Democracy's Challenge with Digitalization: Echo Chambers, Filter Bubbles and Radicalization

Yıl 2025, Cilt: 18 Sayı: 5, 2606 - 2620, 19.09.2025

Süleyman Ekici

https://doi.org/10.35674/kent.1627485

Öz

In this study, which deals with the impact of digitalization on democratic political life, the positive and negative effects of digitalization on democratic functioning are tried to be revealed. In this study, the opportunities and risks that digitalization brings for democracy are discussed and the issue is critically addressed with the claim that digitalization has more negative effects for democracy. The expectation that digitalization would lead to more knowledgeable individuals who could access more information, discuss issues more easily and communicate more easily, and that this would facilitate the functioning of democracy has not materialized. In the modern period, humanity has tried to secure rights and freedoms by limiting the powers of the state in the struggle for democracy, human rights and constitutional struggle. In the digital era, the same struggle must be waged not only against the state but also against internet providers and social media companies. Individuals who are confined and surrounded by echo chambers and filter bubbles are less aware of the general state of affairs in society as they do not have access to general information. In addition, the fact that internet providers and social media companies feed this situation has led individuals to take a one-sided view of events and to be fed this one-sided view. This situation has led to the radicalization of individuals and the loss of the integrity of society, leading to cyber Balkanization, political radicalization and the emergence of new tribalism in virtual environments. As a result of this situation, it has led to the disappearance of the structure in which the common knowledge and problems of a community are shared, the division of societies into hostile sections that do not understand each other, and the erosion of the concept of nation, which is perhaps the most important element of modernism

Anahtar Kelimeler

Digitalization , Democracy , Digital Democracy , Echo Chamber , Filter Bubbles

Demokrasinin Dijitalleşmeyle İmtihanı: Yankı Odaları, Filtre Baloncukları ve Radikalleşme

Öz

Dijitalleşmenin demokratik siyasal hayata olan etkisinin ele alındığı bu çalışmada dijitalleşmenin demokratik işleyişe olumlu ve olumsuz etkileri ortaya koyulmaya çalışılmıştır. Dijitalleşmenin demokrasi için oluşturduğu riskler ve fırsatlar sorunsalı üzerinden kurgulanan çalışmada dijitalleşmenin demokrasi için getirdiği fırsatlar ve riskler tartışılmış ve dijitalleşmenin demokrasi için olumsuz etkilerinin daha fazla olduğu iddiasıyla konu eleştirel açıdan ele alınmıştır. Dijitalleşmenin demokratik hayata ve işleyişe olan etkilerinin ortaya koyulmasının amaçlandığı bu çalışmada öncelikle demokrasi ve dijitalleşme kavramı üzerinde durulmuştur. Dijitalleşme sonunda bireylerin daha çok bilgiye ulaşacağı, daha rahat konuları tartışabileceği ve daha kolay iletişim sağlayabileceği daha bilgili bireylerin oluşacağı ve bunun da demokrasinin işleyişini kolaylaştıracağı beklentisi gerçekleşmemiştir. İnsanlık modern dönemde demokrasi, insan hakları ve anayasal mücadelede devletin yetkilerini kısıtlayarak hak ve özgürlükleri güvence altına almaya çalışmıştır. Dijital dönemde ise aynı mücadele devlete karşı verilmesinin yanı sıra internet sağlayıcıları ve sosyal medya şirketlerine karşı da verilmesi gerekmektedir. Yankı odalarında ve filtre baloncuklarıyla sınırlanan ve çevrelenen bireyler genel bilgiye ulaşmadıkları için toplumda var olan genel durum ve gidişattan daha az haberdar olmuşlardır. Ayrıca internet sağlayıcı ve sosyal medya şirketlerinin bu durumu beslemesi bireylerin olaylara hep tek yanlı bakmasına ve bu tek yanlı bakışında beslenmesine yol açmıştır. Bu durum bireylerin radikalleşmesine ve toplumun bütünlüğünü kaybederek sanal ortamlarda siber Balkanlaşmaya, politik radikalleşmeye ve yeni kabileciliğin ortaya çıkmasına yol açmıştır. Bu durumun sonucu olarak da bir topluluğun ortak bilginin ve sorunlarının paylaşıldığı yapının ortadan kalkmasına toplumların birbirini anlamayan birbirine düşman bölümlere ayrılmasına, belki de modernizmin en önemli unsuru olan ulus kavramının yıpranmasına yol açmıştır.

