A Sustainable Development Proposal in the Context of Traditional Architecture: Cunda Island

Yıl 2024, Cilt: 17 Sayı: Sürdürülebilir İnsani Kalkınma ve Kent, 84 - 102, 27.10.2024

Gizem Özer Baş

https://doi.org/10.35674/kent.1501144

Öz

Although sustainability was defined conceptually in the 1970s, the essence of traditional architectural tradition; regional, organic material-oriented and efficiency-based; requires the subject of sustainability to be examined within the traditional framework.Within this framework, the study analyzes the sustainable aspect of local architecture specifically for Cunda Island. Cunda Island offers an important experimental infrastructure for taking sustainability measures for an urban structure with the characteristics of an island, as it is more controlled, auditable and its effects can be easily measured. In this context, the study investigates the sustainability aspects of preserved local architectural features on Cunda Island, emphasizes the importance of applying these features to current systems and draws attention to the importance of preserving historical architectural features for these purposes. The architectural features of the structures on the island were given in the process that started with the investigation of the deep-rooted historical features of Cunda Island. The materials, formal features, functional structures and multi-functional features, and climate-specific approaches of the structures were presented in detail in the context of architectural sustainability and presented in a table. The effects and contributions of the architectural features of these structures to the urban fabric and urban sustainability were analyzed and the key features that are fundamental for urban sustainable development were presented in line with the analyzes made. In addition to these key features, a roadmap that can be applied to increase sustainable features within the island and to adapt them to larger scale cities is given specifically for the island. Systems such as the use of renewable energy sources, the activation of natural and local material production and use, and the use of mechanical systems from local architecture that will increase energy efficiency are seen as important steps that will increase the quality of life on the island. Cunda Island offers an experimental infrastructure where these suggestions and systems can be quickly implemented and their effects can be easily measured, thus providing an important starting point in the realization of sustainable development and creating a basis for subsequent studies.

Anahtar Kelimeler

Sustainable Island, Sustainable Architecture, Ecological Island, Cunda Island, Alibey Island.

Geleneksel Mimarlık Bağlamında Sürdürülebilir Bir Kalkınma Önerisi: Cunda Adası Örneği

Öz

Sürdürülebilirlik kavramsal olarak 1970’li yıllarda tanımlanmış olsa da geleneksel mimarlık geleneğinin özünde; bölgesel, organik malzeme odaklı ve verimlilik esaslı olma biçimi; sürdürülebilirlik konusunun geleneksel çerçevede incelenmesini gerektirmektedir. Çalışma bu çerçevede yerel mimarinin sürdürülebilir yönünü Cunda adası özelinde analiz etmektedir. Cunda adası, ada özelliğinde bir kentsel yapının sürdürülebilirlik önlemlerinin alınmasında daha kontrollü, denetlenebilir ve etkilerinin kolayca ölçülebilir olması sebebiyle önemli bir deneysel altyapıyı sunmaktadır. Bu minvalde çalışma Cunda adasında korunmuş yerel mimari özelliklerin sürdürülebilirlik yönlerini araştırmakta, bu özelliklerin güncel sistemlere uygulanmasının önemini vurgulamakta ve bu amaçlarla tarihi mimari özelliklerin korunmasının önemine de dikkat çekmektedir. Cunda adasının köklü tarihi özelliklerinin araştırılması ile başlanan süreçte adadaki yapıların mimari özellikleri verilmiştir. Yapıların malzemeleri, formal özellikleri, işlevsel yapıları ve çoklu işlev özellikleri, iklime özgü yaklaşımları mimari sürdürülebilirlik bağlamında detaylandırılarak tablo şeklinde sunulmuştur. Bu yapıların mimari özelliklerinin kentsel dokuya ve kentsel sürdürülebilirliğe etki ve katkıları analiz edilmiş yapılan analizler doğrultusunda kentsel sürdürülebilir kalkınma için temel nitelikteki anahtar özellikler sunulmuştur. Bu anahtar özelliklere ek olarak ada içerisinde sürdürülebilir özelliklerin arttırılması ve daha büyük ölçekteki kentlere uyarlanabilmesi için uygulanabilecek yol haritası ada özelinde verilmiştir. Yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımı, doğal ve yerel malzeme üretiminin ve kullanımının etkinleştirilmesi, enerji etkin kullanımı arttıracak yerel mimariden gelen mekanik sistemlerin kullanımı gibi sistemler adadaki yaşam kalitesini arttıracak önemli adımlar olarak görülmüştür. Cunda adası bu önerilerin ve sistemlerin, hızla uygulanabileceği ve etkilerinin kolayca ölçülebileceği deneysel alt yapıyı sunuyor oluşu ile sürdürülebilir kalkınmanın gerçekleştirilmesinde ve sonraki çalışmalar için altlık oluşturmasıyla önemli bir başlangıç noktasını bu çalışma ile sunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Sürdürülebilir ada, Sürdürülebilir Mimarlık, Ekolojik ada, Cunda adası, Alibey adası.

