KALKINMA GÖSTERGELERİ BAKIMINDAN TÜRKİYE’NİN OECD ÜLKELERİ ARASINDAKİ YERİ: İSTATİKSEL BİR ANALİZ THE POSITION OF TURKEY WITHIN THE OECD COUNTRIES IN TERMS OF DEVELOPMENT INDICATORS: A STATISTİCAL ANALYSIS

Yıl 2016, Sayı: 5, 13 - 24, 01.09.2016

Hayriye Atik Seyyid Ali Ertaş

Öz

Türkiye’nin OECD Türkiye, Avusturya, Belçika, Kanada, Danimarka, Fransa, Almanya, Yunanistan, İzlanda, İrlanda, İtalya, Lüksemburg, Hollanda, Norveç, Portekiz, İspanya, İsveç, İsviçre, İngiltere, ABD, Japonya, Finlandiya, Avustralya, Yeni Zelanda, Meksika, Çek Cumhuriyeti, Macaristan, Polonya, Güney Kore, Slovakya, Slovenya, Şili, Estonya, İsrail ülkeleri karşısındaki göreli gelişme düzeyi araştırılmıştır. Analiz, Türkiye ile birlikte 33 OECD ülkesi olmak üzere, toplamda 34 ülkeyi kapsamaktadır. Türkiye’nin OECD ülkeleri karşısındaki durumunu belirlemek amacıyla çok değişkenli istatiksel yöntemlerden kümeleme analizi uygulanmış ve analiz sonucunda Türkiye’nin hangi kümede yer aldığının ortaya konulması amaçlanmıştır. Çalışma, hem Türkiye’nin hem de OECD ülkelerinin göreli gelişme düzeyini ortaya koyması bakımından literatürdeki boşluğu doldurmaktadır. Sonuçlar, Türkiye’nin, Meksika ile sosyo-ekonomik göstergeler bakımından benzer özellik gösterdiğini ortaya koymuştur.

Anahtar Kelimeler

Kalkınma, Türkiye, OECD, Kümeleme Analizi

THE POSITION OF TURKEY WITHIN THE OECD COUNTRIES IN TERMS OF DEVELOPMENT INDICATORS: A STATISTİCAL ANALYSIS KALKINMA GÖSTERGELERİ BAKIMINDAN TÜRKİYE’NİN OECD ÜLKELERİ ARASINDAKİ YERİ: İSTATİKSEL BİR ANALİZ

Öz

The relative development level of Turkey in comparison with OECD countries Turkey, Austria, Belgium, Canada, Denmark, France, Germany, Greece, Iceland, Ireland, Italy, Luxembourg, Netherlands, Norway, Portugal, Spain, Sweden, Switzerland, UK, USA, Japan, Finland, Australia , New Zealand, Mexico, the Czech Republic, Hungary, Poland, South Korea, Slovakia, Slovenia, Chile, Estonia, Israel has been investigated in this study. Analysis, including 33 OECD countries, along with Turkey, covers 34 countries in total. In order to determine the relative development of Turkey within the OECD multivariate statistical methods of cluster analysis was applied. It is aimed to find out the country groups of Turkey. The study fills the gap in the literature as it shows relative development of both Turkey and the OECD countries. Results have indicated that Turkey shows similar characteristics with Mexico in terms of socio-economic indicators.

