Nutrient Content of Some Wild Plants Growing in Köyceğiz Special Environmental Protection Area (Sandras Mountain)
Yıl 2025,
Cilt: 15 Sayı: 2, 648 - 660, 15.06.2025
Mahmut Yıldıztekin
,
Kenan Akbaş
,
Atilla Levent Tuna
,
Ömer Varol
Öz
In this study, the mineral content of some plant species widely distributed around the Chromium mine area in the Sandras Mountain Gökçeova region and the physical and chemical properties of the soils were investigated. The soil samples were analyzed for its pH, CaCO3, EC, sand, organic matter and Macro- micro elements while shoots and roots were determined for its macro and micro elements. The results obtained from soil analysis showed suitable amount of CaCO3 and EC. e.g. When the nitrogen content of the soil samples was examined, it was determined that the values were close to each other. While some micro elements were discovered to be over the limit levels, there was no physical evidence that these high concentrations were altering the metabolism of the plants included in the study. This situation can be considered as a potential indicator that these plants, which are scattered in nature, are genetically tolerant.
Etik Beyan
The author declares that this study complies with Research and Publication Ethics.
Destekleyen Kurum
Muğla Sıtkı Koçman University Research Support and Funding Office
Proje Numarası
Project Grant Number: BAP-17/161
Teşekkür
This study was supported by Muğla Sıtkı Koçman University Research Support and Funding Office with the project number "17/161".
Kaynakça
-
Akgünlü, S. B. (2012). Kilis ve Gaziantep yöresinde tüketilen bazı yabani sebzelerin mineral içerikleri ve mikrobiyolojik analizleri. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Kilis, Türkiye. (in Turkish).
-
Allison, L.E. and Moodie, C.D. (1965). Carbonate. In: C.A. Black et al (ed.) Methods of Soil Analysis, Part 2. Agronomy., Am. Soc. Of Agron., Inc., Madison, Wisconsin, USA.
-
Anacker, B. L. (2014). The nature of serpentine endemism. American Journal of Botany, 101(2), 219–224.
-
Anonymous, (1980). Soil and Plant Testing and Analysis as a Basis of Fertilizer Recommendations. FAO Soils Bulletin, 38(2), 95.
-
Atabey, S., Yıldıztekin, M., Tuna, A. L., Nazlı, O., Ceylan, O., and Yokaş, İ. (2020). Mineral Nutrition Status of Some Aromatic Plants Grown in Muğla, Determination of Their Soil Characteristics and Uses in the Kitchen. International Journal of Secondary Metabolite, 7(3), 213-228.
-
Bingham, F. T. (1982). Boron methods of soil analysis. Part 2 (2nd ed.). American Society of Agronomy, Inc., Wisconsin USA.
-
Bray, R. H. (1948). Correlation of soils tests with crop response to added fertilizers and with fertilizer requirement, Diagnostic Techniques for Soils and Crops, Chap. 2. (ed. H.B. Kitehen), Pub. Amer. Potash Inst, Washington D.C.
-
Brown, P. H., Bellaloui, N., Wimmer, M. A., Bassil, E. S., Ruiz, J., Hu, H., Pfeffer, H., Dannel, F., and Römheld, V. (2002). Boron in Plant Biology. Plant Biol., 4, 205-223.
-
Çolak, C. (2014). Ülkemizde geleneksel tedavilerde yaygın olarak kullanılan bazı tıbbi bitkilerin kök ve çiçeklerinde ağır metal ve mineral besin element tayini. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi, İstanbul, Türkiye (in Turkish).
-
Davis, P.H. (1965-1988). Flora of Turkey and East Aegean Islands. Vol.1-10, Edinburgh University Press, Edinburg.
-
Doğan, M. (2011). Sandras Dağında Buzullaşma ve Buzul Şekilleri. Ege Coğrafya Dergisi, 20(1), 29-52 (in Turkish).
-
Ettler, V., Mihaljevič, M., Šebek, O., and Grygar, T. (2007). Assessment of Single Extractions for The Determination of Mobile Forms of Metals in Highly Polluted Soils and Sediments Analytical and Thermodynamic Approaches. Analytica Chimica Acta, 602(1), 131-140.
-
FAO, (1990). Micronutrient, Assesment and the Country Level: An International Study. FAO Soils Bulletin 63, Rome, Italy.
-
Follett, R.H. and Lindsay, W. L. (1970). Profile distribution of zinc, iron, manganese, and copper in Colorado soils. Colorado State University, Agricultural Experiment Station, Department of Agronomy, Colorado, USA.
