Soğuk İklim Kentlerinde Dış Mekânlarda Halkın Renk Tercihlerinin Belirlenmesi

Yıl 2022, Cilt: 15 Sayı: 3, 983 - 996, 26.09.2022

Sena Nur Angın , Hasan Yılmaz

https://doi.org/10.35674/kent.995310

Öz

Kentsel nüfus giderek artmakta ve insanlar daha yaşanabilir kent ortamları oluşturmak için çözümler aramaktadır. Temel ihtiyaçların yanı sıra yaşanabilir kentler oluşturulmasında görsel etkinin psikolojik ve fizyolojik açıdan ne kadar önemli olduğu birçok çalışmada belirtilmiştir. Kent estetiği ve kent imajı açısından bir donatı elemanı olarak renk belirleyici olup, yaşanabilir kent kavramı içerisinde canlı veya cansız tüm fiziki yapıların estetik algısını etkilemektedir. Ayrıca renklerin psikolojik olarak kişileri etkilediği de birçok çalışmada ortaya konulmuştur ve yapılan çalışmada psikolojik olarak insanları etkileme oranı %73,8 ile yüksek olduğu tespit edilmiştir. Çalışmada, soğuk iklim bölgesini temsil eden Erzurum kentinde yapılan bir anket çalışması ile halkın dış mekan fiziki dokusundaki renk tercihlerini ortaya koymak amaçlanmıştır. Çalışma sonucunda canlı ve cansız fiziki çevrede daha çok soğuk renklerin tercih edildiği belirlenmiştir. Bu durum soğuk kentlerde daha çok soğuk renklerin kullanılması gerektiği fikrini doğrulamaktadır. Bu sonucun ortaya çıkmasında kentin simgesel renklerinin soğuk renkler olmasının etkili olabileceği sonucuna varılmıştır. Fiziki dönüşümün yaşandığı kentte kentin marka renklerini ön plana çıkarıcı renk kullanımının gerekliliği vurgulanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Soğuk iklim ve renk, Erzurum kenti, Renk tercihleri

Determination of the Color Preferences of the People in the Outdoors in Cold Climate Cities

Öz

The urban population is increasing rapidly, and people are looking for solutions to create more livable environments. In addition to the basic needs, the importance of the psychological and physiological effects of the visual impact in the creation of livable cities is stated in many studies. Color is an accessory element in terms of urban aesthetics and image and a determinant factor in the aesthetic perception of all the physical structures that are living or non-living in the concept of a livable city. In addition, many studies have revealed that colors affect people psychologically, and the study found that the rate of psychologically affecting people is high at %73,8. This was carried out to determine the people’s color preferences in the outdoor physical tissues. For this aim, a survey study was conducted in the city of Erzurum, which represents the cold climate region. As a result of the study, it was determined that more cold colors were preferred in the living and non-living physical environments. This confirms the idea that more cold colors should be used in cold cities. It was concluded that the cold colors of the city's symbolic colors could be influential in the emergence of this result. In the city where physical transformation is experienced, it is emphasized that the use of color, which emphasizes the brand colors of the city, is needed.

