Cumhuriyet Sonrasi Türkiyede Sürdürülebilir Gastronomiye Dair Hazırlanan Lisansüstü Tez Çalışmalarının Bibliyometrik Analizi

Yıl 2023, Cilt: 16 Sayı: Türkiye Cumhuriyetinin 100. Yılı Özel Sayısı | Special Issue for the 100th Anniversary of the Republic of Türkiye, 559 - 576, 29.10.2023

Hasan Önal Şeyhanlıoğlu

https://doi.org/10.35674/kent.1349531

Cited By: 2

Öz

Bu araştırmada, Cumhuriyet sonrası Türkiye’de sürdürülebilir gastronomi konulu lisansüstü araştırmaların geçmişten günümüze dek ortaya konulması amacı çerçevesinde Ulusal Tez Merkezi (YÖKTEZ) veri tabanında olan sürdürülebilir gastronomi tezleri incelenmiştir. Araştırma kapsamında tezlerin incelenmesinin sebebi, diğer eser türlerine göre daha kapsamlı ve belirli süre zarfında hazırlanmasıdır. Nitel araştırma yöntemlerinden biri olan tarama modeliyle hazırlanan araştırmada, 12 lisansüstü tez çeşitli parametrelerce değerlendirilerek bibliyometrik analiz tekniğiyle ele alınmıştır. Analiz çerçevesinde; tezlerin yılları, türleri, üniversiteleri, anabilim dalları, kaynakça sayıları, danışman unvanları, yöntem içerikleri ve anahtar kelimeleriyle alakalı bulgulara ulaşılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre, sürdürülebilir gastronomi ile ilgili çalışmalar son yıllarda artmıştır. Bu da araştırmanın gelecek çalışmalara ışık tutacağı kanaatini göstermektedir. En çok konuyla alakalı tez çalışması 2022 yılında yapılmıştır. Lisansüstü tezlerde en çok nitel araştırma yöntemleri kullanıldığı sonucu öne çıkan başka bir noktadır. Araştırmanın ulusal literatürde sürdürülebilir gastronomi tezleri ile alakalı öncü bir bibliyometrik çalışması olması çalışmanın niteliğini, önemini ve özgünlüğünü arttırıcı etkenler olarak düşünülmektedir. Araştırmanın ulusal yazında sürdürülebilir gastronomi turizmi konulu ilk bibliyometrik deneme olması çalışmanın özgünlüğünü ve niteliğini arttırmaktadır.

Anahtar Kelimeler

sürdürülebilir gastronomi, lisansüstü tez, gastronomi

Bibliometric Analysis of Postgraduate Thesis Studies on Sustainable Gastronomy in Post-Republican Turkey

Öz

In this study, sustainable gastronomy theses in the National Thesis Center (YÖKTEZ) database were examined within the framework of the aim of revealing the postgraduate research on sustainable gastronomy in post-Republican Turkey from past to present. The reason for analyzing theses within the scope of the research is that they are more comprehensive and prepared in a certain period of time compared to other types of works. In the research, which was prepared with the survey model, one of the qualitative research methods, 12 postgraduate theses were evaluated in terms of various parameters with bibliometric analysis technique. Within the framework of the Analysis, findings on the years, types, universities, departments, bibliography numbers, advisor titles, method contents and keywords of the theses were obtained. According to the results of the research, studies on sustainable gastronomy have increased in recent years. This shows that this research will shed light on future studies. The highest number of thesis studies on the subject was conducted in 2022. Another prominent point is that qualitative research methods are mostly used in postgraduate theses. The fact that the study is a pioneering bibliometric study on sustainable gastronomy theses in the national literature is considered as the factors that increase the quality, importance and originality of the study. The fact that this is the first bibliometric study on sustainable gastronomy tourism in the national literature increases the originality and quality of the study.

Anahtar Kelimeler

Sustainable Gastronomy, Gastronomy, Graduate Thesis.

