TÜRK KOMEDİ FİLMLERİNDE GERÇEĞİN KEŞFİ VE BİR ANLATI ÖGESİ OLARAK BAHT DÖNÜŞÜ “KEMAL SUNAL” ÖRNEĞİ

Yıl 2018, Sayı: 15, 154 - 177, 01.06.2018

Mustafa Aydemir

Öz

Komedi filmleri, seyir zevki ve izlenme sıklığı açısından Türk toplumunun önem verdiği bir anlatı yapısına sahiptir. Türk komedi filmleri arasında önemli bir karakter olarak en akılda kalan isimlerden birisi, Kemal Sunal ve “Şaban” karakteridir. Bu karakter ile çevrilen filmler aradan uzun yıllar geçmesine rağmen halen büyük beğeni toplamaktadır. Kemal Sunal’ın filmlerinde özgün ve halktan olan karakterinin başarılı olmasında etkili olan faktörlerden biri baht dönüşü olarak ifade edebileceğimiz karakter dönüşümünün etkisidir. Bu çalışmada, Kemal Sunal’ın filmlerinde baht dönüşünün türsel ve niteliksel açıdan film üzerinde nasıl etkili olduğu ve seyircilerin ilgisinin canlı tutulmasındaki temel gerekçeleri incelenmektedir. Kemal Sunal filmlerini örneklem içerisine alan bu çalışmada Freytag analizi uygulanmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Üstünlük Kuramı, Aristo, Baht Dönüşü, Şaban, Freytag Analizi, Komedi.

THE DISCOVERY OF THE TRUHT IN TURKISH COMEDY FILMS AND THE RETURN OF THE PERIPETEIA AS A NARRATIVE MATERIAL: A SAMPLE OF KEMAL SUNAL

Öz

Comedy films have a narrative structure that Turkish society attaches importance in terms of rating frequency and enjoyment of watching. Kemal Sunal and character “Saban” is one of the most remembered names as an important character among Turkish comedy films. Films with character Saban have been still gaining popularity though long years have passed. One of the another efficient factor that Kemal Sunal’s genuine and grassroots character have succeeded is transformation of the character expressed as peripetie effect. In this study, how peripetie effect has an impact on Kemal Sunal’s films in terms of genre and qualitative aspects and basic reasons of keeping viewers’ attention strong are analyzed. In this study that takes Kemal Sunal films as sampling, Freytag Analyses is implemented.

Anahtar Kelimeler

Superiority Theory, Aristo, Peripeteia, Şaban, Freytag Analysis, Comedy.