-
Gürel, M. (2014). Türkiye'de yaygın olarak kullanılan bazı tıbbi bitkilerin besin elementi içeriklerinin belirlenmesi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Ordu Üniversitesi, Ordu, Türkiye (in Turkish).
-
Güzelsoy, N. A., Ucurum, Ö., Tokat, E., Tan, A., Tugrul Ay, S., and Özbek, K. (2017). Nutritional Properties of Some Wild Edible Plant Species in Turkey. ANADOLU Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü Dergisi, 27(2), 39–45.
-
Kacar, B. (1992). Yapraktan Bardağa Çay. T.C. Ziraat Bankası Kültür Yayınları, Ankara (in Turkish).
-
Kacar, B. (1995). Toprak Analizleri, Bitki ve Toprağın Kimyasal Analizleri: III. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Eğitim Araştırma ve Geliştirme Vakfı Yayınları, Ankara (in Turkish).
-
Kacar, B. and Fox, R. L. (1966). Boron status of some Turkish soils. University of Ankara, Yearbook of the faculty of Agriculture, Ankara.
-
Kacar, B. and Katkat, A. V. (2007). Bitki Besleme. Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.
-
Kacar, B. and Katkat, V. (1998). Bitki besleme. Uludağ Üniversitesi Güçlendirme Vakfı Yayını, Bursa.
-
Kara, Ş. M., Özkutlu, F., Açıkgöz, M. A., Batı, E. 2014.Essential macro nutrient profiles of selected medicinal and aromatic plants from the family of Lamiaceae. 8th Conference on Medicinal and Aromatic Plants of Southeast European Countries May 19-22, 2014, Durres, Albania.
-
Karagiannidis, N., Panou-Filotheoua, H., Lazarib, D., Ipsilantisc, I., and Karagiannidoub, C. (2010). Essential Oil Content and Composition, Nutrient and Mycorrhizal Status of Some Aromatic and Medicinal Plants of Northern Greece. Nat Prod Commun, 5(5), 823-830.
-
Kaya, İ., İncekara, N., and Nemli, Y. (2004). Ege Bölgesi’nde Sebze Olarak Tüketilen Yabani Kuşkonmaz, Sirken, Yabani Hindiba, Rezene, Gelincik, Çobandeğneği ve Ebegümecinin Bazı Kimyasal Analizleri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi, 14(1), 1-6 (in Turkish).
-
Kibar, B., and Temel, S. (2016). Evaluation of Mineral Composition of Some Wild Edible Plants Growing in the Eastern Anatolia Region Grasslands of Turkey and Consumed as Vegetable. Journal of Food Processing and Preservation, 40(1), 56–66.
-
Knudsen, D., Peterson, G. A. and Pratt, P. F. (1982). Lithium, sodium and potassium, Methods of soil analysis (2nd ed.). Part 2, Chemical and Microbiological Properties, Agronomy Monograph No:9. ASA-SSSA, Madison-Wisconsin, USA.
-
Koca, U., Özkutlu, F., and Şekeroğlu, N. (2009). Mineral Composition of Arnebia densiflora (Nordm.) Ledeb. an Endemic Medicinal Plant from Turkey. Biomed, 4, 51-56.
-
Koca, U., Şekeroğlu, N. and Özkutlu, F. (2008). Mineral composition of Gentiana olivieri Griseb. (Gentianaceae): A traditional remedy for diabetes in Turkey. Proceedings of Fifth conference on Medicinal and Aromatic Plants of Southeast European Countries 5th CMAPSEEC. Brno-Czech Republic.
-
Korkmaz, K., Kara, Ş. M., Akgün, M. and Batı, E. (2014). Determination of macro nutrient status in some medicinal plants from the Black Sea provinces in Turkey. 8th Conference on Medicinal and Aromatic Plants of Southeast European Countries, Durres-Albania.
-
Lindsay, W.L., and Norvell, W. A. (1978). Development of a DTPA Soil Test for Zinc, Iron, Manganese and Copper. Soil Sci Soc Am J, 42, 421-428.
-
Marschner, H. (1995). Mineral nutrition of higher plants (2nd ed.). Academic Press, San Diego.
-
Meraler, S. A. (2010). Mahlep (Prunus mahaleb L.)’in bitki kısımlarında mineral bileşiminin belirlenmesi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Kilis, Türkiye (in Turkish).
-
Olsen, S. mR., Cole, C. V., Watanabe, F. S. and Dean, L. A. (1954). Estimation of available phosphorus in soils by extraction with sodium bicarbonate. U.S. Dep. of Agric. Circ.
-
Özhatay, N., Byfield, A. ve Atay, S. (2005). Türkiye’nin 122 Önemli Bitki Alanı. Türkiye Doğal Hayatı Koruma Vakfı, ISBN 975-92433-7-7 (in Turkish).