Kaynakça

• Akgöl, Y. (2012). Gastronomi turizmi ve Türkiye’yi ziyaret eden yabancı turistlerin gastronomi deneyimlerinin değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Mersin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Mersin.
• Akkaşoğlu, S., Akyol, C., Ulama, Ş. ve Zengin, B. (2019). Tarım turizmine yönelik hazırlanan lisansüstü tezlerin bibliyometrik analizi. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 7 (2), 1193-1218.
• Akyurt, H. ve Yolasığmazoğlu, N. (2022). Gıda mühendisliği ile turizm ilişkili lisansüstü tezlerinin bibliyometrik analizi. International Journal Of Socıal Humanıtıes Scıences Research, 9(89), 2149-2158.
• Alan, A. A. ve Şen, Ö. (2020). Gastronomi temalı festivaller üzerine yapılmış çalışmaların bibliyometrik analizi. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, (6), 132-144.
• Altaş, A. (2017). Türkçe’ye Tercüme Edilen Gastronomi Kitaplarinin Bibliyometrik Analizi. Kırklareli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1(1), 103-117.
• Aracı, E, Ü. (2016). Türk Mutfağı. (Edt. Hülya Kurgun, Demet Bağıran Özşeker). Gastronomi ve Turizm. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Arıca, R., Çobanoğlu, C., Çakır, O., Çorbacı, A., Hsu, M.-J. ve Corte, V. D. (2022). Travel experience sharing on social media effects of the importance attached to content sharing and what factors inhibit and facilitate it Travel experience sharing on social media. International Journal of Contemporary Hospitality Management, 34(4), 1566–1586.
• Arlı, M. (1982), Türk Mutfağına Genel Bir Bakış içinde, Türk Mutfağı, Sempozyumu Bildirileri, 31 Ekim-1 Kasım, Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi.
• Arslan, F. (2022). Gastronomi ve turizm alanında coğrafi işaret konulu çalışmaların bibliyometrik analizi. Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler Dergisi, 5(11), 1544-1556.
• Batu, A. ve Batu, H. S. (2018). Historical background of Turkish gastronomy from ancient times until today. Journal of ethnic foods, 5(2), 76-82.
• Bayram, Ü. ve Arıcı, S. (2021). Gastronomi araştırmalarına bütüncül bir bakış: Bibliyometrik bir analiz. Journal of Tourism & Gastronomy Studies, 9(4), 2734-2757.
• Baysal, A. ve Küçükarslan. N. (2003). Beslenme İlkeleri ve Menü Planlaması. Bursa: Ekin Kitabevi.
• Callahan, J. L. (2014). Writing literature reviews: A reprise and update. Human Resource Development Review, 13(3), 271–275.
• Cankül, D. ve Ünal, M. (2021). Türkiye’de turizm ve gastronomi alanında menü ile ilgili araştırmaların bibliyometrik analizi. Journal of Humanities and Tourism Research, 11(3), 569-576.
• Coşkun, İ., Dündar, Ş. ve Parlak, C. (2014). Türkiye ‟de özel eğitim alanında yapılmış lisansüstü tezlerin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi (2008-2013), Ege Eğitim Dergisi, 15(2), 375-396.
• Çuhadar, M. ve Morçin, İ. (2020). Türkiye’de gastronomi turizmi ile ilgili çalışmaların bibliyometrik analizi. Journal of Recreation and Tourism Research, 7(1), 92-106.
• De Miguel Molina, M., de Miguel Molina, B., Santamarina Campos, V. ve del Val Segarra Oña, M. (2016). Intangible heritage and gastronomy: The impact of UNESCO gastronomy elements. Journal of Culinary Science & Technology, 14(4), 293-310.
• Demir, E. (2020). Gastronomi alanında yayımlanan makalelerin bibliyometrik analizi. Yüksek Lisans Tezi, İskenderun Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Turizm İşletmeciliği ve Otelcilik Anabilim Dalı, Hatay.
