Social Sciences, 1(1), 21–44.
• Kuş, G., Kabadere, S., Uzuner, K., Uyar, R., & Yasemin Aydın. (N.D.). Anadolu Üniversitesi - İnsan Beden Yapısı Ve Fizyolojisi (D. D. G. Kuş (Ed.)).
• Lee, S., Meyler, P., Mozel, M., Tauh, T., & Merchant, R. (2020). Asymptomatic Carriage And Transmission Of SARS-Cov-2: What Do We Know? [Springer International Publishing]. In Canadian Journal Of Anesthesia (Vol. 67, Issue 10). https://doi.org/10.1007/s12630-020-01729-x
• Li, Q., Guan, X., Wu, P., Wang, X., Zhou, L., Tong, Y., Ren, R., Leung, K. S. M., Lau, E. H. Y., Wong, J. Y., Xing, X., Xiang, N., Wu, Y., Li, C., Chen, Q., Li, D., Liu, T., Zhao, J., Liu, M., … Feng, Z. (2020). Early Transmission Dynamics in Wuhan, China, of Novel Coronavirus–Infected Pneumonia. New England Journal of Medicine, 382(13), 1199–1207. https://doi.org/10.1056/nejmoa2001316
• Memikoğlu, O., & Genç, V. (2020). Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Covid-19 (P. D. O. Memikoğlu & P. D. V. Genç (Eds.)). http://www.medicine.ankara.edu.tr/wp-content/uploads/sites/121/2020/05/COVID-19-Kitap.pdf
• Neufert, E. (2000). Yapı Tasarım Bilgisi, Beta, İstanbul.
• Özbek, M. (2004). Kamusal Alan. Hil Yayınları, İstanbul.
• Parmaksız, K. (2017). Bazı Kamu Kuruluşlarının İç Ortam Hava Kalitelerinin Araştırılması. Yüksek Lisans Tezi, Harran Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Perinçek, S. (2003). Kamusal Alan – Kamuya Açık Özel Mekan İlişkisinde Geçiş Bölgeleri. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Safety, F., & E-journal, S. (2020). HVAC ve COVID-19 Pandemisi. TTMD Dergisi, 1–18.
• Sakarya, A. (2016). Çağrı Merkezlerinde Çalışanların Fiziksel Maruziyetlerinin Belirlenmesi ve Alınabilecek Önlemler. İş Sağlığı ve Güvenliği Uzmanlık Tezi. T.C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü.
• Samsunlu, G., & Kaya, F. B. (2020). Havalandırma Yöntemlerinin Çalışan Memnuniyeti Üzerindeki Farklı Etkilerinin İncelenmesi, Mimarlık Ve Yaşam Dergisi, 5(2), 461–475.
• Sezer, P., & Doruk, P. (2010). Etkili İletişim Becerileri. İstanbul Üniversitesi Açık Ve Uzaktan Eğitim Fakültesi. http://auzefkitap.istanbul.edu.tr/kitap/kok/etkiliiletisimbecerileriau243.pdf
• T.C. Sağlık Bakanlığı (2020). COVID-19 Bilgilendirme Platformu. https://covid19.saglik.gov.tr/
• T.C. Sağlık Bakanlığı (2021). https://saglik.gov.tr/
• URL KAYNAKLARI.............................................
• [1] https://bilimgenc.tubitak.gov.tr/makale/bakteri-ve-virus-arasinda-ne-fark-var#:~:text=Bakteriler%20her%20t%C3%BCrl%C3%BC%20ortamda%20canl%C4%B1l%C4%B1klar%C4%B1n%C4%B1,Bu%20h%C3%BCcreye%20konak%20h%C3%BCcre%20denir.
• [2] https://www.atlasdergisi.com/gundem/koronavirus-hangi-yuzeyde-ne-kadar-kaliyor.html
• [3] http://www.spo.org.tr/resimler/ekler/4abcdea88be35a5_ek.pdf
• [4] https://docs.google.com/forms/d/1OY77vJELGQfcTA5ZH2WB7h0CJkdSGll_KTpWvm-TLbc/edit#responses
• [5] https://www.eyupoyuncakcisi.com/tr/blog/oyuncak-yapiminda-hangi-agac-turleri-kullanilir
• [6] https://www.innovations-report.com/materials-sciences/report-19398/
• [7] https://fizikdersi.gen.tr/gaz-basinci-nedir-nelere-baglidir/
• [8] https://www.ziraatbank.com.tr/tr/yatirimci-iliskileri-ZB/finansal-bilgiler/Documents/2019_entegre_faaliyet_raporu_46E51.pdf
• [9] https://www.akbank.com/tr-tr/Yatirimci-iliskileri/Documents/2018_Akbank_Surdurulebilirlik_Raporu.pdf
• [10]https://journals.physiology.org/doi/abs/10.1152/jappl.1985.59.6.1842?rfr_dat=cr_pub++0pubmed&url_ver=Z39.88-2003&rfr_id=ori%3Arid%3Acrossref.org
• [11] https://www.ttb.org.tr/STED/sted0700/5.html
• [12] http://www.haliccevre.com/images/PDF/soru2.pdf
• [13] https://www.iklimplus.com/dba-nedir/
• [14] https://www.kuveytturk.com.tr/subesiz-bankacilik/xtm/genel-ozellikler
• [15] https://www.temizoda.org.tr/tr/makale/izolasyon-odalari-ve-tasimasi-gereken-ozellikler-83