-
Rajakaruna, N. (2004). The Edaphic Factor in the Origin of Plant Species. International Geology Review, 46(5), 471–478.
-
Şekeroğlu, N., Özkutlu, F., Deveci, M., Dede, Ö. and Yılmaz, N. (2005). Ordu ve yöresinde sebze olarak tüketilen bazı yabani bitkilerin besin değeri yönünden incelenmesi. Türkiye VI. Tarla Bitkileri Kongresi, (s. 523-528), Antalya. (in Turkish).
-
Şekeroğlu, N., Özkutlu, F., Deveci, M., Dede, Ö., and Yılmaz, N. (2006). Evaluation of Some Wild Plants Aspect of Their Nutritional Values Used as Vegetable in Eastern Black Sea Region of Turkey. Asian J Plant Sci, 5(2), 185-189.
-
Thomas, G.W. (1982). Exchangeable cations. In: Methods of Soil Analysis. Agronomy, 9, 154-157.
-
Tokatlıoğlu, Ş. (2012). Determination of Trace Elements in Commonly Consumed Medicinal Herbs By ICP-MS and Multivariate Analysis. Food Chem, 134, 2504-2508.
-
Turan, Ş. (2014). Ülkemizde yaygın olarak kullanılan bazı tıbbi bitkilerin yapraklarında ağır metal mineral besin element içeriklerinin tayini. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi, İstanbul, Türkiye (in Turkish).
-
Ünal, O. (2003). Antalya için endemik olan Origanum L. (Lamiaceae) türlerinin bazı biyolojik ve ekolojik özelliklerinin saptanması üzerinde araştırmalar. (Yayınlanmamış doktora tezi). Akdeniz Üniversitesi, Antalya Türkiye (in Turkish).
-
Walkley, A., and Black, I. A. (1934). An Examination of The Degtjareff Method for Determining Soil Organic Matter and A Proposed Modification of The Chromic Acid Titration Method. Soil Sci, 37, 29-38.
-
Waters, W.E., NeSmith, J., Geraldson, C.M., and Woltz, S.S. (1972). The Interpretation of Soluble Salt Tests and Soil Analysis by Different Produces. Florida Flower Grower, 9(4), 5.
-
Yıldırım, E., Dursun, A., and Turan, M. (2001). Determination of the Nutrition Contents of the Wild Plants Used as Vegetables in Upper Çoruh Valley. Turkish Journal of Botany, 25(6), 367–371.
Köyceğiz Özel Çevre Koruma Bölgesi'nde (Sandras Dağı) Yetişen Bazı Yabani Bitkilerin Besin İçerikleri
Yıl 2025,
Cilt: 15 Sayı: 2, 648 - 660, 15.06.2025
Mahmut Yıldıztekin
,
Kenan Akbaş
,
Atilla Levent Tuna
,
Ömer Varol
Öz
Bu çalışmada Sandras Dağı Gökçeova bölgesindeki Krom madeni çevresinde yaygın olarak yayılış gösteren bazı bitki türlerinin mineral içerikleri ile toprakların fiziksel ve kimyasal özellikleri araştırılmıştır. Toprak örneklerinde pH, CaCO3, EC, kum, organik madde ve makro-mikro elementler açısından analiz edilirken, sürgün ve köklerde ise makro ve mikro element kapsamları belirlenmiştir. Toprak analizlerinden CaCO3 ve EC seviyeleri uygun değerlerde olduğu gözlenmiştir. Ayrıca, toprak numunelerinin nitrojen içerikleri incelendiğinde değerlerin birbirine yakın olduğu tespit edilmiştir. Genel anlamda bazı mikro elementlerin sınır değerlerin üzerinde bulunmasına rağmen çalışmaya dâhil edilen bitkilerin bu yüksek değerlerden metabolik olarak etkilendiklerine dair fiziksel bir kanıt bulunamamıştır. Bu durum doğada dağınık olarak bulunan bu bitkilerin genetik olarak toleranslı olduğunun potansiyel bir göstergesi olarak değerlendirilebilmektedir.
Etik Beyan
Yazar bu çalışmanın Araştırma ve Yayın Etiğine uygun olduğunu beyan eder.
Destekleyen Kurum
MUĞLA SITKI KOÇMAN ÜNİVERSİTESİ-Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi
Proje Numarası
Project Grant Number: BAP-17/161
Teşekkür
Bu çalışma Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi tarafından "17/161" proje numarasıyla desteklenmiştir.