Kaynakça

• Asımgil, B., Erdoğdu, F. (2013). Tarihi Ayvalık Evleri Mimarisinde Bozulmaya Neden Olan Etkenlerin İncelenmesi, Erciyes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 29(1):49-60.
• Ateş, M. Hayta, D. Mucuk, B. (2021). Kentsel Aklı Yeniden Düşünmek Akıllı ve Yerel Bütünleşmesi: Ayvalık Örneği, Ekoloji Dergisi 2021(2): 98-105.
• Atıcı, E., Demir, İ. (2024). Bir kent belleği yapısı olan “Surp Yerortutyun Kilisesi’nin” dönüşümü. İksad. https://dx.doi.org/10.5281/zenodo.10370439
• Balkan, A. (1997). “Ege Kıyı Yerleşmelerinde Kentsel Mekânların Analizi: Ayvalık ve Cunda Adası Örneği”, (Yüksek lisans tezi: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul).
• Caradonna, Jeremy L. (2022), Sustainability, A History, ISBN: 978-0-19-762503-3, Oxford University Press, New York.
• Carson, R. (1962). Silent Spring; Houghton & Mifflin: Boston, MA, USA; ISBN 9780618253050.
• Doğan, M., Gümüş, M. (2014). Sürdürülebilir Destinasyon Yönetimi, Sürdürülebilir Bozcaada: Bir Model Önerisi, Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi/ Journal of Travel and Hospitality Management 11 (3), 2014, 6-25.
• Erdem, A., Özakın, R., & Yergün, U. (2007). Ayvalık Balıkesir Alibey/Cunda Adası Kentsel Mimarlık Envanteri 2005-2006. TÜBA-KED Türkiye Bilimler Akademisi Kültür Envanteri Dergisi(6), 77-97.
• Gölükcü, İ. (2020), Tarihi Kula Evleri, Çamlı, A. Y. Çamlı (Ed.), Kula’nın Sosyo-Ekonomik Yapısının Akademik Perspektiften Araştırılması içinde (125-149 ss.). ISBN: 978-625-7216-70-8, Gazi Kitabevi, Ankara.
• Gözkaman, A. (2024). Avrupa Birliği, Sürdürülebilir İnsani Kalkınma ve İnsan Hakları. EURO Politika, 1(20), 5-22.
• Hopwood, B.; Mary, M. ve Geoff, O., B. (2005), ‘Sustainable Development: Mapping Different Approaches’, Sustainable Development. Vol:13, (1), ss. 38-52.
• Kua, H.W., Lee, SE. (2002) “Demonstration Intelligent Building - a Methodology for the Promotion of Total Sustainability in the Built Environment”, Building and Environment, Elsevier, Sayı: 37(3), s.231-240.
• Topçu, Z., Kul, D., Sağlık, A. (2022). Bir Taşın Yolculuğu, Mimarlık, Planlama ve Tasarımda Güncel Araştırmalar Cilt 2, Syf. 83-94, Gece Kitaplığı.
• UNEP. (2019). 2019 Global Status Report for Buildings and Construction, 41.
• WCED. (1987). Report of the World Commission on Environment and Development: Our Common Future. Retrieved July 28, 2016, from http://www. un-documents.net/A372BC4E-993E-4C10-B368- 9E75816E59DB/FinalDownload/DownloadId-1990161B7AFC5CB358F7280210D7A48F/A372BC4E-993E-4C10-B368-9E75816E59DB/our-common-future.pdf
• Yorulmaz, (2004), Tarihî doku (Bulunamayan).
• URL1 : https://www.taskahve.com.tr/ (Erişim Tarihi 05.05.2024)
• URL 2: https://kulturenvanteri.com/tr/yer/taksiyarhis-kilisesi-cunda/#17.1/39.333697/26.658323 (Erişim Tarihi 05.05.2024)
• URL 3: https://www.nufusune.com/ayvalik-ilce-nufusu-balikesir (Erişim tarihi: 20.07.2024).