BİLİM, TEKNİK VE HEİDEGGER ÜZERİNE BİR NOT

Yıl 2017, Sayı: 11, 74 - 85, 01.10.2017

Ertuğrul İbrahim Kızılkaya

Öz

İleri derecede soyutlanmış bilgiler üreten modern bilim giderek artan biçimde matematiksel bir formalizme yönelmiştir. Bu açıdan bakıldığında, genelde sosyal bilimler ve özelde iktisat bilimi insan yaşamına dair modeller kuran bir teknik olarak düşünülebilir. Martin Heidegger’in tanımlamasıyla tematizasyon yöntemini kullanan bilimsel faaliyetler düşünme işlevini bırakmıştır. İnsan yaşamının karmaşık gerçekliğini çözümlenmeye çalışılırken insanın akıl potansiyelinin bir bölümü, amaçlar üzerinde düşünme bir kenara bırakılmaktadır. Doğal olarak, ölçen, hesaplayan, optimize eden bir teknik ihtiyaç duyulan bir araç olarak ihmal edilmemelidir. Ancak, insanın zorunluluklar dünyasının ötesindeki bir dünyayı kurma ve orada özgür olma potansiyeli üzerinde düşünmesi de vazgeçilmez önem taşımaktadır.

Anahtar Kelimeler

Teknik, Heidegger, Horkheimer, Foucault, Kant

A NOTE ON SCIENCE, TECHNIQUE AND HEIDEGGER

Öz

Modern science producing highly abstracted knowledge were increasingly directed to a mathematical formalism. From this point of view, social sciences in general and economics in particular should be considered as a technique that establishes models about human life. According to Martin Heidegger's definition of scientific activities using the method of thematization has left the function of thinking. While attempting to solve the complex reality of human life, part of the human mind's potential is left to think about goals. Naturally, a technique that measures, calculates, and optimizes must not be neglected as a necessary tool. However, it is also indispensable that man has to think about the potential to be free and to establish a world beyond the world of necessities.

Anahtar Kelimeler

Technique, Heidegger, Horkheimer, Foucault, Kant

Kaynakça

• Bumin, Tülin, Tartışılan Modernlik: Descartes ve Spinoza, İstanbul, 2016.
• Gros, Frédéric, “Derslerin Bağlamı”, Michel Foucault: Öznenin Yorumbilgisi, Collège de France Dersleri, 1981-1982 içinde, çev. Ferda Keskin, İstanbul, 2015, 429-467.
• Süreyya Su, “Varlık ve Sanat”, Cogito, no. 64, 2010, sf. 303.
• Heidegger, Martin, Düşünmek Ne Demektir?: 1951/52 Kış Dönemi Ders Notları, çev. Rıd- van Şentürk, İstanbul, 2013.
• Heidegger, Martin, Varlık ve Zaman, çev. Kaan H. Ökten, İstanbul, 2011.
• Horkheimer, Max, Akıl Tutulması, çev. Orhan Koçak, İstanbul, 1998.
• Horkheimer, Max, Adorno, Theodor W., Aydınlanmanın Diyalektiği: Felsefi Fragmanlar I, çev. Oğuz Özügül, İstanbul, 1995.
• Kant, Immanuel, Gelecekte Bilim Olarak Ortaya Çıkabilecek Her Metafiziğe Prolegomena, çev. İonna Kuçuradi, Yusuf Örnek, Ankara, 2002.
• Kant, Immanuel, Pratik Aklın Eleştirisi, çev. İoanna Kuçuradi, Ülker Gökberk, Füsun Akatlı, Ankara, 1999.
• Onur, Ferhat, “Horkheimer’da Akıl”, Kilikya Felsefe Dergisi, no. 1, 2016, 74-89.
• Su, Süreyya, “Varlık ve Sanat”, Cogito, no. 64, 2010, 300-311.
• Veyne, Paul, “Foucault ya da Tarihte Devrim”, Teorik Bakış, no. 3, 2014, 49-103.
• Weisskopf, Walter, Yabancılaşma ve İktisat, çev. Çağatay Koç vd., İstanbul, 1996.