Kaynakça
-
Akgünlü, S. B. (2012). Kilis ve Gaziantep yöresinde tüketilen bazı yabani sebzelerin mineral içerikleri ve mikrobiyolojik analizleri. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Kilis, Türkiye. (in Turkish).
-
Allison, L.E. and Moodie, C.D. (1965). Carbonate. In: C.A. Black et al (ed.) Methods of Soil Analysis, Part 2. Agronomy., Am. Soc. Of Agron., Inc., Madison, Wisconsin, USA.
-
Anacker, B. L. (2014). The nature of serpentine endemism. American Journal of Botany, 101(2), 219–224.
-
Anonymous, (1980). Soil and Plant Testing and Analysis as a Basis of Fertilizer Recommendations. FAO Soils Bulletin, 38(2), 95.
-
Atabey, S., Yıldıztekin, M., Tuna, A. L., Nazlı, O., Ceylan, O., and Yokaş, İ. (2020). Mineral Nutrition Status of Some Aromatic Plants Grown in Muğla, Determination of Their Soil Characteristics and Uses in the Kitchen. International Journal of Secondary Metabolite, 7(3), 213-228.
-
Bingham, F. T. (1982). Boron methods of soil analysis. Part 2 (2nd ed.). American Society of Agronomy, Inc., Wisconsin USA.
-
Bray, R. H. (1948). Correlation of soils tests with crop response to added fertilizers and with fertilizer requirement, Diagnostic Techniques for Soils and Crops, Chap. 2. (ed. H.B. Kitehen), Pub. Amer. Potash Inst, Washington D.C.
-
Brown, P. H., Bellaloui, N., Wimmer, M. A., Bassil, E. S., Ruiz, J., Hu, H., Pfeffer, H., Dannel, F., and Römheld, V. (2002). Boron in Plant Biology. Plant Biol., 4, 205-223.
-
Çolak, C. (2014). Ülkemizde geleneksel tedavilerde yaygın olarak kullanılan bazı tıbbi bitkilerin kök ve çiçeklerinde ağır metal ve mineral besin element tayini. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi, İstanbul, Türkiye (in Turkish).
-
Davis, P.H. (1965-1988). Flora of Turkey and East Aegean Islands. Vol.1-10, Edinburgh University Press, Edinburg.
-
Doğan, M. (2011). Sandras Dağında Buzullaşma ve Buzul Şekilleri. Ege Coğrafya Dergisi, 20(1), 29-52 (in Turkish).
-
Ettler, V., Mihaljevič, M., Šebek, O., and Grygar, T. (2007). Assessment of Single Extractions for The Determination of Mobile Forms of Metals in Highly Polluted Soils and Sediments Analytical and Thermodynamic Approaches. Analytica Chimica Acta, 602(1), 131-140.
-
FAO, (1990). Micronutrient, Assesment and the Country Level: An International Study. FAO Soils Bulletin 63, Rome, Italy.
-
Follett, R.H. and Lindsay, W. L. (1970). Profile distribution of zinc, iron, manganese, and copper in Colorado soils. Colorado State University, Agricultural Experiment Station, Department of Agronomy, Colorado, USA.
-
Gürel, M. (2014). Türkiye'de yaygın olarak kullanılan bazı tıbbi bitkilerin besin elementi içeriklerinin belirlenmesi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Ordu Üniversitesi, Ordu, Türkiye (in Turkish).
-
Güzelsoy, N. A., Ucurum, Ö., Tokat, E., Tan, A., Tugrul Ay, S., and Özbek, K. (2017). Nutritional Properties of Some Wild Edible Plant Species in Turkey. ANADOLU Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü Dergisi, 27(2), 39–45.
-
Kacar, B. (1992). Yapraktan Bardağa Çay. T.C. Ziraat Bankası Kültür Yayınları, Ankara (in Turkish).
-
Kacar, B. (1995). Toprak Analizleri, Bitki ve Toprağın Kimyasal Analizleri: III. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Eğitim Araştırma ve Geliştirme Vakfı Yayınları, Ankara (in Turkish).
-
Kacar, B. and Fox, R. L. (1966). Boron status of some Turkish soils. University of Ankara, Yearbook of the faculty of Agriculture, Ankara.
-
Kacar, B. and Katkat, A. V. (2007). Bitki Besleme. Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.
-
Kacar, B. and Katkat, V. (1998). Bitki besleme. Uludağ Üniversitesi Güçlendirme Vakfı Yayını, Bursa.
-
Kara, Ş. M., Özkutlu, F., Açıkgöz, M. A., Batı, E. 2014.Essential macro nutrient profiles of selected medicinal and aromatic plants from the family of Lamiaceae. 8th Conference on Medicinal and Aromatic Plants of Southeast European Countries May 19-22, 2014, Durres, Albania.
