AZERBAYCAN HAVSIZ HALILARININ BİR GRUBU HAKKINDA ARAŞTIRMA

Yıl 2018, Sayı: 15, 19 - 33, 01.06.2018

Sedef Acar Minara Guliyeva

Öz

Türkiye’de havlı yer yaygılarına genel olarak halı adı verilirken, hav içermeyenlere düz dokuma yaygılar adı verilmektedir. Azerbaycan’da ise Türk yaygı kültüründen farklı olarak tüm yaygılar halı başlığı altında ele alınarak havlı ve havsız halılar olmak üzere iki grupta incelenmektedir. Azerbaycan’daki havsız halılar grubuyla ilgili az sayıda araştırma bulunmaktadır. Palaz, cecim, şedde gibi bu grup içinde yer alan eski örnekler çalışmanın konusunu teşkil etmektedir. Azerbaycan havsız halılarının bu grubu üretildikleri coğrafi bölgeler, tarihçe, renk, desen ve teknik özellikleri açısından araştırılacaktır. Bu sayede Azerbaycan’da bu grupta bulunan yaygılarla, yakın isimlerle Türkiye’de üretilenler arasındaki benzerlikler ve farklılıkları belirlemek için temel bilgiler oluşmuş olacaktır.

Anahtar Kelimeler

Azerbaycan, Havsız halılar, Palaz, Cecim, Şedde, Geleneksel Dokuma

THE RESERACH ON A GROUP OF AZERBAIJANI FLAT-WEAVE CARPETS

Öz

In Turkey weave carpets are commonly referred to as carpet while flat-weave carpets are called as straight weave. In Azerbaijan, in contrast to Turkish carpet culture, all carpets are generally organized as carpet and is researched in two groups, such as weave and flat-weave carpets. There are a few researches regarding to to flat-weave carpets in Azerbaijan. Rugs, Cecim, Şede, contain the ancient examples in this group and are the subject of the research. The geographical regions, history, color, design and technical features of Azerbaijani production group of flat-weave carpets will be researched. In order to identify the similarities and differences between Azerbaijani and Turkish production of flat-weave carpets the basic information will be formed in this field.

Anahtar Kelimeler

Azerbaijan, Flat-weave carpets, Palaz, Jejim, Shedde, Traditional weaving

Kaynakça

• Abdullayeva, N.A. (1971). Kovrovoe İskusstvo Azerbaydjana (Azerbaycanın Halı Sanatı), Bakü: Elm.
• Aliyeva, Kübra (1988). Bezvorsavıe Kovrı Azerbaydjana, Bakü: İşıg.
• Aliyeva, Kübra (2013). Azerbaycan Hovsuz Halıları, Bakü: Şerg-Gerb.
• Aliyeva, Kübra (1996). Halı Dokuma Sanatında “Lulubafi” İlme-Düğüm Forması Ve “Palaz” Gibi Halılarda Tarihi Çağlara Bakış, Türk soylu halkların Halı, Kilim, Cicim Sanatı Uluslararsı Bilgi Şöleni bildirileri (27-31 Mayıs), Kayseri: Atatürk Kültür Merkezi Baş- kanlığı yayınları.
• Azerbaycan Halısı (2012). Düzenleyen: K.Tahirov, Bakü: M.F.Axundov adına Azerbaycan Milli Kütüphanesi.
• Güngör, Tuncay (2007). Azerbaycan Dokuma Sanatında Minyatürün Yeri, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Geleneksel Türk El Sanatları Anasanat Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Erzurum.
• Kerimov, Letif (1961). Azerbaycandjanskiy kovyer (Azerbaycan Halısı), 1. Cilt, Bakü: Gençlik.
• Kerimov, Letif (1983). Azerbaycandjanskiy kovyer (Azerbaycan Halısı), 2. Cilt, Bakü: Genclik.
• Kerimov, Letif (1983). Azerbaycandjanskiy kovyer (Azerbaycan Halısı), 3. Cilt, Bakü: Genclik.
• Muradov, Vidadi (2013). Azerbaycan Halı Sanatı Tarihi, Bakü: Elm.
• Muradov, Vidadi (2013). Nahçıvan Halçaçıları (Nahçıvan Dokucuları), Bakü: Elm.
• Paşayeva, Valide. “Azerbaycan Cecimlerinin Sanatsal ve Teknik Özellikleri ile Günümüzdeki Durumu”, Türk Dünyasında Halı ve Düz Dokuma (Kilim-Cicim-Zili-Sumak) Sempoz- yumu (01-04 Kasım 2010 Alanya), Sayı/Issue: 8, Kasım /November 2012. Ss. 102-115.
• Şavrov, N. N. (1902), Kustarnıe şelkovıe promıslı Kavkaza. Trudı Kavkazskoy Şelkovodstven- noy Stantsii, Cilt XII, Bur. III, Tiflis.
• Tağıyeva, Röya (2006 ). Azerbaycan Halısı Meişetde, Bakü: AXDM.
• Tağıyeva, Röya (2015). Azerbaycan Halı Ensiklopedisi, Bakü: AXDM
• Tahirov, Kerim (2012). Azerbaycan Halısı, Bakü: M.F.Axundov adına Milli Kitabxana.
• http://azcarpetmuseum.az/front/az/collections/8