Kültürel Kimlik Bağlamında Kent ve Kent Olgusunun Türk Resim Sanatına Etkileri

Yıl 2022, Cilt: 15 Sayı: 1, 245 - 261, 30.03.2022

Gülsevim Can Gürbüz

https://doi.org/10.35674/kent.989621

Öz

Kentler, toplumsal bütünlüğü sağlayan mekânlar olarak, insanlık tarihi açısından önemli bir yere sahiptir. Bu bağlamda kültürel kimlik ve sanatsal faaliyetlerin de, çevresel etkilerden ve kent kimliğinden bağımsız olarak değerlendirilemeyecek olgular arasında olduğu söylenebilir. Kentler sanatçılara görsel ve düşünsel anlamda katkı sağlayan mekanlardır. Sanatta kent konusu, bugün, kente atıfta bulunan sayısız örüntüsüyle, birçok farklı malzemeyle ve kaygılarla karşımıza çıkmaktadır. Zira çağdaş sanat dünyasında sanatın kapsamı genişlemiştir. Sanatın konu, üretim ve sunum alternatifleri çeşitlenirken, kültürel kimliğe olan etkisi, kentlerin ve sanatçıların değişimi hangi koşullar ile gerçekleşmiştir? Çalışmada, bahsi geçen sorulara yanıt olacak nitelikte bilgilere ihtiyaç duyulmuş, kent olgusuyla bağlantılı olarak, kimlik, toplum, kültürel değerler ve sanata değinen alt başlıklar oluşturulmuştur. Çalışmanın amacı kentin, kültür ve sanatın gelişimi ve etkileşimi ile ilgili bilgiler sunmaktır. Çalışma kapsamında, konuyla ilgili yazılı kaynaklar ile görsel kaynaklar taranmıştır. Konunun geniş kapsamı dolayısıyla kent konusundaki incelemeler modernizm ve postmodernizm süreçleri temel alınarak sınırlandırılmıştır. “Türk Resim Sanatı’nda Kent” başlığı altında yer verilen sanat eseri incelemeleri, kronolojik bir sıra gözetilerek Türk Resim Sanatı’nın farklı dönemlerinden üç örnek ile sınırlandırılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kent, Kültür, Kimlik, Sanat, Türk Resim Sanatı

The City In The Context Of Cultural Identity and Its Effects On Turkish Painting Art

Öz

Cities, as spaces that provide social integrity, have been important in terms of human history from past to present. Cultural identity and artistic activities, which can be evaluated together with environmental effects and urban identity, are also important facts in terms of human history. Cities are places that contribute to individuals visually and intellectually. The subject of the city can be seen in artworks, with many images referring to things in the urban context, with different materials, and with different concerns. While the scope of art has developed in the contemporary art world, alternatives offered by cities to individuals in making art, and cultural identity have also changed. Well, due to what conditions did the changes of the cities and the artists fed by them take place from the past to the current period? In the article, since there is a need for information that can answer this question, subheadings have been created regarding the urban phenomenon, which refer to identity, society, cultural values and art. The aim of the article is to examine the interaction and development of city, culture, and art. Scope of work; written and visual sources related to the subject were examined. Due to the wide scope of the subject, the studies about the city are limited on the basis of the processes of modernism and postmodernism. The examples of artworks in the last subtitle of the article are limited to three examples from different periods of the history of Turkish paintings, with a historical order.