Anahtar Kelimeler

Dijitalleşme , Demokrasi , Dijital Demokrasi , Yankı Odası , Filtre Balonları.

Kaynakça

• Akyol, E. (2021). Dijitalleşme ve Siyasal Katılımda Yeni Olanaklar, In S. Ekici and O. Göktolga (Eds), Siyasetin Dijital Serüveni, (pp. 155-166), Gazi Kitabevi.
• Ballı, A. (2022). Türkiye’de Dijital Dönüşüm ve Girişimcilik, Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi Dergisi, 57(1), 251-279.
• Barlas, N. (2021). Siyasal İletişimde Dijitalleşme: 24 Haziran 2018 Cumhurbaşkanlığı Seçimleri Üzerine Karşılaştırmalı Bir Twitter Analizi, Yeni Medya Elektronik Dergisi, 5(3), 269-285.
• Bayrakcı, E. (2002). Demokratik Yerel Yönetimin Temel İlkeleri, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (7), 89-110.
• Berg, S. and Hofmann, J. (2021). Digital Democracy, Internet Policy Review, 10(4). https://doi.org/10.14763/2021.4.1612.
• Bowers, C. (2016). Digital Detachment how Computer Culture Undermines Democracy, Routledge & Francis Group.
• Bruns, A. (2017). Echo chamber? What Echo Chamber? Reviewing the Evidence. In 6th Biennial Future of Journalism Conference (FOJ17), 2017-09-14-2017-09-15.
• Cinelli, M., Brugnoli, E., Schmidt, A. L., Zollo, F., Quattrociocchi, W. And Scala, A. (2020). Selective Exposure Shapes the Facebook News Diet, Plos One, 13, 1-17.
• Curran, J. (2012). The Internet of History: Rethinking the Internet’s Part. In J. Curran, N. Fenton and D. Freedman (Eds), Misunderstanding the Internet, (pp. 48-84), Routledge.
• Çaha, Ö. (2014). Demokrasi, In H. Çetin (Ed), Siyaset Bilimi, (pp. 295-354), Orion Kitabevi.
• Çaha, Ö. (2020). Yeni Medya ve Değişen Toplumsal Hareketler, In M. Şeker et al. (Eds), Bilişim Teknolojileri ve İletişim: Birey ve Toplum Güvenliği, (pp. 247-264), Türkiye Bilimler Akademisi.
• Çaycı, A. E. (2021). Sosyal Medya Platformlarının Kamusal Tartışmalardaki Rolü: Filtre Balonu ve Yankı Odası, ASEAD 7. Uluslararası Sosyal Bilimler Sempozyumu EJSER 7th International Symposium On Social Sciences 10-12 Nisan/April 2021 Kemer – Antalya.
• Ekici, S. and Güven M. E. (2021). Dijitalleşmenin Demokrasiye ve Siyasete Etkisi, In S. Ekici (Ed), Dijital Çağda Dönüşen Birey, Toplum ve Siyaset, (pp. 7-38). Gazi Kitabevi.
• Ersöz, S. (2005). İnternet ve Demokrasinin Geleceği, Selçuk İletişim, 3(4), 122-129.
• Fidan, A. (2022). The Effect of Attitudes by Generations X, Y, Z, Alpha, Beta, Gamma and Delta on Children, In B. Karagöz Yerdelen et al. (Eds), Being a Child in a Global World, (pp. 17-34). Emerald Publishing.
• F.S. Blog. (n.d.). How Filter Bubbles Distort Reality: Everything You Need to Know. https://fs.blog/filter-bubbles/
• Gerbaudo, P. (2019). The Digital Party Political Organisation and Online Democracy, Pluto Press London.
• Gençoğlu, F. (2018). Siyaset Bilimine Giriş, Nobel Yayınları.
• Göktolga, O. (2014). Demokrasinin Demokratikleşmesi: Yerel Doğrudan Demokrasi Uygulamaları, Birey ve Toplum Sosyal Bilimler Dergisi, 4(2), 97-116.
• Göktolga, O. (2022). Doğrudan Demokrasi Kurum ve Uygulama, Vulgus Yayınları.
