A Stadium Review in the Context of Urban Development: Fenerbahçe Şükrü Saracoğlu

Yıl 2024, Cilt: 17 Sayı: 5, 1786 - 1809, 17.09.2024

Hülya Soydaş Çakır

https://doi.org/10.35674/kent.1441016

Öz

Sports facilities assume the role of housing city culture and transferring this culture to future generations. Sports activities are an important instrument to disseminate supporter culture and to enhance the feeling of unity within a city. It is quite prevalent for a county or region to be associated with sports clubs located in those areas. Fenerbahçe Şükrü Saracoğlu Stadium sustains its eminence for Kadıköy region from the past till today as Kadıköy is a very important center of the Asian side of İstanbul in terms of its demographic, cultural, social structure and geographical location. The aim of this research is to report the transformation process of both Fenerbahçe Şükrü Saracoğlu Stadium and its surroundings into the modern day which have always been part of the historical structure of the region. The research also encompasses the evaluation of the construction of the stadium, the procedures it has been through, its status in the city and city culture and the dimensions of its economic and social structure in line with the transformation of the city from a different perspective. The urban development of the stadium and Kadıköy is analyzed by marking building densities on different historical maps and satellite photographs of the region from different years. The importance of the stadium in the city holds specific significance in terms of urbanism and social sciences. Geographical location, transportation to the stadium, social life during scheduled sports events and the trade opportunities in the neighborhood which are all very important criteria for stadiums will be evaluated holistically.

Anahtar Kelimeler

Urban Development, Urban Culture, Sports structures, Fenerbahçe Şükrü Saracoğlu Stadium

Kentsel Gelişim Bağlamında Bir Stadyum İncelemesi: Fenerbahçe Şükrü Saracoğlu

Öz

Spor yapıları kent kültürüne ev sahipliği yapmakta ve bu kültürün yeni nesillere aktarılmasında önemli rol almaktadır. Spor aracılığıyla kent içinde taraftarlık kültürünün yaygınlaştırılması, birlik ve beraberlik duygularının pekiştirilmesi sağlanabilmektedir. Kent kültürü içinde sportif amaçla yola çıkarak belli bir yerleşim yerinin o bölgede faaliyet gösteren spor kulüpleri ile anılması ve hatırlanması yaygın bir durumdur. İstanbul Anadolu Yakasının nüfus, kültürel, sosyal ve coğrafi konum açısından çok önemli bir ilçesi durumundaki Kadıköy için Fenerbahçe Şükrü Saracoğlu Stadyumu kentin bir parçası olarak geçmişten bugüne önemini korumaktadır. Bu araştırmanın amacı tarihsel süreç içinde kent kültürü içinde yer alan Fenerbahçe Şükrü Saracoğlu Stadyumu ve çevresinin değişimini ve kentin bir parçası haline dönüşümünü aktarmaktır. Stadın ve Kadıköy’ün kentsel gelişimi farklı tarihi haritalar üzerinden ve farklı yıllara ait bölgenin uydu fotoğrafları üzerinde yapı yoğunluklarının işaretlenmesi ile analiz edilmektedir. Tarihsel süreç içinde yapının oluşumu, günümüze kadar geçirdiği süreçler, kent yaşamındaki ve kültüründeki yeri, ulaşım koşulları, stadyum kullanım günlerinde sosyal yaşam, kentin değişimine ve biçimlenmesine paralel olarak ekonomik sosyal ve toplumsal boyutları farklı perspektiflerle ele alınmakta ve bir değerlendirme yapılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Kentsel Gelişim, Kent Kültürü, Spor yapıları, Fenerbahçe Şükrü Saracoğlu Stadyumu