Anahtar Kelimeler

Cold climate and color, Erzurum city, Color preferences

Kaynakça

• Acar, C., ve Güneroğlu Ayhan, N. 2009. Trabzon Kentindeki Çizgisel Bitki Kompozisyonlarının Tür Çeşitliliği ile İşlevsel ve Görsel Değerleri Üzerine Bir Araştırma. Ekoloji Dergisi, 18 (72), 65-73. Doi: https://doi.org/10.5053/ekoloji.2009.728
• Alici, N. 2019. İç Mekanda Renk Ve Renklerin İnsan Psikolojisine Etkileri (Order No. 28244002). Available From Proquest Dissertations & Theses Global. (2486172867). Retrieved From Https://Www.Proquest.Com/Dissertations-Theses/İ̇Ç-Mekanda-Renk-Ve-Renklerin-İnsan-Psikolojisine/Docview/2486172867/Se-2?Accountid=8403
• Alper, H. 2002. Peyzaj Mimarlığında Işık ve Renk Kullanımının Erzurum Kenti Örneğinde İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Erzurum,134s. Yök Tez Veri Tabanı (Tez no.121718).
• Alper, H., Yılmaz, S. 2004. Peyzaj Mimarlığında Işık Ve Renk Kullanımının Erzurum Kenti Örneğinde İncelenmesi. Atatürk Üniv. Ziraat Fak. Derg. 35 (1-2), 79-87, 2004. https://openaccess.artvin.edu.tr/xmlui/bitstream/handle/11494/760/D1.pdf?sequence=3&isAllowed=y
• Boyatzis, C. J., ve Varghese, R. 1994. Children's Emotional Associations with Colors. The Journal of Genetic Psychology, 155(1), 77-85. Düzenli, T., Tarakçı Eren, E., Baltacı, H., ve Aktürk, E. 2018. Bitkisel Peyzaj Tasarımında Renk Tercihleri: KTÜ Kanuni Kampüsü Örneği. Journal of International Social Research, 11 (55). doi: 10.17719 /jisr.20185537277.
• Elsadek, M., Sun, M. ve Fujii, E. 2017. Psycho-Physiological Responses to Plant Variegates as Measured Through Eye Movement, Self-Reported Emotion and Celebral Activity. Indoor Built Environment 26 (6),758-770. doi:https://doi.org/10.1177/1420326X16638711
• Fraser, T., ve Banks, A. 2004. The Complete Guide to Colour :The Ultimate Book for the Colour Conscious. London, Ilex Press, 224 p.
• Kaptanoğlu, A. 2006. Peyzaj Değerlendirmesinde Görsel Canlandırma Tekniklerinin Kullanıcı Tercihlerine Etkileri. Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi, Fen Bilimleri Enstitüsü. İstanbul, 220 s. Yök Tez Veri Tabanı (Tez no:183984)
• Keskinok, K. 2001. Sanat Eğitimi.Sanat Yapım Yayıncılık Tic. Ltd.Şti.,168, İstanbul.
• Köseoğlu, E., ve Çelikkayalar, E. 2016. Yapılı Çevrede Renk Tercihleri. Mimarlık Bilimleri Ve Uygulamaları Dergisi, 1(2), 57-65.
• Lawyer, C. O., ve Lawyer, E.E. 1965. Color- Mood Associations in Young Childeren. The Journal of Genetic Psychology, 107,29-32.
• Manav, B. 2006. ‘Color-Emotion Associations And Color Preferences: A Case Study for Residences’, Color Research and Application, Wiley Interscience Publications, Vol.32, No.2.
• Manav, B. 2015. Renk-Anlam-Mekan İlişkisi. The Turkısh Online Journal of Design, Art and Communication-TOJDAC, 5 (3),23-27. http://www.tojdac.org/tojdac/VOLUME5-ISSUE3_files/tojdac_v05i303.pdf
• Ozcalık, M , Eski̇sarılı, Ş . 2019. Peyzaj Mimarlığında Renk Olgusu. Uluslararası Uygur Araştırmaları Dergisi , (14) , 60-74. Retrieved from https://dergipark.org.tr/en/pub/uygur/issue/50967/626010
• Paraskevopoulou, A. T., Kamperi, E., Demiris, N., Economou, M., Theleritis, C., Kitsonas, M., ve Papageorgiou, C. 2018. The impact of seasonal colour change in planting on patients with psychotic disorders using biosensors. Urban Forestry & Urban Greening, 36, 50-56. doi: https://doi.org/10.1016/j.ufug.2018.09.006
• Sağocak, M. D. 2005. Ergonomik Tasarımda Renk. Trakya Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 6(1), 77-83. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/213706
• Sharma, R. 2007. Renklerle Terapi. Nokta Yayınları, İstanbul. 124 s. Shibita, S. ve Suzuki, N. 2001. Effects of İndoor Foliage Plants on Subjects Recovery From Mental Fatigue. North American Psychogy, 3(3):385-395.
• Tanrıverdi, F. 1987. Peyzaj Mimarlığı Bahçe Sanatının Temel İlkeleri ve Uygulama Metodları. Atatürk Üniversitesi Yayınları no:643, 367 s.
• Tarakçı Eren, E., ve Düzenli, T. 2017. Assessment of Seasonal Views Based on Landscape Perception: the Case of Ktu Kanuni Campus. Current World Environment, 12 (2), 188-196; doi: 10.21733/ibad.374618.
• Toğrol, B. 1973. Renk Çiftlerinin İncelenmesi, İstanbul, 206s.
• Uçar T.F., 2004. Görsel iletişim ve Grafik Tasarım, İnkılap Yay., İstanbul, 200s. URL-1. Erzurum Belediyesi, 2019. Erzurum’un Tarihi. www.erzurum.bel.tr/IcerikDetay-erzurum_tarihi/19/l.htlm. (Erişim tarihi:20 Ocak 2019).
• Uzun, G. 1998. Temel Tasarım. Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Genel Yayın No:196, Adana, 214s.
• Yılmaz, Ü. 1991. Renk Psikolojisi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Eskişehir, 81s.
• Yu, C., ve Yoon, H. 2010. The Role of Colour in ‘Health and Wellbeing’ of the Built Enviroment. Indoor Built Environment, 19 (4), 403-404. https://journals.sagepub.com/doi/pdf/10.1177/1420326X10378062