• Guess, A., Nyhan, B., Lyons, B., and Reifler, J. (2018). Avoiding the Echo Chamber About Echo Chambers, Knight Foundation. https://kf-site-production.s3.amazonaws.com/media_elements/ files/000/000/133/original/Topos_KF_White-Paper_Nyhan_V1.pdf.
• Gül, H. (2017). Dijitalleşmenin Kamu Yönetimi ve Politikaları ile Bu Alanlardaki Araştırmalara Etkileri, Yasama Dergisi, (36), 5-26.
• Güler, T. and Şahnagil, S. (2017). Dijital Demokrasi ve Yönetişim İlişkisi Çerçevesinde e-demokrasi/e-Devlet Uygulamaları, Journal of Emerging Economies and Policy, 2(2), 16-29.
• Güngör, S. (2017). Siyasetin @ hali: Dijital Çağda Siyasal Katılım, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (22), (Kayfor15 Özel Sayısı), 2259-2273.
• Hacker, K. L. and van Dijk J. (2000). What is Digital Democracy? In K.L. Hacker and J. Van Dijk (Eds), Digital Democracy Issues of Theory and Practice, (pp. 1-9). SAGE Publications Ltd.
• Hague, B. N. and Loader B. D. (2005). Digital Democracy: An Introduction, In B. N. Hague and B. D. Loader (Eds), Digital Democracy, (pp. 3-22), Routledge.
• Heywood, A. (2018). Siyasetin ve Uluslararası İlişkilerin Temel Kavramları, (2. Baskı), BB101 Yayınları.
• Hülür, H. and Bayır, M. (2021). Doğruluk-Sonrası Çağın Bir Boyutu Olarak Yankı Odası, International Journal of Entrepreneurship and Management Inquiries, 5(9), 245-254.
• Kasap, M. A. (2022). Haber Değerinin Değişimi, Dijitalleşme ve Tabloidleşme: Rusya-Ukrayna Savaşı ve TV Haberleri, The Journal of Communication and Social Studies, 2(2), 192-208.
• Kandırmaz, M. (2021). Sarkaç Etkisi: Dijitalleşen Dünyada Demokratik Değerlere Karşı Geleneksel Tehditlerin Yeni Versiyonları, In S. Ekici and O. Göktolga (Eds), Siyasetin Dijital Serüveni, (pp. 167-182), Gazi Kitabevi.
• Khalil, L. (2024). Overcoming Digital Threats to Democracy. https://www.lowyinstitute.org/ publications/overcoming-digital-threats-democracy
• Kitchens, B., Johnson, S. L. and Gray, P. (2020). "Understanding Echo Chambers and Filter Bubbles: The Impact of Social Media on Diversification and Partisan Shifts in News Consumption”, MIS Quarterly, 44(4), 1619-1649.
• Losifidis, P. and Nicoli, N. (2021). Digital Democracy, Social Media and Disinformation, Routledge.
• Lupton, D. (2015). Digital Sociology, Routledge.
• Meleagrou-Hitchens, A., Alexander, A. and Kaderbhai, N. (2017). The Impact of Digital Communications Technology on Radicalization and Recruitment, International Affairs, 93(5), 1233-1249.
• Merriam, S.B. and Tisdell, E. J. (2016). Qualitative Research, Jossey- Bass.
• Mizrahi, E. (2022). Filtre Balonu-Yankı Odası. Şalom-Dergi. https://dergi.salom.com.tr/haber-1023-filtre_balonu__yanki_odasi.html
• Narin, B. (2018). Kişiselleştirilmiş Çevrimiçi Haber Akışının Yankı Odası Etkisi, Filtre Balonu ve Siberbalkanizasyon Kavramları Çerçevesinde İncelenmesi, Selçuk İletişim, 11(2), 232-251.
• Nguyen, C. Y. (2018). Escape the Echo Chamber. https://cs50.harvard.edu/x/2021/labs/10/chamber. pdf
• Nyabola, N. (2018). Digital Democracy Analogue Politics, Zed Books.
• Patton, M.Q. (2018). Nitel Araştırma ve Değerlendirme Yöntemleri, Pegem Akademi.