Kaynakça

• Akbulut, M.R. (1994) Kadıköy. İstanbul Ansiklopedisi, Cilt 4, 332.
• Aksu, A. (2012). Stadyumlar: Kentsel Bağlamda Spor Eksenli Dönüşüm Öğeleri. Mimarlık, Sayı: 364, 65-70.
• Arseven, C. E. (1958). Kadıköy: 2650 senelik şehir. Erişim tarihi: 14.01.2022 https://archives.saltresearch.org/handle/123456789/28619
• Atabeyoğlu, C. (1994). Futbol, İstanbul Ansiklopedisi, Sayı:24, 346.
• Aydın, B. (2020). Rekorları ve İlkleriyle Asırlık Çınar Fenerbahçe. Kitapyurdu Doğrudan Yayıncılık, İstanbul, 206.
• Bacıoğlu, A. (2019). Fenerbahçe Müzesi Müdürü, 30.04.2019 tarihli "Stadın Öyküsü" konulu görüşme, Ülker Stadyumu Fenerbahçe Şükrü Saracoğlu Spor Kompleksi, Kadıköy.
• Balcıoğlu, İ. (2003). Sporun Sosyolojisi ve Psikolojisi. Bilge Yayıncılık, İstanbul, 50-51.
• Çakmak, M. N., İşlek, M. S. ve Keskin, U. (2017). Türk Futbol Kültürünün Küreselleşme Kavram ve Süreçleri Bağlamında Değerlendirilmesi. KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, Cilt:19, Sayı:33, 125-133.
• Dağlaroğlu, R. (1957). 1907-1957 Fenerbahçe Spor Kulübü Tarihi. İstanbul Matbaası, İstanbul, 13.
• Dağlaroğlu, R. (1987). 1907-1987 Fenerbahçe Spor Kulübü Tarihi. Dur Ofset, İstanbul, 168.
• Döker, M. F. (2012). İstanbul Kentsel Büyüme Sürecinin Belirlenmesi, İzlenmesi ve Modellenmesi. [Yayımlanmamış doktora tezi]. İstanbul Üniversitesi.
• Gürel, E. ve Akkoç, U. (2011). Stadyum: Benzerlikler, Koşutluklar ve İzdüşümler. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt:4, Sayı:19, 346-370.
• Gürer, T. K. (2013). Olimpiyatlar Işığında Stadyumlar: Değişen Kurallar ve Yeni Tasarımlar. Mimarlık, Sayı: 373, 44-48.
• Fenerbahçe SK (2021) Şükrü Saracoğlu. Erişim tarihi: 17.12.2021 https://www.fenerbahce.org/kulup/sukru-saracoglu
• Hacısoftaoğlu, İ., Akcan, F. ve Bulgu, N. (2012). Hayali Cemaatler Olarak Taraftar Toplulukları: Ankaragücü Taraftar Grupları Örneği. Hacettepe Spor Bilimleri Dergisi, Cilt:23, Sayı:4, 159–176.
• Hatipoğlu, D., Aydın, B. (2007). Bastır Ankaragücü: Kent, Kimlik, Endüstriyel Futbol ve Taraftarlık. Epos Yayınları, Ankara, 188-189.
• Hékime, A. (1900). Plan de Cadikeuy Cote d’Asie. Erişim tarihi: 14.01.2022 https://fenerbahcetarihi.org/wp-content/uploads/2020/04/hrt_011411.pdf
• İBB (2007) Charles Edouard Goad’ın İstanbul Sigorta Haritaları. Yay. Haz. Dağdelen, İrfan. Kütüphane ve Müzeler Müdürlüğü Yayınları No:39. İmaj Ofset Reklam Ltd. Şti., İstanbul, Pafta no:62.
• İBB (2022). İstanbul Büyükşehir Belediyesi Şehir Haritası Arşivi. Erişim tarihi: 05.05.2022 https://sehirharitasi.ibb.gov.tr
• İBB Coğrafi Bilgi Sistem Müdürlüğü (2022) Erişim tarihi: 23.12.2022 https://panorama.istanbul İstanbul Büyükşehir Belediyesi Coğrafi Bilgi Sistemi Müdürlüğü
• İBB (2024) İstanbul Büyükşehir Belediyesi Şehir Haritası 2022 Uydu Altlığı. Erişim tarihi: 10.05.2024 https://sehirharitasiapi.ibb.gov.tr/
• Kadıköy Belediyesi (2019a) Kadıköy Şehir Sağlık Profili. Kadıköy Belediyesi Strateji Geliştirme Müdürlüğü, İstanbul, 27-32.
