Şubat 2023 Depremlerinin Hatay’da Oluşturduğu Sorunların Değerlendirilmesi

Yıl 2024, Cilt: 17 Sayı: 4, 1211 - 1230, 16.07.2024

Gülgün Mistikoğlu

https://doi.org/10.35674/kent.1486592

Öz

Türkiye’nin deprem kuşağı üzerinde yer aldığı, özellikle Hatay çevresinin tarihte defalarca yüksek şiddette depremlere maruz kalıp, defalarca yeniden yapılandığı bilinmektedir. 06 Şubat 2023 tarihinde Kahramanmaraş merkezli yaşanan depremler 11ilde etkili olmuştur. Depremin merkezi olmamasına rağmen en büyük yıkım Hatay kentinde olmuştur. Bu çalışmada adeta bir deprem müzesi haline gelen Hatay’ın Kırıkhan, Antakya, Defne ve Samandağ ilçelerinde deprem kalıntıları arasında gözlemler yapılmıştır. Depremden 10 ay sonra yapılan bu gözlemlerde ağır ve orta hasarlı yapıların göçme mekanizmaları, yıkılmamış az hasarlı yapılardaki yapı elemanları örnekleri incelenerek, nitel bir araştırma yöntemi uygulanmıştır. Depremin sonuçlarının bu kadar ağır bir tablo oluşturmasının nedeni bir veya birkaç konu ile açıklanamaz. Depremin Hatay kentinde meydana getirdiği bu büyük yıkımın sebepleri birçok konu başlığı olarak ele alınıp incelenmiştir. Tespit edilen bu hataların tekrar olmaması için, Hatay kentinin yeniden ayağa kalkmasında rol oynayacak kentsel politikalar içinde mimarlık açısından önemli görüş ve unsurlar değerlendirilmiştir. Ayrıca toplumsal yapımızda sosyal olguların daha etik ilkelerle güçlendirilmesi de öneriler arasında yer almaktadır.

Anahtar Kelimeler

Deprem, Hatay kenti, mimarlık, etik, yıkımın nedenleri

Evaluation of the Problems Caused by the February 2023 Earthquakes in Hatay

Öz

Turkey's location in an earthquake zone, particularly the Hatay area, has frequently experienced high-intensity earthquakes throughout history, leading to numerous structural changes. On February 6, 2023, the earthquakes centered in Kahramanmaraş were effective in 11 provinces. Although it was not the epicentre of the earthquake, the biggest destruction occurred in Hatay. In this study, observations were made among the remains of the earthquake in the districts of Kırıkhan, Antakya, Defne and Samandağ in Hatay, which has become a landslide museum. In these observations made 10 months after the earthquake, a qualitative research method was applied by examining the collapse mechanisms of heavily and moderately damaged buildings and the examples of building elements in slightly damaged buildings that did not collapse. The reasons for the earthquake's great destruction in Hatay have been discussed and examined under many headings. One or a few issues alone cannot explain why the earthquake's consequences paint such a dire picture. In order to prevent these identified mistakes from happening again, important views and elements in terms of architecture were evaluated within the urban policies that will play a role in the revival of the city of Hatay. In addition, strengthening social facts with more ethical principles in our social structure is among the suggestions.

Anahtar Kelimeler

Earthquake, Hatay city, architecture, ethics, causes of destruction

Kaynakça

• AFAD – (2018).Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı, Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği, Ankara.
• AFAD –(2023). Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı, Türkiye İvme Veri Tabanı ve Analiz Sistemi, AFAD-TADAS, https://tadas.afad.gov.tr
• Celep, Z. (2022). Deprem Mühendisliğine Giriş ve Depreme Dayanıklı Yapı Tasarımı, Beta Basım Yayınevi, İstanbul.
• Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, Yapı İşleri Genel Müdürlüğü,(Bina Kimlik sistemi ile ilgili mevzuat) , 2021
• Ersoy, Ş. Deprem Belgeseli, (2023).https://youtube/hpiKPlcz5M?si=_VowX9SWmL15pWc
• Kamanlı, M. ve diğ. (2023). Pazarcık MW=7.7 & Elbistan MW=7.6 Depremleri Raporu (Hatay Bölgesi), Konya Teknik Üniversitesi.
• Korkmaz, H. (2006). Antakya’da Zemin Özellikleri ve Deprem Etkisi Arasındaki İlişki, Coğrafi Bilimler Dergisi, 4 (2), 49-66
• Perk, Ş. ve Özer, Ç. (2019). İvme-Ölçer istasyonları altındaki Zemin Özelliklerinin Deprem Kaydı Kullanılarak İncelenmesi: Hatay Örneği, Türkiye Deprem Araştırmaları Dergisi, 167 - 179, https://doi.org/10.46464/tdad.652332
• TMMOB (Türkiye Mimar Mühendis Odaları Birliği).(2023).Depremin 8. Ayına İlişkin Değerlendirmelerimiz. (www.tmmob.org.tr)
• TMMOB, İnşaat Mühendisleri Odası.(2023). Şubat 2023 Kahramanmaraş Depremleri Sonucu Yapısal Hasarlara İlişkin Gözlem ve Değerlendirme Raporu, Oda yayın no: IMO/23/03
• TMMOB, İMO (İnşaat Mühendisleri Odası) .(2023).48. Dönem - Danışma Kurulu 3. Toplantısı–14 Ekim 2023 / Adana
• Yalçınkaya, Eşref. https://www.facebook.com/watch/?v=1203651866951656