Anahtar Kelimeler

Development, Turkey, OECD, Cluster Analysis

Kaynakça

• Acar, B. (2013), ‘‘İşgücü Piyasası Temel Göstergeleri Bakımından Çok Boyutlu Ölçekleme Analizi İle Türkiye İle Diğer OECD Ülkelerinin Karşılaştırılması’’, İ. Ü. İşletme Fakültesi İşletme İktisadi Enstitüsü Yönetim Dergisi, C:24, S:75, ss.121-144.
• Aldenderfel, M. S. ve Blashfield, R. K. ; (1984), ‘‘Cluster Analysis’’ , Beverly Hills: Sage Publications.
• Alptekin, Nesrin ve Yeşilaydın, Gözde; (2015), ‘‘OECD Ülkelerinin Sağlık Göstergelerine Göre Bulanık Kümeleme Analizi İle Sınıflandırılması’’, İşletme Araştırmaları Dergisi, C:7, S:4, ss.137-155.
• Altıntaş, Sedat ve Görgen, İzzet; (2014), ‘‘Türkiye İle Güney Kore’nin Matematik Öğretim Programlarının Karşılaştırmalı Olarak İncelenmesi’’, NWSA-Education Sciences, C:9, S:2, ss.191-216.
• Arabacı, Bakır; (2011), ‘‘Türkiye’de OECD Ülkelerinde Eğitim Harcamaları’’, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, ss.100-112.
• Atik, Hayriye ve Haydar Özbek; (2013), ‘‘İnovasyon Göstergeleri Bakımından Türkiye’nin Avrupa Birliği Ülkeleri Arasındaki Yeri: İstatiksel Bir Analiz’’, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 42, ss.193-210.
• Atik, Hayriye; (1998), ‘‘A Multivariate Analysis to the Measurement of Development for Turkey: A Comparison with Europe and Asia’’, The Next Millenium: 1998 Annual Conference, May 28-31, İstanbul 1998, ss.51-65.
• Atik, Hayriye; (2009), “The Measurement of eGovernment Readiness and eGovernment Performance for Turkey: A Multivariate Analysis”. International Conference on eGovernment and eGovernance, 12-13 March, Ankara, ss.251-261.
• Atik, Hayriye; (2015), ‘‘Türkiye’de 6360 ve 6447 Sayılı Kanunlarla Kurulan Büyükşehirlerin Göreli Kalkınma Düzeyleri’’, TİSK Akademi, 10(20), ss. 370-389.
• Barna, F., Seulean, V. ve Mos, M. ; (2011), ‘‘A Cluster Analysis of OECD Pension Funds’’, Vol(C):4, ss.15.
• Besim, Akın ve Özge Eren; (2012), ‘‘OECD Ülkelerinin Eğitim Göstergelerinin Kümeleme Analizi ve Çok Boyutlu Ölçekleme Analizi ile Karşılaştırmalı Analizi’’, ss.175-181.
• Çınaroğlu, S. (2015), ‘‘OECD’ye Üye Ülkelerde Cepten Sağlık Harcamalarının Hiyerarşik Kümeleme Analizi İle İncelenmesi’’, Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, C:18, S:1, ss.48-57.
• Doğan, Burak; (2000), ‘‘Asgari Ücret, Kişi Başına Milli Gelir Ve İşsizlik Oranı Bağlamında Türkiye''nin Diğer OECD Ülkeleriyle Karşılaştırılması’’, İktisat İşletme ve Finans Dergisi, C:15, S:171, ss.76-83.
• Erkekoğlu, Hatice; (2007), ‘‘AB’ye Tam Üyelik Sürecinde Türkiye’nin Üye Ülkeler Karsısındaki Göreli Gelişme Düzeyi: Çok Değişkenli İstatistiksel Bir Analiz’’, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, C:14, S:2, ss.28-50.
• Erol, Ece; (2013), ‘‘Türkiye ve Avrupa Birliği Üyesi Ülkelerin Sosyoekonomik Gelişmişlik Düzeylerinin Karşılaştırmalı Analizi’’, Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, C:5, S:1, ss.198-208.
• Ersöz, Filiz; (2008), ‘‘Türkiye ile OECD ülkelerinin sağlık düzeyleri ve sağlık harcamalarının analizi’’, İstatistikçiler Dergisi, S:2, ss.95-104.
• Ersöz, Filiz; (2009), ‘‘OECD’ye Üye Ülkelerin Seçilmiş Sağlık Göstergelerinin Kümeleme ve Ayırma Analizi ile Karşılaştırılması’’, Türkiye Klinikleri J MedSci, C:29, S:6, ss.1650-1659
• Fer, Seval; (2000), ‘‘OECD Eğitim Göstergelerinin Türkiye Eğitim Politikalarına Yansımaları’’, c:6, s:1.
• Güleç, Dilek; (2016), ‘‘Kümeleme Analizi İle Türkiye ve DSÖ Bölgesi Ülkeleri Resmi Sağlık Birimlerinin Sosyal Medya Kullanımı Açısından Karşılaştırılması’’, Uluslararası Sağlık Yönetimi ve Stratejileri Araştırma Dergisi, C:1, S:3, ss.36-48.
• Güzel, Simla; (2009), ‘‘Ar‐Ge Harcamaları ve Vergi Teşvikleri: Belirli Ülkeler Karşısında Türkiye’nin Durumu’’, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, C:4, S:2, ss.29-48
• Jacquemin, Andre and A. Sapir; (1996), ‘‘Is a European Hard-Core Credible? A Statsitical Analysis’’, KYKLOS, 49, pp. 105-117.
• Jong ın Kım; (2013), ‘‘Social factors associated with centenarian rate (CR) in 32 OECD countries’’, BMC International Health and Human RightsBMC series C:13, S:16.
• Kangallı, S., Uyar, U. ve Buyrukoğlu S. ; (2014), ‘’ OECD Ülkelerinde Ekonomik Özgürlük: Bir Kümeleme Analizi’’, Uluslararası Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, C:6, S:3, ss. 95-109.
• Mertler, A., Karadoğan, N. ve Tatarhan, G.; (2015), ‘‘Türkiye’de Tıbbi Cihazların Sayısal Durumu ve OECD Ülkeleri İle Karşılaştırmaları’’, Uluslararası Sağlık Yönetimi ve Stratejileri Araştırma Dergisi, C:1, S:1, ss.52-70.
• OECD; (2016), http://www.oecd.org/database.htm, (Erişim tarihi: 08.04.2016).
• Önay, Onur; (2015), ‘‘Enflasyon, İthalat ve İhracat Açısından Türkiye ve Diğer OECD Ülkelerinin Çok Boyutlu Ölçekleme Analizi ile Karşılaştırılması’’, İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, C:44, S:2, ss.77-93.
• Palaz, Serap; (2000), ‘‘ Düzgün İş (Decent Work) Kavramı ve Ölçümü: Türkiye ve OECD Ülkelerinin Bir Karşılaştırılması’’, ss.480-505.
• Tatlıdil, H. ; (1992), ‘‘Uygulamalı Çok Değişkenli İstatiksel Analiz’’ , H.Ü. Fen Fakültesi İstatistik Bölümü, Ankara.
• Yavuz, Nurgül; (2011), ‘‘Türkiye ve OECD Ülkelerinde Sağlık Sistemleri ve Karşılaştırılması’’, Tezsiz Yüksek Lisans Bitirme Projesi.
• Yılmaz, Ömer ve Kaya, Vedat; (2005), ‘‘ Genişleme Sürecindeki Avrupa Birliği: Ekonomik Performansa Dayalı Kümeleme Analizi’’, ss.362-376.