ÖĞRETMENLERİN EĞİTİM PROGRAMI OKURYAZARLIK DÜZEYLERİNİN İNCELENMESİ

Yıl 2021, Cilt: 7 Sayı: 27, 233 - 256, 25.06.2021

Songül Güneş Şınego Mürşet Çakmak

Öz

Bu araştırmada, öğretmenlerin eğitim programı okuryazarlık düzeylerinin be-lirlenmesi ve bu düzeylerin cinsiyet, mesleki kıdem, mezuniyet alanı, eğitim du-rumu ve mesleki olarak en çok çalıştığı yerleşim bölgesi gibi değişkenlere göre farklılaşma durumunun incelemesi amaçlanmıştır. Araştırmanın yöntemi betimsel tarama yöntemine dayanmaktadır. Çalışma 2020-2021 eğitim- öğretim yılında Mardin ilinde görev yapan 158 öğretmeninin katılımıyla gerçekleştirilmiş, öğret-menlerin eğitim programı okuryazarlık düzeylerini belirlemek amacıyla “Eğitim Programı Okuryazarlığı Ölçeği” kullanılmıştır. Araştırmada ölçekle elde edilen ve-riler SPSS 22.0 ile analiz edilmiştir. Araştırma sonuçlarının öğretmenlerin eğitim programı okuryazarlığı düzeylerini ortaya koymanın yanı sıra alanda yeni bir kav-ram olan eğitim programı okuryazarlığını ön plana çıkarması önemli görülmekte-dir. Araştırma sonucuna göre öğretmenlerin eğitim programı okuryazarlık düzeyleri ile alt boyutları olan okuma ve yazma boyutlarının okuryazarlık düzeyleri “Çok Katılıyorum” düzeyinde olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca öğretmenlerin cinsiyetleri, çalıştıkları bölge, mesleki kıdem ve branşları ile eğitim programı okuryazarlık düzeyleri arasında farklılaşma bulunmazken; eğitim durumu ile eğitim programı okuryazarlık düzeyleri arasında anlamlı bir farklılık tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Okuryazarlık, eğitim programı, eğitim programı okuryazarlığı, öğretmen.

EXAMINATION OF EDUCATION PROGRAM LITERACY LEVELS OF TEACHERS

Öz

In this study, it is aimed to determine teachers’ educational program literacy levels and to examine the differentiation according to variables such as gender, professional seniority, graduation field, educational status, mostly worked re-sidential areas. The method of the research is based on the descriptive scanning method. The study was carried out with the participation of 158 teachers working in Mardin province in the 2020-2021 academic year, and the "Educational Program Literacy Scale" was used to determine teachers’ educational program literacy levels. The data obtained with the scale were analyzed with SPSS 22.0. It is important that the results of the research reveal teachers' levels of educational program literacy, as well as highlight the literacy of the educational program, which is a new concept in the field. According to the results of the research, it was determined that the educational program literacy levels of the teachers' and the reading and writing dimensions with their lower dimensions were at the level of "I Agree Very Much". In addition, there is no differentiation between the genders of teachers, the region in which they work, their professional seniority and branches, and the literacy levels of the educational program; a significant difference was found between educational status and educational program literacy levels.

Anahtar Kelimeler

Literacy, educational program, educational program literacy, teacher.