Anahtar Kelimeler

City, Culture, Identity, Art, Turkish Painting Art

Kaynakça

• Aslanoğlu, R. A. (1998). Kent, Kimlik ve Küreselleşme. Bursa: Asa Kitabevi.
• Bayındır, Ö. (2011). Resim Sanatında Bir Metafor Olarak Kent İmgesi. Sakarya Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Sakarya.
• Can E. ve Artun D. (2013). Kentin Sanatla Olan Hikâyesi Üzerine Deniz Artun ile Söyleşi. İdealkent, 4(10), 284-289.
• Chen, V. H. H. (2017). Kültürel Kimlik. (Çev. Kenan Çetinkaya). No. 22.
• Çetin, A. (2008). Mimaride Minyatürlerin Belge Niteliğinde Kullanımı Üzerine. Yedi, (20), 121-127. Eagleton, T. (2016). Kültür Yorumları. (Çev. Özge Çelik). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Gökkaya, E. K. (2012). Türk Resminde Öncü Bir İsim: Nazmi Ziya Güran Dönemi, Hayatı, Sanatı. Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3(1), 56-67.
• Işık, O. (1993). Modernizm Kenti / Postmodernizm Kenti. Birikim Dergisi, (53), 41-50.
• Karakurt, E. (2006). Kentsel Mekanı Düzenleme Önerileri: Modern Kent Planlama Anlayışı ve Postmodern Kent Planlama Anlayışı. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (26), 1-25.
• Kaypak, Ş. (2014). Modernizmden Postmodernizme Değişen Kentleşme. Global Journal of Economics and Business Studies, 2(4), 80-95.
• Keleş, R. (1998). Kentbilim Terimleri Sözlüğü. Ankara: İmge Kitabevi.
• Kumcu, S. (2014). Nasuh Bin Karagöz Bin Abdullah Ve Beyan-I Menazil-İ Sefer-İ Irakeyn-İ Sultan Süleyman Han. İstanbul Ticaret Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 13(26) 161-171.
• Ökmen, M. ve Yilmaz, A. (2009). Klasik Dönemden Tanzimat'a Osmanli Kenti ve Yerel Yönetimler. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (23), 1-16.
• Özcan, K. (2010). Erken Dönem Anadolu-Türk Kenti: Anadolu Selçuklu Kenti Ve Mekânsal Ögeleri. Bilig, Güz (55), 193-220.
• Silahtarlıoğlu, T. (2009). Sanatta Sivil Toplum ve Hafrıyat Sanatçı İnisiyatifi. Anadolu Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir.
• Tan, P. (2012). Mekanın Koşulsuz Deneyimi. Ege Mimarlık Dergisi, 2(81), 30-33.
• Tükel U. (2005). İkonografiden Göstergebilime Resmin Dili. İstanbul: Homer Kitabevi.
• Toklucu, A. (2010). Matrakçı Nasuh’un Süleymannâmesi (Beşinci Bölüm/Arkeoloji Müzeleri Ktp. Nr. 379, Vr. 96a-185b) (Değerlendirme ve Transkripsiyon). Marmara Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Tomlinson, J. (2004). Küreselleşme ve Kültür. (Çev. Arzu Eker). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Uyanık, N. ve Berk, F. M. (2016). Mekân-Şehir Ve Medeniyet Bağlamında Çatalhöyük. Çatalhöyük, Uluslararası Turizm ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, (1), 1-13.
• Web Siteleri:..............................................................
• Google Arts, Nazmi Ziya Güran. https://artsandculture.google.com/asset/taksim-square-nazmi-ziya-g%C3%BCran-turkish-1881-1937/JAGDm-3rWVOEBA internet sitesinden 15.08.2021 tarihinde alınmıştır.
• İstanbul Müzesi İnternet Sitesi, Antonio ile Hafriyat Üzerine Röportaj. https://istanbulmuseum.org/artists/antonio%20cosentino.html -Güngör O, Cosentino A. (2009). internet sitesinden 07.08.2021 tarihinde alınmıştır.
• Mustafa Pancar Kişisel İnternet Sitesi. https://mustafapancar.com/tr/1996-hafriyat-ilk-sergi/ internet sitesinden 23.08.2021 tarihinde alınmıştır.
• Peter Kogler Kişisel İnternet Sitesi. https://www.kogler.net/wordpress/photos/1017/ 25.08.2021 internet sitesinden 25.08.2021 tarihinde alınmıştır.
• Medio Ambiente. https://www.malaga.es/medioambiente/1330/noticias internet sitesinden 25.08.2021 tarihinde alınmıştır.
• Oğuz Topuzoğlu İnternet Sitesi. https://www.oguztopoglu.com/2014/11/matrakc-nasuh-galata-minyaturu.html internet sitesinden 01.08.2021 tarihinde alınmıştır.
• Güncel Türk Dil Kurumu Sözlüğü. https://sozluk.gov.tr/ internet sitesinden 18.11.2021 tarihinde alınmıştır.
• Mustafa Pancar ile Geçmiş ve Gelecek başlıklı Röportaj. https://www.youtube.com/watch?v=JFPufAm-Ohw internet sitesinden 20.08.2021 tarihinde alınmıştır.