THE REFLECTION OF THE DEVELOPMENT IN FINANCIAL SUBJECTS TO THE DAILY LIFE IN REPUBLIC PERIOD 1923-1950

Yıl 2019, Sayı: 19, 1 - 26, 01.04.2019

Mehmet Evsile

Öz

The country experienced many development in the financial subjects after the declaration of the Turkish Republic. In the work life, the status of the working staff were determined. The trade within the country was nationalized and the problems arose in the field of smuggling, black marketing, lack of products, costliness and monopolies were solved. The applications of Budget became systematized and the general Budget of the country and the budgets of the provinces applications were carried on till the end of the period. The depts inherited from the Ottoman period were paid and the new Goverment avoided foreign indeptment. There had seen reflections of these subjects to the daily life of the country. In this article, the records of the Turkish Grand Assembly besides published materials about the financial subjects were followed in detail and how these subjects changed the daily life of the people in the country.

Anahtar Kelimeler

Turkish Republic, Financial Development, Business life, Trade life, Budget applications, Foreign indeptment.

CUMHURİYET DÖNEMİNDE MALÎ VE İKTİSADî ALANLARDAKİ GELİŞMELERİN GÜNLÜK HAYATA YANSIMALARI 1923-1950

Öz

Türkiye Cumhuriyeti’nin ilânından sonra malî ve iktisadî alanlarda da pek çok gelişme yaşanmıştır. Çalışma hayatında, özellikle çalışanların statüleri tespit edilmiştir. Ticaretin millîleştirilmesi çalışmalarına devam edilmiş; kaçakçılık, aracı tekeller, karaborsa, pahalılık ve ürün darlığı gibi ticaret hayatında sıkıntı meydana getiren problemler çözülmüştür. Türkiye’de bütçe uygulamaları esaslı bir sisteme bağlanmış, dönemin sonuna kadar genel bütçe ve vilâyet bütçeleri uygulaması devam etmiştir. Osmanlı döneminden intikal eden dış borçlar ödenmiş; bu dönemde olabildiği kadar dış borçtan kaçınılmıştır. Bu konuların tamamının gündelik hayata yansımaları olmuştur. Bu makalemizde, basılı eserlerdeki bilgilerin yanında Türkiye Büyük Millet Meclisi Zabıt Cerîdesi’ndeki bilgilerin esas alınması suretiyle yukardaki konuların gündelik hayata yansımaları takip edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Türkiye Cumhuriyeti, Malî ve İktisadî Gelişmeler, Çalışma Hayatı, Ticaret Hayatı, Bütçe Uygulamaları, Dış Borçlar.

