SANATIN ÖZNESİ VE NESNESİ OLARAK KADIN

Yıl 2017, Sayı: 11, 184 - 199, 01.10.2017

Hasan Sankır

Öz

Bu çalışmanın amacı, toplumsal cinsiyet rollerinin sanat alanı üzerine belirlenimlerini sanat tarihi üzerinden analiz etmektir. Sanat yapmanın koşulları toplumsal yapının ayrılmaz bir parçasıdır. Tarih, toplumsal koşulların ortaya çıkarttığı sonuçlar üzerinde çalışırken olayların kayda geçirilmesi sürecinde neyin kayda değer olduğuna karar veren tarihçinin kendisidir. Değerlendirme yapanların erkeklerden oluşması öznesi erkek, bakış açısı eril bir tarih anlayışı ortaya çıkartır. Kadınlar çoğunlukla tarihin ilgi alanın dışında bırakılmıştır ve bu durum sanat tarihi için de geçerlidir. Eril bakışın cinsiyetçi değerlendirmeleri sanat alanını kuşatmış ve kadınlar bu alan içerisinde sanatçı kimliklerini ortaya koymak için büyük mücadeleler vermişlerdir. Kadınlar, dili, estetik değerleri, araçsal sembolleri eril olan böylesi bir sanat alanında eşit olmayan koşullarda benliklerini ve sanatçı kimliklerini var etmek zorunda kalmışlardır. Feminist sanat anlayışı ile beraber ortaya koydukları mücadelelerle çeşitli kazanımlar sağlamış olmakla birlikte sanat alanının erkeksi yapısının devam ettiği anlaşılmaktadır. Kadınların güçlü bir sanatçı kimliği ortaya koyabilmeleri için sanat alanına yönelik eril yapının belirlenimciliğinin bertaraf edilmesi gerekliliği ortaya çıkartmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Sanat, Cinsiyet Rolleri, Kadın Sanatçı Kimliği

WOMEN AS SUBJECT AND OBJECT OF ART

Öz

The aim of the study is to analyze determination of gender roles in the art field over the history of art. The conditions of making art are an integral part of social structure. While history is studying on the consequences of social conditions, it is the historian who decides what is worthwhile in the process of recording.As decision makers composed of men, it reveals a history conception that the subject is men and perspective is masculine. Women are often excluded from the historical intereasts, and this is also true for the history of art. Sexist reviews of masculine view besieged the field of art and the women have fought to reveal for their artistic identity in this field. Women have to have their self and artistic identity in unequal conditions in such an art place where language, aesthetic values, symbols of instrumental are masculine. It is clear that various acquirements have been gained in the fight they put forth along with the feminist concept of art. To put a strong artistic identity, the restrictiveness of masculine structure in the artistic field should be averted.

Anahtar Kelimeler

Art, Gender Roles, Identitiy of Women Artist

Kaynakça

• Antmen, A. (2008). Sanat/Cinsiyet, Sanat Tarihi Ve Feminist Eleştiri. E. Soğancılar, A. Antmen, (Çev)., İstanbul: İletişim Yayıncılık
• Berger, J. (2007). Görme Biçimleri. (Y.Salman, Çev). İstanbul: Metis Yayınları.
• Berktay, F. (2003). Tarihin Cinsiyeti. İstanbul: Metis Yayınları.
• Berktay. F. (1998). Kadın Olmak Yaşamak Yazmak. İstanbul: Pencere Yayınları.
• Bielby, D. D., & Bielby, W. T. (1996). Women and men in film: Gender inequality among writers in a culture industry. Gender & Society, 10(3), 248-270.
• Buscato, M. (2007). Women in artistic professions.An emblematic paradigm for gender studies. Social Cohesion and Development, 2 (1), 69-77
• Buscato, M. (2014). Artistic practices as gendered practices. In Tasos Zrmbylas (Ed.), Artistic practices, social interactions and cultural dynamics. New York: Routledge
• Cappadona, D.A. (2005). İtalyan Rönesans Sanatında Kadın- Görmek ve Görülmek, P Dünya Sanatı Dergisi, 36, 54- 65.
• Chadwick, W. (1997). Women, Art and Society. Second edition, Singapur: Thames and Hudson.
• Delbee, A. (2002). Camille Claudel. İstanbul: Everest Yayınevi.
• Feeland, C. (2008). Sanat Kuramı. F. Demir (Çev.). Ankara: Dost Kitabevi Yayınları.
• Flisbäck, M. (2013). Creating a life: the role of symbolic and economic structures in the gender dynamics of Swedish artists. International journal of cultural policy, 19(4), 462-480.
• Flisbäck, M., & Lindström, S. (2014). Work-family Conflict among Professional Visual Artists in Sweden: Gender Differences in the Influence of Parenting and House- hold Responsibilities. Nordisk kulturpolitisk tidsskrift, 16(02), 239-267.
• Grosenick, U. (2005). Women Artists in the 20th and 21st century. London: Taschen.
• Lerner, G. (1993. The Creation Of Patriarchy. Oxford: Oxford University Press.
• Mardin, A. (2002). Hanımlar Âleminden Rozaya. İstanbul: Tarih Vakfı Yayınları.
• Nochlin, L. (1971). Why have there been no great women artists?. Art and sexual politics, 1-42.Retrieved from http://cz.tranzit.org/file/Linda_Nochlin__Why_have_ther.pdf
• Paglia, C. (2004). Cinsel Kimlikler. D. Atay (Çev.), Ankara: Apos Yayınları.
• Scott, J. (1986). Gender: A Useful Category of Historical Analysis.The American Histori- cal Review,91(5), 1053-1075. doi:1. Retrieved from http://www.jstor.org/stable/1864376 doi:1
• Shiner, L. (2010). Sanatın İcadı. İ. Türkmen (Çev.), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Stalp, M. C. (2016). Still A Man's World: The Gendered Experiences of Women Ar- tists. Journal of Research on Women and Gender, 6.
• Ulusoy, D. (1999). Plastik sanatlarda Toplumsal Cinsiyet, Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi. 16(2), 47-73.
• Kumral, Ç. (2002). Feminist Sanat Tarihinin Temelleri. Türkiye’de Sanat Dergisi, 54(6).
• Sankır, H. (2010). Sembolik Etkileşimci Yaklaşım Çerçevesinde Plâstik Sanatlarda Ka- dın Sanatçı Kimliği. Yayınlanmamış Doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara, Türkiye.