Kaynakça

• Altun, A. (2005). Gelişen Teknolojiler ve Yeni Okuryazarlıklar. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Aslan, S. (2018). Ortaokul Öğretmenlerinin Program Okuryazarlık Düzeyleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Aslan, S. (2019). An Analysis of Prospective Teachers' Curriculum Literacy Levels in Terms of Reading and Writing. Universal Journal of Educational Research, 7(4): 973- 979.
• Aslan, S. ve Gürlen, E. (2019). Ortaokul Öğretmenlerinin Program Okuryazarlık Düzeyleri. Kır-şehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 20 (1): 171-186.
• Aşıcı, M. (2009). Kişisel ve Sosyal Bir Değer Olarak Okuryazarlık. Değerler Eğitimi Dergisi, 7 (17): 9–26.
• Aydoğan, A. G. (2018). Okul Yöneticilerinin Öğretimsel ve Yönetimsel Liderlik Davranışları: Polatlı Örneği. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Başkent Üniversitesi Eğitim Bilim-leri Enstitüsü, Ankara.
• Bolat, Y. (2017). Eğitim Programı Okuryazarlığı Kavramı ve Eğitim Programı Okuryazarlığı Ölçeği. Turkish Studies- International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 12(18): 121–138.
• Bruce, C. S. (1995). Information Literacy: A Framework for Higher Education, The Australian Library Journal, 44 (3): 158-170.
• Burke, P. and Welsch, J. (2018). Irish Educational Studies, Literacy in a 'Broadand Balanced' Primary School Curriculum: The Potential of a Disciplinary Approach in Irish Classro-oms. Irish Educational Studies, 37 (1): 33-49.
• Büyüköztürk, Ş. (2019). Sosyal Bilimler için Veri Analizi El Kitabı. Ankara: Pegem Akademi.
• Çetinkaya, S. ve Tabak, S. (2019). Öğretmen Adaylarının Eğitim Programı Okuryazarlık Yeterlilikleri. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 38 (1): 296–309.
• Erdamar, F. S. (2020). Sınıf Öğretmenlerinin Program Okuryazarlık Algıları ve İlkokul Yönetici-lerinin Öğretmenlerin Program Okuryazarlık Becerisine Yönelik Algılarının İlerlemeci Felsefe Bağlamında Analizi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Fırat Üniversitesi Eğitim Bi-limleri Enstitüsü, Elazığ.
• Erdem, C. ve Eğmir, E. (2018). Öğretmen Adaylarının Eğitim Programı Okuryazarlık Düzeyleri. AKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 20 (2): 123-138.
• Ertürk, S. (2013). Eğitimde Program Geliştirme. Ankara: Edge Akademi.
• Gömleksiz, M. N. ve Erdem, Ş. (2018). Eğitim Fakültesi ve Pedagojik Formasyon Eğitimi Prog-ramına Kayıtlı Öğretmen Adaylarının Eğitim Programı Okuryazarlığına İlişkin Görüş-leri. The Journal of Academic Social Science Studiesi, 73, 509- 529.
• Gülpek, U. (2020). Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenlerinin ve Öğretmen Adaylarının Program Okuryazarlık ve Beden Eğitimi Öğretim Yeterliliği Düzeylerinin İncelenmesi. Yayım-lanmamış Yüksek Lisans Tezi. Bursa Uludağ Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bursa.
• Gürdal, O. (2000). Yaşamboyu Öğrenme Etkinliği “Enformasyon Okuryazarlığı”. Türk Kütüp-haneciliği , 14 (2): 176-187.
• Huang, H.-P.; Cheng, Y.-Y. and Yang, C.-F. (2017). Science Teachers’ Perception on Multicultural Education Literacy and Curriculum Practices. EURASIA Journal of Mathematics, Science and Technology Education, 13(6): 2761-2775.
• Kahramanoğlu, R. (2019). Öğretmenlerin Öğretim Programı Okuryazarlığına Yönelik Yeterlilik Düzeyleri Üzerine Bir İnceleme. Uluslararası Sosyal Araştırma Dergisi, 12 (65): 827-840.
• Karabacak, Z. İ. ve Sezgin, A. A. (2019). Türkiye’de Dijital Dönüşüm ve Dijital Okuryazarlık. Türk İdare Dergisi, 91 (488): 319-342.
• Karasar, N. (2009). Bilimsel Araştırma Yönetemi. Ankara: Nobel Yayıncılık
