ÖZELGELERİN HUKUKİ MAHİYETİ

Yıl 2020, , 317 - 328, 01.04.2020

Çağlasın Yaldız

https://doi.org/10.29228/kesit.43265

Öz

Bir kamu hukuku ilişkisi olan vergi ilişkisi, mükelleflerin sadece ödevlerini değil haklarını da konu almaktadır. Özelge de bu haklardan biri olarak mevzuatımızda yer bulmuştur. Temelde verginin kanuniliği ilkesine dayanan bu ilişkide, mükellef sayısının çokluğu, vergisel işlemlerin yoğunluğu gibi nedenlerle pratik olması açısından, kanunlarca zaman zaman idareye işlem yapma yetkisi verilmiştir. Aynı şekilde kanunların karmaşık olması, mükelleflere anlaşılabilirliği konusunda yardımcı olunması amacıyla da özelgeler önem taşımaktadır. Buna göre özelge kavramı, temeli mükellefi koruma olan, mükellefin vergi idaresinden izahat talep edebilme, bu yolla tereddütlerini giderme hakkına dayanmaktadır. Özelgeler Vergi Hukukunun yardımcı kaynaklarındandır. Bu çalışmada, özelge kavramı, hukuki içeriği, kapsamı, normlar içindeki yeri, işleyiş süreci ve bu süreçteki yetkili makamlar, bu makamların görevleri, mükellefin özelge konusunda hak ve ödevleri, özelge taleplerinde uygulanacak usul ve esaslar, Özelgelerin hukuki bağlayıcılığı ve sonuçları, vergi inceleme süreci ve vergi cezalarına etkisi ve son olarak özelge sürecine ilişkin güncel konular ele alınacaktır.

Anahtar Kelimeler

Özelgeler, kamu hukuku, vergi hukuk

LEGAL NATURE OF TAX RULES

Öz

The tax relationship, which is a public law relationship, deals not only with the duties of taxpayers but also deals with their rights. So the tax rules were included in our legislation as one of these rights. In this relationship, which is basically based on the principle of legality of taxes, the administration has been given the authority to conduct transactions from time to time in order to be practical due to reasons such as the number of taxpayers and the intensity of tax transactions. Likewise, the tax rules are important in order to help that the laws which are complex be understood by taxpayers. Accordingly, the concept of the tax rule is based on the right of the taxpayer, foundation of which is protection of taxpayers, to request an explanation from the tax administration and to eliminate his hesitations in this way. The tax rules are among the auxiliary sources of Tax Law. In this study, the concept of tax rule, its legal content, scope, its place within the norms, the process of operation and the competent authorities in this process, the duties of these authorities, the rights and duties of the taxpayer regarding tax rule, the procedures and principles to be applied in the requests of a tax rule, the legal bindingness and results of tax rules, the tax review process and its impact on tax penalties and, finally, up-to-date issues related to tax ruling process to be handled.

Anahtar Kelimeler

Tax rules, public law, tax law.

Kaynakça

• Ak, B. (2016). Özelge Uygulaması: Sorunlar ve Çözüm Önerileri. Sorumlu Vergicilik, 64-90.
• Aykın, H. (2016). Mükelefin Özelge Yoluyla İzahat Talep Hakkı, Hukuki Sonuçları ve Bazı Tar- tışmalı Konular. Türkiye Barolar Birliği Dergisi, 125, 147-186.
• Aykın, H. (2017a). Mükellefin İzahat Talep Etme Hakkının Bilgi Edinme Ve Dilekçe Hakkından Farkı.
• https://vergidosyasi.com/2017/01/19/mukellefin-izahat-talep-etme-hakkinin
• bilgi-edinme-ve-dilekce-hakkindan-farki (Erişim Tarihi: 20.03.2020). Aykın, H. (2017b). Özelge Kimi Bağlar Kimi Bağlamaz.
• https://vergidosyasi.com/2017/01/24/ozelge-kimi-baglar-kimi-baglamaz/ (Erişim Tari- hi:15.03.2020)
• Bozdoğan, M. N. (2012). Yeni Özelge Sisteminin İncelenmesi, Yanılma ve Vergi İncelemesine İlişkin Yeni Esaslar Çerçevesinde Değerlendirilmesi. Mali Çözüm Dergisi, 112, 73-90.
• Danıştay 9. Dairesi (2013). E. Sayı:2009/2445 K. Sayılı 2013/13049 Tarih 26.12.2013.
• Demirci, A. (2002). Vergi Uygulamasında Özelgeler İşlevler Ve Değerlendirmesi. Vergi Dünyası. http://www.vergidunyasi.com.tr/Makaleler/3072 Erişim Tarihi: 05.03.2020)
• Ercan, İ. (2010). Mükelleflerin Özelge Taleplerine İlişkin Yeni Düzenlemeler. Mali Çözüm Sergisi, 101, 171-180.
• Kahraman, A. (2016). Bireysel Başvuru Kararlarının Vergi Hukukuna Etkisi. Sorumlu Vergicilik, 23-35.
• Manav, T. (2019). Özelge yeni bir hüküm tesis edebilir mi?. Mali Cözüm Dergisi, 29, 217-225.
• Öztemel, G. K. (2018). Özelgelerin Hukuki Mahiyetleri Uygulamada Yaşanan Sorunlar-Çözüm Önerileri. Vergi Sorunları Dergisi, 1-10.
• Resmî Gazete (1983). Maliye Bakanlığının Teşkilat Ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname. Sayı: 18251
• Resmî Gazete (1984). Dilekçe Hakkının Kullanılmasına Dair Kanu. Sayı: 18571.
• Resmî Gazete (1988). 188 Sıra Nolu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği. Sayı: 20025
• Resmî Gazete (2003). Bilgi Edinme Hakkı Kanu. Sayı: 25269
• Resmî Gazete (2010a). 6009 Sayılı Gelir Vergisi Kanunu İle Bazı Kanun Ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunu. Sayı: 27659.
• Resmî Gazete (2010b). Mükelleflerin İzahat Taleplerinin Cevzaplandırılmasına Dair Yönetmelik. Sayı: 27686.