• Doğan, Z., Arslan, S. ve Berkman, A. (2015). Türkiye’de tarim sektörünün iktisadi gelişimi ve sorunlari: tarihsel bir bakiş. Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(1), 29-41.
• Doğdubay, M. ve Giritlioğlu, İ. (2011), Mutfak Turizmi, (Editörler: Necdet Hacıoğlu ve Cevdet Avcıkurt), Turistik Ürün Çeşitlendirmesi, 2. Baskı, Ankara: Nobel yayıncılık.
• Durlu-Özyaka, F., Sünnetçioğlu, S. ve Can, A. (2013). Sürdürülebilir gastronomi turizmi hareketliliğinde coğrafi işaretlemenin rolü. Journal of Tourim and Gastronomy Studies, 1 (1),13-20.
• Ercan, F. (2020). Türkiye’deki Gastronomi Turizmi Konulu Makalelerin Bibliyometrik Analizi. Journal of Tourism & Gastronomy Studies, 8(2), 1058-1075.
• Fanzo, J., Rudie, C., Sigman, I., Grinspoon, S., Benton, T. G., Brown, M. E. ve Willett, W. C. (2022). Sustainable food systems and nutrition in the 21st century: A report from the 22nd annual Harvard Nutrition Obesity Symposium. The American Journal of Clinical Nutrition, 115(1), 18-33.
• Gálvez, J. C. P., Granda, M. J., López-Guzmán, T. ve Coronel, J. R. (2017). Local gastronomy, culture and tourism sustainable cities: The behavior of the American tourist. Sustainable Cities and Society, 32, 604-612.
• Gökmen, M. ve Yılmaz, S. H. (2023). II. dünya savaşı yıllarından günümüze insanlığın yıllardır değişmeyen sorunu ‘gıda krizi’ne ün dergisinden bakmak. Beykoz Akademi Dergisi, 11(1), 71-97.
• Gössling, S. ve Hall M. C. (2013). Sustainable culinary systems, local foods. innovation, Tourism and Hospitality içinde M. C.Hall&S.Gössling(Ed.).Sustainable culinary systems; An İntroduction, 3-44. Rooutlegde Usa.
• Gülcan, D., Ercan, M. O. ve Katlav, E. Ö. (2021). Sürdürülebilir gastronomi turizminin bibliyometrik özellikler açısından incelenmesi. Journal of Tourism & Gastronomy Studies, 9(4), 2540-2560.
• Güzeller, C. O. ve Çeliker, N. (2017). Geçmişten günümüze gastronomi bilimi: Bibliyometrik bir analiz. Journal of Tourism & Gastronomy Studies, 5(Special Issue 2), 88-102.
• İslam, Y. (2013). Kaynak araştırması yapma. Araştırma yöntemleri ve teknikleri içinde (Ed. Z. Kaya ve Mehmet Şahin), s. 31-63, Konya: Eğitim Yayınevi.
• Karakaya, M. M. (2016). Çanakkale savaşında askerin yemeği hakkında bazı tespitler ve yeni belgeler. Güneydoğu Avrupa Araştırmaları Dergisi, (29), 65-83.
• Kargiglioğlu, Ş. (2021). Sokak lezzetleri konusuyla ilgili yapılan çalışmaların bibliyometrik analizi. Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 5(3), 1857-1873.
• Kervankıran, İ. ve Şardağ, A. (2018). Türkiye’de turizm coğrafyası araştırmaları: Lisansüstü tezlere yönelik bir içerik analizi. International Journal of Geography and Geography Education (IGGE). 39, 151-170.
• Kızıldemir, Ö., Öztürk, E. ve Sarıışık, M. (2014). Türk mutfak kültürünün tarihsel gelişiminde yaşanan değişimler. AİBÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(3), 191-210.
• Kurnaz, A. (2017). Sürdürülebilir gastronomi kapsamında yerel restoranların hizmet kalite algısının grserv ile ölçümü: İstanbul örneği, Adnan Menderes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Turizm İşletmeciliği Anabilim Dalı.
• Küçükkömürler, S., Şırvan, N. B. ve Sezgin, A. C. (2018). Dünyada ve Türkiye’de gastronomi turizmi. Uluslararası Turizm Ekonomi ve İşletme Bilimleri Dergisi, 2(2), 78-85.