Kaynakça

• Basılı Eserler Cumhuriyet Dönemi Türkiye Ekonomisi 1923-1978, Akbank Kültür Yayını, İstanbul
• Gölçek, Ali Gökhan; “Bütçe Kavramı ve Bütçe Hakkı: Tarihsel Bir İnceleme” Vergi Raporu, Yıl:22, Sayı:182, Kasım 2014, s. 132-139.
• Hükümetler ve Programları I 1920-1960, TBMM Yayını, Ankara, 1988.
• Kâğıt Paranın Tarihçesi, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Yayını. Metinsoy, Murat; İkinci Dünya Savaşında Türkiye, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul,2016.
• Orhan, Osman Z.; Türkiye’de Bütçe ve Maliye Politikaları, İstanbul Ticaret Odası Yayını, İs- tanbul, 1994.
• Özger, Yunus; “Ekonominin Millîleştirilmesi Politikası Bağlamında Kurulan Bir Sigorta Şirketi”, Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, Erzurum,Eylül 2017, s.443-457.
• Ünal, Yenal; “İdare-i Umumiye-i Vilâyet ve İdare-i Hususiye-i Vilâyet Kanunları”, Tarih Okulu, Yaz 2009, Sayı: IV, s.77-101.
• Türkiye Büyük Millet Meclisi Tutanak Dergisi ve Zabıt Cerîdeleri Türkiye Büyük Millet Meclisi Tutanak Dergisi (7.Dönem), Cilt:17, Ankara, 1945.
• Türkiye Büyük Millet Meclisi Tutanak Dergisi (7.Dönem), Cilt:20, Ankara, 1946.
• Türkiye Büyük Millet Meclisi Tutanak Dergisi (8.Dönem), Cilt:3, Ankara, 1947.
• Türkiye Büyük Millet Meclisi Tutanak Dergisi (8.Dönem), Cilt:8, Ankara, 1948.
• Türkiye Büyük Millet Meclisi Tutanak Dergisi (8.Dönem), Cilt:13, Ankara, 1948.
• Türkiye Büyük Millet Meclisi Tutanak Dergisi (8.Dönem), Cilt:14, Ankara, 1949.
• Türkiye Büyük Millet Meclisi Tutanak Dergisi (8.Dönem), Cilt:16, Ankara, 1949.
• Türkiye Büyük Millet Meclisi Tutanak Dergisi (8.Dönem), Cilt:17, Ankara, 1949.
• Türkiye Büyük Millet Meclisi Tutanak Dergisi (8.Dönem), Cilt:24, Ankara, 1949
• Türkiye Büyük Millet Meclisi Tutanak Dergisi (9.Dönem), Cilt:13, Ankara, 1952.
• Türkiye Büyük Millet Meclisi Tutanak Dergisi (9.Dönem), Cilt:20, Ankara, 1953.
• Türkiye Büyük Millet Meclisi Tutanak Dergisi (9.Dönem), Cilt:28, Ankara, 1954.
• Türkiye Büyük Millet Meclisi Zabıt Cerîdesi (2.Dönem), Cilt:6, Ankara,1968.
• Türkiye Büyük Millet Meclisi Zabıt Cerîdesi (2.Dönem), Cilt:25, Ankara. Türkiye Büyük Millet Meclisi Zabıt Cerîdesi (2.Dönem), Cilt:31, Ankara. Türkiye Büyük Millet Meclisi Zabıt Cerîdesi (3.Dönem), Cilt:3, Ankara. Türkiye Büyük Millet Meclisi Zabıt Cerîdesi (3.Dönem), Cilt: 12, Ankara. Türkiye Büyük Millet Meclisi Zabıt Cerîdesi (3.Dönem), Cilt:19, Ankara. Türkiye Büyük Millet Meclisi Zabıt Cerîdesi (4.Dönem), Cilt:3, Ankara, 1931.
• Türkiye Büyük Millet Meclisi Zabıt Cerîdesi (4.Dönem), Cilt:9, Ankara, 1932.
• Türkiye Büyük Millet Meclisi Zabıt Cerîdesi (4.Dönem), Cilt:15, Ankara, 1933.
• Türkiye Büyük Millet Meclisi Zabıt Cerîdesi (4.Dönem), Cilt:22, Ankara, 1934.
• Türkiye Büyük Millet Meclisi Zabıt Cerîdesi (5.Dönem), Cilt:3, Ankara, 1935.
• Türkiye Büyük Millet Meclisi Zabıt Cerîdesi (5.Dönem), Cilt:11, Ankara, 1936.
• Türkiye Büyük Millet Meclisi Zabıt Cerîdesi (5.Dönem), Cilt:18, Ankara, 1937.
• Türkiye Büyük Millet Meclisi Zabıt Cerîdesi (5.Dönem), Cilt:25, Ankara, 1938.
• Türkiye Büyük Millet Meclisi Zabıt Cerîdesi (6.Dönem), Cilt:2, Ankara, 1939.
• Türkiye Büyük Millet Meclisi Zabıt Cerîdesi (6.Dönem), Cilt:11, Ankara, 1940.
• Türkiye Büyük Millet Meclisi Zabıt Cerîdesi (6.Dönem), Cilt:18, Ankara, 1941.
• Türkiye Büyük Millet Meclisi Zabıt Cerîdesi (6.Dönem), Cilt:25, Ankara, 1942.
• Türkiye Büyük Millet Meclisi Zabıt Cerîdesi (7.Dönem), Cilt:2, Ankara, 1943.
• Türkiye Büyük Millet Meclisi Zabıt Cerîdesi (7.Dönem), Cilt:10, Ankara, 1944.
• Türkiye Büyük Millet Meclisi Zabıt Cerîdesi (9.Dönem), Cilt:28, Ankara, 1954.
• Türkiye Büyük Millet Meclisi Zabıt Cerîdesi (10.Dönem), Cilt:5, Ankara, 1955.
• Türkiye Büyük Millet Meclisi Zabıt Cerîdesi (10.Dönem), Cilt:10, Ankara, 1956.
• Türkiye Büyük Millet Meclisi Zabıt Cerîdesi (10.Dönem), Cilt:17, Ankara, 1957.
• Türkiye Büyük Millet Meclisi Zabıt Cerîdesi (11.Dönem), Cilt:2, Ankara, 1958.
• Türkiye Büyük Millet Meclisi Zabıt Cerîdesi (11.Dönem), Cilt:7, Ankara, 1959.
• Türkiye Büyük Millet Meclisi Zabıt Cerîdesi (11.Dönem), Cilt:12, Ankara, 1960.