Tarihi Çevrede Sürdürülebilirlik Konulu Lisansüstü Tezlerin Bibliyometrik Analizi

Yıl 2022, Cilt: 15 Sayı: 1, 203 - 222, 30.03.2022

Nuray Özkaraca Hicran Hanım Halaç

https://doi.org/10.35674/kent.988202

Cited By: 2

Öz

Günümüz kentlerinde tarihi çevrelerin korunması ve sürdürülebilirliğinin sağlanması tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de üzerinde durulan önemli bir konu olup bu alanların korunarak geleceğe aktarılması ve yönetilebilmesi büyük bir sorundur. Bu sorun karşısında ülkemizde konu ile ilgili yapılan lisansüstü tezler incelenmiştir. Bu amaçla, lisansüstü tezlerde tarihi yapılı çevreye karşılık gelen “kültürel miras, tarihi çevre, tarihi doku, tarihi alan ve kentsel sit” anahtar kelimeleri “sürdürülebilir* ve sürekli*” kavramları ile ayrıştırılarak yapılan çalışmalar taranmıştır. Tarama Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nde “gelişmiş arama” bölümünde “tümünde (tez adı, özet, konu, dizin)” “içinde geçsin” şeklinde sözdizimleri kullanılarak yapılmıştır. Tarama sonucunda yinelemeler ve bu araştırmanın kapsamı dışında değerlendirilen çalışmalar çıkartılarak 468 teze ulaşılmıştır. Çalışma sonucunda, Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi veri tabanından 24.05.2021 tarihine kadar ulaşılabilen konu ile ilgili en çok tezin 2019 yılında yayınlandığı saptanmıştır. İncelenen tezlerin en fazla İstanbul Teknik Üniversitesi’nde yapıldığı belirlenmiştir. Tezlerde araştırma türü olarak daha çok uygulamalı araştırma türünün kullanıldığı, anahtar kelime olarak en fazla “koruma” kavramının tekrarladığı tespit edilmiştir. Literatürde tarihi yapılı çevrenin sürdürülebilirliği/sürekliliği ile ilgili yapılan lisansüstü tezlerin genel niteliklerini ve son yıllardaki güncel seyrini belirmeye yönelik çalışmaya ulaşılmaması alandaki boşluğu göstermektedir. Bu araştırmanın gelecekte tarihi yapılı çevre ve sürdürülebilirlik/süreklilik konusunda yapılacak olan araştırmalara katkı verebileceği düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Tarihi Yapılı Çevre, Sürdürülebilirlik, Koruma, Bibliyometrik Analiz, Lisansüstü Tez

Bibliometric Analysis of Postgraduate Theses on Sustainability in The Historic Environment

Öz

The conservation and sustainability of historical environments is an important issue in our country and all over the world, and it is a big problem to protect these areas, transfer them to the future and manage them in today’s cities. Faced with this problem, postgraduate theses on the subject in Turkey were examined. For this purpose, the studies conducted by separating the keywords “cultural heritage, historical environment, historical texture, historical area and urban site” corresponding to the historical built environment in the postgraduate theses with the concepts of “sustainable* and continuous*” were examined. This search was carried out in the “advanced search” section of the National Thesis Center of the Council of Higher Education using the syntaxes of “all (thesis name, abstract, subject, index)” “include”. As a result of the scanning, 468 theses were reached by removing the repetitions and the studies evaluated outside the scope of this research. As a result of the research, it was defined that the most thesis related to the subject, which could be accessed from the National Thesis Center database of the Council of Higher Education until 24.05.2021, was published in 2019. The conclusions show that the highest number of thesis has been prepared in Istanbul Technical University. It has been defined that applied study type is used the most as research type in theses, and the concept of “conservation” is repeated the most as a keyword. The literature on studies of sustainability/continuity of the historical built environment lacks general attributes and newsworthy tendency which analyze specific characteristics and structure of cultural heritage literature with bibliometric profile represents the gaps in the field. It is thought that this research will contribute to future research on the historical built environment and sustainability/continuity.

