BİNGÖL ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER MESLEK YÜKSEKOKULU ÖĞRENCİLERİNDE “VERGİ AHLAKI VE VERGİYE GÖNÜLLÜ UYUM” MEDYA VE İLETİŞİM İLE MALİYE PROGRAMLARI ÖZELİNDE

Yıl 2017, Sayı: 10, 692 - 714, 01.08.2017

İlkay Yıldız Esra Gür

Öz

Vergi mükelleflerinin vergiye karşı tutum ve davranışlarını doğru tespit etmek ve bu konuda gerekli düzenlemeleri gerçekleştirmek, etkin bir vergi sisteminin hayata geçirilmesi için önem arz etmektedir. Vergiye gönüllü uyumu etkileyen faktörler arasında vergi yükü, toplum ve nüfus etkisi, uygulanan yaptırımlar, denetim sıklığı, mali danışmanların etkisi, ahlaki etkiler, geçerli olan vergi kanunlarının karmaşıklığı ve etkin vergi sisteminin varlığı sayılabilir. Vergiye gönüllü uyumu etkileyen önemli faktörlerden biri olan vergi ahlakı, bireylerin vergi sorumluluklarını yerine getirme konusunda içsel bir motivasyon aracı olarak nitelendirilir. Toplumu oluşturan bireylerin ahlaki değerlere bağlılığı artırıldıkça, vergi ahlakı ve bu sayede gönüllü vergi uyumu da artırılmış olacaktır. Bu çalışmanın amacı, 2016-2017 eğitim öğretim yılında, Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Medya ve İletişim ile Maliye Programlarında okuyan öğrencilerin vergi ahlakı ve gönüllü vergi uyumu çerçevesinde vergiye karşı tutum ve davranışlarını ortaya koymaktır. Bu amaçla öğrencilerin, verginin toplumsal giderleri karşılamadaki rolü ve verginin ahlaki bakımdan nasıl algılandığı ile ilgili cevapları kapsamında vergi ahlakı ve vergiye gönüllü uyumları belirlenmiştir. Çalışmaya toplam 84 öğrenci katılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Vergi, Vergi Ahlakı, Gönüllü Vergi Uyumu, Bingöl Üniversitesi

BİNGÖL UNİVERSİTY SOCİAL SCİENCES VOCATİONAL SCHOOL STUDENTS “TAX ATTITUDES AND BEHAVIORS AS PART OF TAX ETHICS AND VOLUNTARY TAX COMPLIANCE” IN THE CASE OF STUDENTS OF PUBLIC FINANCE AND MEDIA AND COMMUNICATION PROGRAMS

Öz

It is important for implementation of an effective tax system to correctly identify attitudes and behaviors of taxpayers towards tax and make regulations in this field. Factors affecting voluntary compliance include tax burden, impact of society and population, sanctions imposed, audit frequency, influence of financial advisors, moral effects, complexity of applicable tax laws, and existence of an effective tax system. Tax ethics, which is one of the important factors affecting voluntary compliance, is described as an inherent motivation to fulfill an individual's tax liabilities. The greater the commitment of individuals in a society to ethical values is, the greater the tax ethics and voluntary tax compliance will be. This study aims to reveal the attitudes and behaviors of students who study in Media and Communication and Finance Programs of Vocational School of Social Sciences of Bingöl University in the academic year of 2016-2017 educational year in terms of tax ethics and voluntary tax compliance. To this end, tax ethics and voluntary tax compliance of students were determined based on their answers on the role of tax in meeting social expenses and how tax is perceived in moral terms. A total of 84 students participated in the study.