• Köksal, Y., Şeyhanlıoğlu, H. Ö. ve Oğuz, O. (2023). Yöresel mutfak kültürünün bölgesel kalkınmadaki rolü ve yerel halkın algılarının belirlenmesi: Ağrı örneği. Journal of Gastronomy Hospitality and Travel, 6(3). 1456-1476.
• Palmer, L., A, Sesé, A. ve Montaño, J., J. (2005). Tourism and statistics: Bibliometric study 1998-2002. Annals of Tourism Research. 32 (1), 167-178.
• Richardson, L., & Fernqvist, F. (2022). Transforming the food system through sustainable gastronomy-how chefs engage with food democracy. Journal of Hunger & Environmental Nutrition, 1-17.
• Özdemir, G. ve Altıner, D. D. (2019). Gastronomi kavramları ve gastronomi turizmi üzerine bir inceleme. Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(1), 1-14.
• Samancı, Ö. (2020). Osmanlı ve Cumhuriyet dönemlerinde yemek kitapları. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 31(2), 205-210.
• Sandıkçı, M., Mutlu, H. ve Mutlu, A. S. (2020). Unesco gastronomi kenti Afyonkarahisar mutfağı üzerine yapılan çalışmaların bibliyometrisi. Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 4(3), 2527-2541.
• Sarıışık, M. ve Özbay, G. (2015). Gastronomi turizmi üzerine bir literatür incelemesi, Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 26(2), 264-278.
• Sarıışık, M. ve Özbay, G. (2019). Ulusal Gastronomi ve Türk Mutfağı (Tarihçe, Hammadde, Ritüeller, Özgün Yemekler ve Reçeteler), Ankara: Detay Yayıncılık.
• Scarpato, R. (2002). Sustainable gastronomy as a tourist product, In Hjalager, A.M. and Richards G (Ed.), Tourism and Gastronomy, (pp. 132-152). Routledge Advances in Tourism.
• Shiri, N. ve Jafari‐Sadeghi, V. (2023). Corporate social responsibility and green behaviour: Towards sustainable food‐business development. Corporate Social Responsibility and Environmental Management, 30(2), 605-620.
• Süzer, Ö. ve Doğdubay, M. (2022). Sürdürülebilir turizm hareketliliğinde yerel gıdaların önemi ve rekabet avantaji (kavramsal bir analiz). Safran Kültür ve Turizm Araştırmaları Dergisi, 5(2), 255-269.
• Şahin, S. ve Acun, A. (2015). Turist rehberliği alanının bibliyometrik profili (Ulusal Turizm Kongreleri bildirileri). Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 18 (34), 213-234.
• Şahin, E., Akdağ, G., Çakıcı, C. ve Neslihan, O. (2018). Gastronomi ve mutfak sanatları anabilim dallarında yayınlanan tezlerin bibliyometrik analizi. Güncel Turizm Araştırmaları Dergisi, 2(Ek1), 30-41.
• Tencati, A. ve Zsolnai, L. (2012). Collaborative enterprise and sustainability: The case of slow food. Journal of business ethics, 110, 345-354.
• URL 1: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/IstatistikiBilgiler?islem=2, Erişim Tarihi: 20.08.2023.
• URL 2: https://www.unwto.org/, Erişim Tarihi: 20.08.2023.
• URL 3: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ , Erişim Tarihi: 20.08.2023.
• Yılmaz, G. (2017). Restoranlarda bahşiş ile ilgili yayınlanan makalelerin bibliyometrik analizi. Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 14(2), 65-79.
• Yurtseven, H. R. (2011), Sustainable gastronomic tourism in Gokceada (Imbros): Local and authentic perspectives ,International Journal of Humanities and Social Science, 1(18), 17-26.
• Zupic, I. ve Čater, T. (2015). Bibliometric methods in management and organization. Organizational Research Methods, 18(3), 429- 472.