Anahtar Kelimeler

Historic Built Environment, Sustainability, Conservation, Bibliometric Analysis, Graduate Thesis

Kaynakça

• Ahunbay, Z., (1999). Tarihi Çevre Koruma ve Restorasyon. İstanbul: Yem Yayınları.
• Bogenç, Ç. (2016). Dünya Mirası Safranbolu Alan Yönetim Planının Geliştirilmesine Yönelik Bir Çalışma. Doktora Tezi. Bartın Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Bartın.
• Bogenç, Ç. ve Sabaz, M. (2019). Dünya miras alanı Safranbolu’nun alan yönetim planının geliştirilmesi sürecinde; tema, hedef ve eylemlerin belirlenmesi. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 8 (3), 1526-1544 .
• Bridgwood, B. ve Lennie, L. (2009). History, performance and conservation. New York: Taylor&Francis Group.
• Büyükmıhçı, G., & Kılıç, A., (2015). Tarihi Dokuda Yeni Yapı Uygulamaları Yasal ve Eylemsel Sınırlar Design Practice of New Building in Historical Environments Legal and Operational Boundaries. 9. Uluslararası Sinan Sempozyumu ‘SINIRLA-MA’, (ss.125-132). Edirne, Türkiye.
• Çelebi, B. & Çiftsüren, D. & Dilek, S. E. (2020). Türkiye’de “Kültürel Miras” Konusunda Yapılan Tezlerin Bibliyometrik Analizi. Journal of Current Debates in Social Sciences, 3 (1), 10-19.
• Çıkrık, R., Yılmaz, İ & Toprak, L. S. (2019). Türkiye’de Turizmin Etkileri Konusunda Yerel Halkın Bakış Açısını Konu Alan Lisansüstü Tezlerin Bibliyometrik Profili, Journal of Hospitality and Tourism Issues, 1(1), 17-29.
• Demiral, Ö.N. ve Saatçi, G. (2019). Kültürel miras konulu lisansüstü tezlerin bibliyometrik analizi. III. Uluslararası Turizm ve Kültürel Miras Kongresi, (ss. 7-19). Muğla, Türkiye.
• Drucker, P. (2004). The Daily Drucker. New York: Harper Business.
• Gonçalves J., Mateus R., Silvestre J. D. ve Roders A. P . (2020). Going beyond Good Intentions for the Sustainable Conservation of Built Heritage: A Systematic Literature Review. Sustainability, 12(22): 9649.
• Gonçalves, J., Mateus, R., Silvestre, J.D. ve Roders, A.P. (2019). Contributions to a Revised Definition of Sustainable Conservation. In Proceedings of the Conference Heritage and the Sustainable Development Goals, (ss.357-367). Delft, The Netherlands.
• Halaç, H. H., Mokrane, H. & Turan, S. (2019). TÖMER öğrencilerinin kültürel miras ve koruma farkındalığı; Eskişehir Anadolu Üniversitesi örneklemi. Journal of Awareness, 4 (2), 185-204.
• Hasol D., (1988). Ansiklopedik Mimarlık Sözlüğü. İstanbul: Yapı-Endüstri Merkezi Yayınları.
• Kaptanoğlu, İ. Z. (2014). İstanbul-Sarıyer'de Tarihi Dokunun Sürdürülebilir Koruma Ölçütleri Açısından İrdelenmesi ve Öneri Geliştirilmesi. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Kültür Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Kuban, D. (2010). Türkiye’de kentsel koruma: Kent tarihleri ve koruma yöntemleri. İstanbul: Tarih Vakfı.
• Muscoe, M. (1995). A sustainable community profile. Places, 9 (3), 30-37.
• Özcan, K. (2016). Kent Planlamada Sürdürülebilirlik Gündemi: Bir Kavramsallaştırma Denemesi. Avrasya Terim Dergisi, 4 (2): 7-17.
• Tekeli, İ., (2009). Kültür Politikaları ve İnsan Hakları Bağlamında Doğal ve Tarihi Çevreyi Korumak (İlhan Tekeli Toplu Eserler 5). İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
• Toksöz, D. ve Birdir, K. (2016). Turizm Alanyazında Kültürel Mirasla İlgili Çalışmaların Bibliyometrik Profili. I. Uluslararası Doğu Akdeniz Turizm Sempozyumu, (76-88). Gazimağusa, Kuzey Kıbrıs.
• Topkaraoğlu, N. M. (2021). Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri Çerçevesinde Kültür ve Turizm Bakanlığı’na Bağlı Halk Kütüphanelerinin Faaliyetlerinin Değerlendirilmesi. Türk Kütüphaneciliği, 35(1), 99-115. DOI: 10.24146/tk.836304
• Türk, A. (2014). Historical Urban Fabric of Isparta City, Its Problems, Solution Offers and Sustainable Urban Development. Mühendislik Bilimleri ve Tasarım Dergisi, 2 (2), 119-126.
• UN, 2015. Transforming Our World: The 2030 Agenda for Sustainable Development; United Nations: New York, NY, USA.
• United Nations. (1982). World Charter for Nature, The General Assembly.
• WCED (World Commission on Environment and Development), 1987. Report of the World commission on environment and development: our common future. Oxford: Oxford University Press.