• Palmieri, E. (2023). Online Bubbles and Echo Chambers as Social Systems, Emerald Insight.
• Pierman, G. (2024). Unrealized Digital Democracy, Lexington Books.
• Politikyol. (2024). Siyaset ve dijitalleşme: Gelecek Üzerine Düşünürken. https://www.politikyol.com/ siyaset-ve-dijitallesme-gelecek-uzerine-dusunurken
• Punch, K. F. (2020). Sosyal Araştırmalara Giriş, Siyasal Kitabevi.
• Russell, J. D. (2000). Citizen Attitudes and Political Behavior, Comparative Political Studies, 33(6), 912-940.
• Sarsılmaz, M. (2023). Filtre Balonu Nedir? https://www.aa.com.tr/tr/teyithatti/teyit-sozlugu/filtre-balonu-nedir/1815478
• Söğüt, Y. and Öngel A. (2022). Yeni Medya-Dijitalleşme ve Tık Odaklılık: Habertürk ve Hürriyet Gazetesi Örneği, ESAM Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(2), 212-230.
• Sunstein, C. R. (2009). Going to Extremes How Like Minds Unite and Divide, Oxford University Press.
• Sunstein, C. R. (2017). Republic: Divided Democracy in the Age of Social Media, Princeton University Press.
• Taşel, F. (2020). Dijitalleşmenin Ticarete ve Ekonomiye Etkisi, Beykoz Akademi Dergisi, 8(2), 127-137.
• Terren, L. and Borge R. (2021). Echo Chambers on Social Media: A Systematic Review of the Literature, Review of Communication Research, 9, 99-118
• Trerê, E. (2016). The Dark Side of Digital Politics: Understanding the Algorithmic Manufacturing of Consent and the Hindering of Online Dissidence, IDS Bulletin, 47(1). 127-138.
• Tinni, S. (2019). Teknolojik Gelişmelerin Siyasal Sürece ve Seçmen Davranışlarına Etkisi, Turkish Studies, 14(3), 1791-1804, DOI: 10.29228/TurkishStudies.22220.
• Törnberg, A. and Törnberg, P. (2024). Intimate Communities of Hate, Routledge.
• Tuncel, G. and Gençay, Y. (2021). Dijitalleşme ve Siyasi Partiler, In S. Ekici and O. Göktolga (Eds), Siyasetin Dijital Serüveni, (pp. 133-154). Gazi Kitabevi.
• Üzmez, S. SŞ and Büyükbeşe, T. (2021). Dijitalleşme Sürecinde Bilgi Yönetiminin İşletmelerin Teknoloji Uyumuna Etkileri, Bilgi Ekonomisi ve Yönetimi Dergisi, 16(2), 117-127.
• Valentini, D., Lorusso, A.M. and Stephan, A. (2020). Onlife Extremism: Dynamic Integration of Digital and Physical Spaces in Radicalization, Frontiers in Psychology, 11, 1-15.
• Van Bavel, J.J., Rathje, S., Harris, E., Robertson, C. and Sternisko, A. (2021).How Social Media Shapes Polarization, Trends in Cognitive Sciences, 25(11), 913-916.
• Van Dijk J. and Hacker, K. L. (2018). Introduction, Internet and Democracy in the Network Society, (pp. 4-58), Routledge.
• Varol, S. F. (2022). Yankı odası: Kavramsal Bir Çerçeve, The Journal of Academic Social Science Studies, 15(91), 457-474.
• Yayla, A. (2014). Karşılaştırmalı Siyasal Sistemler, Adres Yayınları.
• Yeasmin, F. (2024). The Impact of Digital Transformatıon on Society: Unraveling Trends, Challenges, and Opportunities, EUNOMIA, 2(108), 53-67
• Yeşil, A. and Ulaş, M. (2021). Siyasal Liderlerin Siyasal İletişimde Sosyal Medya Kullanımı, In S. Ekici (Ed), Dijital Çağda Dönüşen Birey, Toplum ve Siyaset, (pp. 147-164). Gazi Kitabevi.
• Yin, R.K. (2017). Durum Çalışması Araştırması, (Çev: İ. Günbayı) Nobel Yayınları.