Anahtar Kelimeler

Tax, Tax Ethics, Voluntary Tax Compliance, Bingöl University

Kaynakça

• Akdoğan, A. Kamu Maliyesi. Ankara: Gazi, 2011.
• Aktan, C. C., Dileyici D., Vural İ.Y. Vergileme Ekonomisi ve Vergileme Psikolojisi. Ankara: Seçkin,2006.
• Altuğ, O. Kayıt Dışı Ekonomi. İstanbul: Cem, 1994.
• Andreoni, J, Erard, B. & Feinstein, J., ‘Taxcompliance’ Journal of EconomicLiterature. 1998, 36.
• Biberoğlu, Elif. Türkiye’ de Gönüllü Vergi Uyumu. DEÜ. SBE. Yayımlanmamış Yüksek Li- sans Tezi, 2006.
• Çiçek, H. Psikolojik ve Sosyal Yönden Yükümlülerin Vergiye Karşı Tutum ve Tepkileri (İstan- bul İli Anket Çalışması). İstanbul: İSMMMO Yayını, (2006), 65.
• Demir, İ.Cemil. Tosuner, Mehmet. Toplumsal Bir Olgu Olarak Vergi Ahlâkı. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (2007), 9/3.
• Demir, İ.Cemil. Vergi Ahlâkı Ve Belirleyenleri Ege Bölgesi Örneği, DEU. SBE. Yayımlanmamış Doktora Tezi, 2008.
• Duran, İ. Vergi Ahlakı: Kadıköy İlçesinde Ücret Ve Ticari Kazanç Elde Eden Yükümlülere Yöne- lik Bir Uygulama, MÜ. Sbe. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, 2013.
• Gökbunar A.R., Selim S., Yanıkkaya H. Türkiye’de Vergi Ahlakını Belirleyen Faktörler Üzerine Bir Araştırma. Ekonomik Yaklaşım, ( 2007), 63.
• Herschel, F. J., “Tax Evasion and Measurement in Developing Countries”, Public Finance, Vo- lume: 33, 1978.
• Işık, A. Kamu Maliyesi. Bursa: Ekin, 2014.
• İnanç, M. Vergi Ahlakını Şekillendiren Faktörlerin Vergiden Kaçınma Ve Vergi Kaçırma Üze- rindeki Etkisi: Biga Örneği. ÇOMÜ. SBE. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, 2012.
• İpek, S. Kaynar, İ. Demografik Faktörlerin Vergi Uyumuna Etkisi: Bir Anket Çalışmasının So- nuçları. Maliye Dergisi, (2009), 157.
• İzgi, K. Vergi Ahlakını Etkileyen Faktörler: Sakarya Üniversitesi Örneği. SÜ. SBE. Yayımlan- mamış Yüksek Lisans Tezi, 2011.
• Nadaroğlu, H. Kamu Maliyesi Teorisi, Gözden Geçirilmiş ve Düzeltilmiş 9. Baskı. İstanbul: 1996.
• Öztürk, N. Kamu Maliyesi. Bursa: Ekin, 2016.
• Roth, A.J.,Scholz, J.T. ve Witte, A.D.(1989), TaxpayerCompliance, Vol.1, an Agenda for Research: University of Pennsylvania Press, 1989. Naklen TUNÇER Mehmet, Vergi Uyumunun Artırılması ve Türkiye, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Marmara Ün., SBE, İstanbul, 2002’den alınmıştır.
• Schmölders, G. Genel Vergi Teorisi. Salih Turhan (çev.), İstanbul: Fakülteler Matbaası, 1976.
• Silvani, C. ve Katherina B. Vergi İdaresi Reform Stratejisinin Planlanması: Tecrübe ve İlkeler. (Çev: Özgür Saraç). Türk İdare Dergisi, (2000), 426.
• Şahbaz, K.İzgi.,Saruç, N.Tolga. Vergi Ahlakını Etkileyen Faktörler: Sakarya Üniversitesi Örneği. Sakarya İktisat Dergisi, (2012), 4.
• Şen, H. ve Sağbaş, İ. Vergi Teorisi ve Politikası. Ankara: Kalkan, 2016.
• Şenyüz, D. Yüce, M. Gerçek, Adnan. Vergi Hukuku. Bursa: Ekin, 2017.
• Topkan, Z. Gönüllü Vergi Uyumu ve Türkiye’de Gelir İdaresinin Rolü, TÜ. SBE. Yayımlanma- mış Yüksek Lisans Tezi, 2016.
• Torgler, B. Tax Morale: Theory And Empirical Analysis Of Tax Compliance, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Basel, Universitat Basel, (2003).
• Torgler,B. Tax Morale and Institutions, Center for Research in Economics, Management and The Arts (CREMA), (2003), 9.
• Tuay, E. ve Güvenç, İ.,Gelir İdaresi Başkanlığı Mükellef Hizmetleri Daire Başkanlığı. Yayın No: 51, 2007.
• Tunçer, M. Hükümet-Birey İlişkilerinin Vergi Uyumuna Etkisi ve Türkiye. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, (2002), 57-3.
• Tunçer, M. Vergi Yardımcılarının Vergi Uyumuna Etkisi, Gazi Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, (2005),1.
• Tuncer, M. Vergi Ahlakı - Vergi Uyumu ilişkisi ve Türkiye”, Vergi Sorunları, (2003), 181.
• Türk Dil Kurumu. (2011). İktisat Terimleri Sözlüğü. Ankara: Türk Dil Kurumu.
• Türk, İ. Kamu Maliyesi. Ankara: Turhan, 1999.
• Yurdakul, A. Vergi Ahlakı ve Vergi Ahlakını Belirleyen Faktörlerin Analizi: Bursa İli Örneği. Bursa: Dora, 2013.