Pandemi Sonrası Kamusal Alanlar ve (yeniden) Kollektivite

Yıl 2023, Cilt: 16 Sayı: 3, 1999 - 2014, 15.09.2023

Mehmet Demiröz , Rengin Beceren Öztürk , Arzu Cahantimur

https://doi.org/10.35674/kent.1223317

Öz

Kentler, kolektif kültürün adaptasyon ortamlarıdır. Canlılık da bu davranışın yegane yaşamsal dışavurumudur. Süreç ve imkanların göstergesinde kolektif kültürün toplumsal sentezi, öngörüleri ve stratejileri aracılığıyla kentler uyumsal yaşam birimleri olmuşlardır. Geçilen her evre ile oluşan dönemsel normlar, kentlerde kendilerine yer bularak kolektif yapıya ulaşmış ve yönlendirilmişlerdir. Bu nedenledir ki kentler kolektif kültürün yaşamla buluştuğu ve kültüre ait olan sembolleri barındıran toplumsal ortamlar olmuştur. Sürece adaptif bir kimlik üretebilme karakteri ise kentlerin günümüz salgın koşullarında ne gibi oluşum ve dönüşümlere yol açağı sorunsalını ortaya koymuştur. Covid-19 ile kentler ve kültüre kazınan pandemi ortamı; kapalılık, sınırlılık ve izolasyon gibi alışıldık kollektif kültürle kesişmeyen yeni parametreleri doğurmuştur. Yeni kolektivite ve dolayısıyla yeni kültürel ortam, kentlerde sosyomekansal ortam üzerinde incelenmesi gereken konulardan olmuştur. Öte yandan, yeni kollektivite ortamı da küresel parametreler ile kamusal alanlarda kollektif yapının sadece bir kullanıcı haline geldiği sosyomekansal ortama paradoksal bir durum yaratmıştır. Yeni kolektivite, pandemi ile sosyomekansal ortamda karar mekanizması olarak tekrar etkin hale gelmiştir. Bundan dolayı, çalışma kapsamında kamusal alanlarda kollektif kültür ele alınmıştır. Geliştirilen aktarım şeması öncelikli olarak kamusal alanlarda kolektif kültürel ortamın yeniden yorumlamaları üzerine yoğunlaşmıştır. Sokak mobilyaları ve ticari kamusal mekanlara müdahaleler ele alınmış, ardından pandemi dönemi ile yapılan çalışmalarda ön plana çıkan pop-up yaklaşımlar aktarılmıştır.

Anahtar Kelimeler

adaptasyon, kamusal alanlar, kollektivite, kültür, pandemi

Destekleyen Kurum

BURSA ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ

Public Spaces and (Re)Collectivity After the Influence of Pandemic

Öz

Cities were the place of adaptation of collective culture. The ultimate expression of the living is vitality. So that, cities became the adaptive living units with the public synthesizes, predictions and strategies of collective culture with respect to the process and opportunities. Every process brought new normative, which examined by the collective culture and adapted to cities. Thus, cities became the place of collective cultural vitality and cultural places of public symbols. The potential of adapting to the process, today brought a new problematics about how cities adapt to the pandemic conditions. With the massive effects of Covid-19 that scraped to cities and cultures, closeness, boundedness, and isolation parameters started to exist new public conditions, which were not familiar in latest years. So, the significancy of this issue, and the new collectivity of public were become the new topics of new socio-spatial environment. Paradoxically, to the global public space, the pandemic process brought a new potential for collective culture to be decision maker in the public spaces. Because of that, the article tried to examine the new environment of public spaces through the collective culture and decision. In the schematic of discussion, article firstly concentrate on the new re-interpretations of public spaces via collective culture. Interpretations to public spaces by street furniture’s and commercial uses mentioned, and in the final phase pop-up approaches, which became the major topic of pandemic urbanism discussed.