Kaynakça

• Arendt, Hannah (1997) Şiddet Üzerine, (Çev: Bülent Peker) İstanbul, İletişim Yayınları.
• Aristo, (1987) Poetika. Istanbul, Remzi kitabevi.
• Bergson, Henri (2006) Gülme. (Çev: Yaşar Avunç). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Baudelaire, Charles (1997) Gülmenin Özü. (Çev. İrfan Yalçın). İstanbul: İris Yayıncılık.
• Bruner, J. (2007) Cultivating the Possible. http://www.education.ox.ac.uk/about-us/video- archive/ Erişim Tarihi 15.02.2018.
• Freytag, Gustav (1900) Technique of the Drama, an Exposition of Dramatic Composition and Art, Third Edition. Chicago Scott, Foresman and Company 1900, Press Of The Henry O. Shepard Co Chicago.
• Güçbilmez, Beliz (2003) Tragedya Oyunun (un) Sonu: Oidipus’un Tahtında Kör Hamm(let)
• Tragedya ve “Geç Kalma” Ontolojik ve Epistemolojik bir Yaklaşım, Tiyatro Araştırma- ları Dergisi, 2003, 22-34ss.
• Harun, Azahar & Abd Razak, Mohamed Razeef & Nasir, Muhammad Nur Firdaus Mohd and ALI, Ariff (2013) Freytag’s Pyramid: An Approach for Analyzing The Dramatic Ele- ments and Narrative Structure in Filem Negara Malaysia’s First Animated Cartoon
• Conference: 2013 IEEE Symposium on Humanities, Science and Engineering Research
• (Shuser), At Penang, Malaysia (https://www.researchgate.net/publication/301293373_ Frey- tag%27s_Pyramid_An_Approach_for_Analyzing_The_Dramatic_Elements_and_Narrat ive_Structure_in_Filem_Negara_Malaysia%27s_First_Animated_Cartoon) Erişim Tarihi 10.2017.
• Keith-Spiegel, P. (1972) “Early Conceptions oh Humor: Varieties and Issues”. J. H. Goldstein, P.
• E. McGhee (Ed). The Psyychology of Humor. London: Academic Press. Kermode, Frank. (1966) The Sense of an Ending: Studies in the Theory of Fiction. Mary Flexner
• Lectures, Bryn Mawr College, 1965. Oxford: OUP, 1966.
• Morreall, John (1997) Gülmeyi Ciddiye Almak, İstanbul: İris Yayınları.
• Morreall, John (2010) Humor as Cognitive Play. Journal of Literary Theory. 3(2), 241–260.
• Nilsen, D. L. F. (1993) “Humor Scholarship: A research Bibliography”. Westport Cann: Green- wood Press.
• Özgüç, Agah (1994) Türk Filmleri Sözlüğü 1. Cilt, İstanbul: Sesam Yayınları.
• Paz, Oktavio (1990) Düşler Boyunca Yaratmak, (Çev: Ahmet Cemal), İstanbul: Can Yayınları.
• Sanders, Barry (2001) Kahkahanın Zaferi: Yıkıcı Olarak Gülme. (Çev. Kemal Atakay). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Susa Anthony (2002) Humor Type, Orgnizational Climate and Outcomes; The Shortest Distance
• Between an Organizations Environment and The BottomLine is Laughter, Unpublished Doctoral Dissertation, University of Nebraska, UMI Dissertation Information Service. (akt) Yardımcı, İsmail. (2010). Mizah Kavramı ve Sanattaki Yeri. Uşak Üniversitesi
• Sosyal Bilimler Dergisi, S. 3/2, s.1-41. Özünlü, Ünsal (1999) Gülmecenin Dilleri. Ankara: Doruk Yayımcılık.
• Schank, R. (1990) Tell me a story: Narrative and intelligence. Evanston: Northwestern Universi- ty Press.
• Schärfe, H. (2008). Narratives That Move. In Persuasive 2008: The Third International Confer- ence on Persuasive Technology Oulu, Finland - June 4-6, 2008 Poster Proceedings (pp. 105). Oulu University Press. University of Oulu. Department of Information Pro- cessing Science. Series A, Research Papers.
• Sunal, Ali Kemal (1998) TV ve Sinemada Kemal Sunal Güldürüsü, Marmara Üniversitesi, Sosyal
• Bilimler Enstitüsü, Radyo Televizyon ve Sinema Bölümü, Radyo ve Televizyon Ana- bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul. Topuz, Hıfzı (1986) İletişimde Karikatür Ve Toplum, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Basımevi.
• Usta, Ç. (2005) Mizah Dilinin Gizemi. 1. Baskı. Akçağ Basım Yayım Pazarlama A.Ş. Ankara. Earliest Feature Films With Country of Origin Turkey http://www.imdb.com/ search/title?at=0&countries=tr&sort=year Erişim Tarihi 09.08.2017.
• Videnov Valentin A. The Tragic Sense of Hamlet, Aristotle (1984) Poetics, trans. I. Bywater. The Complete Works of Aristotle, ed. J. Barnes. Princeton: Princeton Univ. Press, v. , 2316 2340. http://old.nbu.bg/PUBLIC/IMAGES/File/departments/foreign%20language s%20education/research/11.pdf Erişim Tarihi 07.27.2017. Kiss, Erika Eyes Wide Shut: Towards an Aristotelian Film Theory http://www.princeton.edu/~kiss/Eyes_Wide_Shut_Towards_an_Aristotelian_F.pdf. Erişim Tarihi 08.10.2017.
• Jung, Carl Dream interpretation by Jung. All stages of a dream http://dreameo.org/blog/dream- interpretation-by-jung-all-stages-of-a-dream/ Erişim Tarihi 01.12.2017.