• Kızılaslan Tunçer, B. (2019). Öğretmen Adaylarına Yönelik “Eğitim Programı Başarı Testi” Geliştirme Çalışması. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 15 (Özel Sayı 1): 49–58.
• Koç, A.; Çorapçıgil, A. ve Doğru, M. (2018). Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Çevre Okuryazarlık Düzeylerinin İncelenmesi. Eğitim ve Yeni Yaklaşımlar Dergisi, 1(1): 39-52.
• Kurudayıoğlu, M. ve Tüzel, M. S. (2010). 21. Yüzyıl Okuryazarlık Türleri, Değişen Metin Algısı ve Türkçe Eğitimi . Türklük Bilimi Araştırmaları, 28, 283-298.
• Küçükahmet, L. (2007). 2006-2007 Öğretim Yılında Uygulamaya Başlanan Öğretmen Yetiştirme Lisans Programlarının Değerlendirilmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(2): 203-218.
• Lee, E.; Brown, M. N., Luft, J. A. and Roehrig, G. H. (2007). Assessing Beginning Secondary Science Teachers' PCK: Pilot Year Results. School Science and Mathematics, 107(2): 52-60.
• Mansuroğlu, C. (2019). Öğretmenlerin Eğitim Programı Okuryazarlıkları ile Yansıtıcı Düşünme Eğilimlerinin İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kahramanmaraş.
• MEB. (2017). 2017 Program Değişikliği Talim Terbiye Kurulu Basın Bülteni. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı.
• Opoh, O. E. and Awhen, F. (2015). Teachers Perceived Problems of Curriculum İmplementation in Tertiary in Stitutions in Crossriverstate of Nigeria. Journal of Education and Practice, 6(19): 145-151.
• Önal, İ. (2010). Tarihsel Değişim Sürecinde Yaşam Boyu Öğrenme ve Okuryazarlık: Türkiye Deneyimi. Bilgi Dünyası, 11 (1): 101–121.
• Remillard, J. T. (2005). Examining Key Concepts in Research on Teachers' Use of Mathematics Curricula. Review of Educational Research, 75(2): 211-246.
• Sağ, R. ve Sezer, R. (2012). Birleştirilmiş Sınıf Öğretmenlerinin Mesleki Eğitim İhtiyaçları. İlköğ-retim Online, 11(2): 491-503.
• Saracaloğlu, A. S.; Yenice, N. ve Özden, B. (2013). Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Fen ve Teknoloji Okuryazarlığına İlişkin Öz Yeterlik Algıları ile Fene Yönelik Tutumları Ara-sındaki İlişki. International Journal of New Trends in Arts, Sports and Science Education, 2(1): 58-69.
• Schwarz, C. V.; Gunckel, K. L., Smith, E. L., Covitt, B. A., Bae, M., Enfield, M. and Tsurusaki, B. K. (2008). Helping Elementary Preservice Teachers Learn to Use Curriculum Materials for Effective Science Teaching. Science Education, 92 (2): 345-377.
• Shanahan, T. (2014). Educational Policy and Literacy Instruction: Worlds Apart? Reading Teacher, 68 (1): 7-12.
• Som, S. ve Kurt, A. A. (2012). Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü Öğrencilerinin Medya Okuryazarlık Düzeyleri. Anadolu Journal of Educational Sciences International, 2(1): 104–119.
• Street, B. (2003). Autonomous and Ideological Models of Literacy: Approaches From New Literacy Studies. Current Issues in Comparative Education, 5(2): 1-15
• Taylor, M. W. (2010). Replacing the "Teacher-Proof" Curriculum With the "Curriculum-Proof" Teacher: Toward a More Systematic Way for Mathematics Teachers to İnteract With Their Text-books. Unpublished Doctoral Dissertation, Stanford University, Palo Alto, CA.
• Troyer, M. (2019). And Then My Creativity Tookover: Productivity of Teacher Adaptations to an Adolescent Literacy Curriculum. The Elementary School Journal, 119 (3): 351-385.
• Varış. F. (1997). Eğitimde Program Geliştirme. Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi.
• Yıldız, S. (2019). Öğretmen Adaylarının Program Geliştirmeye İlişkin Bilişsel Farkındalık Algıları ile Eğitim Programı Okuryazarlıkları Arasındaki İlişki. Socıal Scıences Studıes Journal, 5(44): 5177–5191.