• Kadıköy Belediyesi (2019b). Kadıköy Belediyesi 2020-2024 Stratejik Planı. Erişim tarihi: 07.02.2024 https://anlat.kadikoy.bel.tr/kbpanel/Uploads/Files/KadikoyBelediyesiStratejikPlani2020-2024.pdf
• Kadıköy Belediyesi (2022). Merkez Kadıköy Mekânsal Stratejik Plan Mevcut Durum Raporu, Erişim tarihi: 04.01.2022 https://webgis.kadikoy.bel.tr/keos/img/PDF/MSPMDR.PDF
• KAP (2022). Fenerbahçe Futbol A.Ş. Özel Durum Açıklaması. Erişim tarihi: 23.12.2022 https://www.kap.org.tr/tr/Bildirim/456394
• Koch, N. (2018). Sports and the city. Geography Compass, Cilt:12, Sayı:3, e12360.
• Köknel, Ö. (1996). Bireysel ve Toplumsal Şiddet. Altın Kitaplar, İstanbul, 17.
• Kütükçü, T. (2018). Geçmiş Zamanların, Mekânların ve Hatırlamaların Rafında Kadıköy’ün Kitabı. Ötüken Neşriyat, İstanbul, 13.
• Nascimento, C., Amorim, L. (2015). The gadget building: An overview on contemporary football stadiums. 10th Space Syntax Symposium (SSS10), London, 13-17 July 2015 UCL University College London, Bloomsbury.
• Önal, F., Pekşen, C. (2014). Kamusal Bir Mekân Olarak Bağdat Caddesi, Mimarist, Sayı:51, 37-42.
• Özer, Y., Özer, N. O. (2003). Kadıköy’ün Ana Karakteri. Arredamento Mimarlık, Sayı: 158, 107-109.
• Pol, E. (2002). The Theoretical Background of the City Identity Sustainability Network, Environment and Behavior, Cilt:34, Sayı: 1, 8-25.
• Rossi, A. (1984). The Architecture of the City. The MIT Press, Cambridge, 22.
• Salt Araştırma (2022). Jacques Pervititch Kadıköy Haritalar. Erişim tarihi: 04.01.2022 https://archives.saltresearch.org/handle/123456789/1848
• Stadium Database (2019). UEFA 5 Star Stadiums. Erişim tarihi: 20.05.2019 http://stadiumdb.com/lists/uefa-5-star-stadiums
• Sürmeli, M. (2017). Kadıköy’ün Maç Günü Trafik Çilesi. Erişim tarihi: 12.05.2024 https://www.gazetekadikoy.com.tr/gundem/kadikyn-ma-gn-trafik-ilesi
• Talimciler, A. (2010). Sporun Sosyolojisi ve Sosyolojinin Sporu, Bağlam Yayınları, İstanbul, 142.
• Tanrıkulu, A. (2018). Fenerbahçe Tarihi 1907-2018. Bilnet Matbaacılık ve Yayıncılık A.Ş., İstanbul, 30.
• Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü (2024). Parsel Sorgu Uygulaması Öznitelik Bilgisi. Erişim tarihi: 10.05.2024 https://parselsorgu.tkgm.gov.tr/#ara/cografi/40.98817397341003/29.036629199981693
• T.C. Kadıköy Kaymakamlığı (2023). Kadıköy İlçemizin Tarihçesi. Erişim tarihi: 13.01.2023 http://www.kadikoy.gov.tr/kadikoy-ilce-tarihce#gallery-42
• Transfer Markt (2024). Seyirci Sayıları 22/23. Erişim tarihi: 12.05.2024 https://www.transfermarkt.com.tr/super-lig/besucherzahlen/wettbewerb/TR1/plus/1?saison_id=2022
• TUİK (2024). İBBS-Düzey1, İBBS-Düzey2, İl ve İlçe Nüfusları. Erişim tarihi: 07.02.2024 https://cip.tuik.gov.tr/
• Tunalı, S. (2017). Tüketim Kültürü ve Tüketim Kültürünün Ürettiği Mekânlar: Kadıköy Çarşı Örneği. Mimarist, Sayı:59, 38-45.
• Yılmaz, Ö. (2022). Hiçliğin Ortasında Mimarlık: Türkiye’nin Stadyumları. Arkitera, Erişim tarihi: 06.05.2022 https://www.arkitera.com/gorus/hicligin-ortasinda-mimarlik-turkiyenin-stadyumlari/
• Yurtsever, G. (2011). Fenerbahçe "Değişim ve Dönüşüm". Caretta Reklam, İstanbul, 162-163.