Anahtar Kelimeler

adaptation, public spaces, collectivity, culture, pandemic

Kaynakça

• Amin, A. (2008). Collective culture and urban public space. City, 12(1), 5-24.
• Berber, G. (2021). Pandemi, adaptasyon çabaları ve fragmanlaşan beden. Birikim. Erişim adresi: https://birikimdergisi.com/guncel/10449/pandemi-adaptasyon-cabalari-ve-fragmanlasan-beden
• Bereitschaft, B., Scheller, D. (2020). How Might the Covid-19 Pandemic Affect 21st Century Urban Design, Planning and Development?. Urban Science, 4 (4), 56.
• Bela, J. (2021). Pandemic-era Street Spaces: Partklets, Patios and the Future of the Public Realm. Erişim adresi: https://www.archdaily.com/968977/pandemic-era-street-spaces-parklets-patios-and-the-future-of-the-public-realm
• Block, I. (2020). Object Studio creates portable social-distancing bench for Amsterdam. Dezeen. Erişim adresi: https://www.dezeen.com/2020/11/02/object-studio-portable-social-distancing-bench-amsterdam/
• Candan, T. K. (2020, 08 Mayıs). Pandemi, kent, mekan, yaşam ve gelecek. Gazete duvaR. Erişim adresi: https://www.gazeteduvar.com.tr/forum/2020/05/08/pandemi-kent-mekan-yasam-ve-gelecek
• Cordan, Ö., Karagöz, E. (2014). Pop-up mekan: tasarım ve ötesi. Mimarlık 379. Erişim adresi: http://www.mimarlikdergisi.com/index.cfm?sayfa=mimarlik&DergiSayi=393&RecID=3478
• Cumhuriyet Gazetesi (2020, 28 Kasım). Caddebostan Sahili'ndeki kalabalık havadan görüntülendi. Cumhuriyet. Erişim adresi: https://www.cumhuriyet.com.tr/galeri/caddebostan-sahilindeki-kalabalik-havadan-goruntulendi-1794601
• Doğan Haber Ajansı (2020, 14 Haziran). Caddebostan Sahili ve Maçka Parkı'nda hafta sonu yoğunluğu. CNNTürk. Erişim adresi: https://www.cnnturk.com/turkiye/caddebostan-sahili-ve-macka-parkinda-hafta-sonu-yogunlugu
• Duxbury, N., Hosagrahar, J., Pascual, J. (2016). Why must culture be at the hearth of sustainable urban development?Culture 21. Agenda 21 for Culture (Barcelona).
• Gehl, J. (2011). Life Between Buildings: Using Public Space. Washington: Island Press.
• Graziano, T. (2021). Smart technologies, back-to-village rhetoric, and tactical urbanism: post-covid planning scenarios in Italy. International Journal of E-Planning Research, 10 (2), 80-93.
• İtez, Ö. (2020). Pop Up Park İstanbul. Arkitera. Erişim adresi: https://www.arkitera.com/proje/pop-up-park-istanbul/
• Kelbaugh, D. (2000). Three paradigms: new urbanism, everyday urbanism, post urbanism-an excerpt from the essential common place. Bulletin of Science, Technology & Society, 20(4), 285-289.
• Malone, K. (2002). Street life: youth, culture and competing uses of public space. Environment and Urbanization, 14 (2), 157-168.
• McDougal, C.W. Brown, C. Thomson, C. Hanley, N. Tully, M.A. Quilliam, R.S. Bartie, P.J. Gibson, L. Oliver, D.M. (2020). From one pandemic to another: emerging lessons from COVID-19 for tackling physical inactivity in cities, Cities & Health
• Mir, V. (2020). Post-pandemic city: historical context for new urban design. Transylvanian Review of Adminstrative Sciences, [S.I.], 94-108, Dec. 2020.
• Özden, A. T. (2021). Covid-19 sonrası mekanın değişimi üzerine spekülasyonlar. Mimarlık 417. Erişim adresi:http://www.mimarlikdergisi.com/index.cfm?sayfa=mimarlik&DergiSayi=432&RecID=5225
• Parcitypatory (2020). When Your First Place is Also Your Second and Your Third – Reimagining Public Space During Covid-19. Erişim adresi: https://parcitypatory.org/2020/05/29/public-space-covid19/
• Rawlings, R. (2021). Tactical urbanism, parklets, and a post-COVID recovery. Erişim adresi: https://www.openaccessgovernment.org/tactical-urbanism-parklets-and-a-post-covid-recovery/99834/
• Talen, E. (2015). Do-it-yourself urbanism: a history. Journal of Planning and History, 14(2), 135-148.
• Tekeli, İ. (2020a). Dünyanın salgınlar ve kentler sarmalında geldiği nokta; Covid-19. Erişim adresi: http://ilhantekelivakfi.org/salginlarvekentlersarmali/
• Tekeli, İ. (2020b). COVID-19 krizi bizim yaşamımızı ve kentleri nasıl etkiliyor ve etkileyecek?.Erişim adresi: https://www.academia.edu/44126084/Covid_19_Krizi_Bizim_Ya%C5%9Fam%C4%B1m%C4%B1z%C4%B1_ve_Kentlerimizi_Nas%C4%B1l_Etkiliyor_ve_Etkileyecek_
• Yahyagil, M. (2011). Kentlerin kültürün gelişmesindeki etkileri. Istanbul Journal of Sociological Studies, 0 (25), 105-120.