-
Karagiannidis, N., Panou-Filotheoua, H., Lazarib, D., Ipsilantisc, I., and Karagiannidoub, C. (2010). Essential Oil Content and Composition, Nutrient and Mycorrhizal Status of Some Aromatic and Medicinal Plants of Northern Greece. Nat Prod Commun, 5(5), 823-830.
-
Kaya, İ., İncekara, N., and Nemli, Y. (2004). Ege Bölgesi’nde Sebze Olarak Tüketilen Yabani Kuşkonmaz, Sirken, Yabani Hindiba, Rezene, Gelincik, Çobandeğneği ve Ebegümecinin Bazı Kimyasal Analizleri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi, 14(1), 1-6 (in Turkish).
-
Kibar, B., and Temel, S. (2016). Evaluation of Mineral Composition of Some Wild Edible Plants Growing in the Eastern Anatolia Region Grasslands of Turkey and Consumed as Vegetable. Journal of Food Processing and Preservation, 40(1), 56–66.
-
Knudsen, D., Peterson, G. A. and Pratt, P. F. (1982). Lithium, sodium and potassium, Methods of soil analysis (2nd ed.). Part 2, Chemical and Microbiological Properties, Agronomy Monograph No:9. ASA-SSSA, Madison-Wisconsin, USA.
-
Koca, U., Özkutlu, F., and Şekeroğlu, N. (2009). Mineral Composition of Arnebia densiflora (Nordm.) Ledeb. an Endemic Medicinal Plant from Turkey. Biomed, 4, 51-56.
-
Koca, U., Şekeroğlu, N. and Özkutlu, F. (2008). Mineral composition of Gentiana olivieri Griseb. (Gentianaceae): A traditional remedy for diabetes in Turkey. Proceedings of Fifth conference on Medicinal and Aromatic Plants of Southeast European Countries 5th CMAPSEEC. Brno-Czech Republic.
-
Korkmaz, K., Kara, Ş. M., Akgün, M. and Batı, E. (2014). Determination of macro nutrient status in some medicinal plants from the Black Sea provinces in Turkey. 8th Conference on Medicinal and Aromatic Plants of Southeast European Countries, Durres-Albania.
-
Lindsay, W.L., and Norvell, W. A. (1978). Development of a DTPA Soil Test for Zinc, Iron, Manganese and Copper. Soil Sci Soc Am J, 42, 421-428.
-
Marschner, H. (1995). Mineral nutrition of higher plants (2nd ed.). Academic Press, San Diego.
-
Meraler, S. A. (2010). Mahlep (Prunus mahaleb L.)’in bitki kısımlarında mineral bileşiminin belirlenmesi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Kilis, Türkiye (in Turkish).
-
Olsen, S. mR., Cole, C. V., Watanabe, F. S. and Dean, L. A. (1954). Estimation of available phosphorus in soils by extraction with sodium bicarbonate. U.S. Dep. of Agric. Circ.
-
Özhatay, N., Byfield, A. ve Atay, S. (2005). Türkiye’nin 122 Önemli Bitki Alanı. Türkiye Doğal Hayatı Koruma Vakfı, ISBN 975-92433-7-7 (in Turkish).
-
Rajakaruna, N. (2004). The Edaphic Factor in the Origin of Plant Species. International Geology Review, 46(5), 471–478.
-
Şekeroğlu, N., Özkutlu, F., Deveci, M., Dede, Ö. and Yılmaz, N. (2005). Ordu ve yöresinde sebze olarak tüketilen bazı yabani bitkilerin besin değeri yönünden incelenmesi. Türkiye VI. Tarla Bitkileri Kongresi, (s. 523-528), Antalya. (in Turkish).
-
Şekeroğlu, N., Özkutlu, F., Deveci, M., Dede, Ö., and Yılmaz, N. (2006). Evaluation of Some Wild Plants Aspect of Their Nutritional Values Used as Vegetable in Eastern Black Sea Region of Turkey. Asian J Plant Sci, 5(2), 185-189.
-
Thomas, G.W. (1982). Exchangeable cations. In: Methods of Soil Analysis. Agronomy, 9, 154-157.
-
Tokatlıoğlu, Ş. (2012). Determination of Trace Elements in Commonly Consumed Medicinal Herbs By ICP-MS and Multivariate Analysis. Food Chem, 134, 2504-2508.
-
Turan, Ş. (2014). Ülkemizde yaygın olarak kullanılan bazı tıbbi bitkilerin yapraklarında ağır metal mineral besin element içeriklerinin tayini. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi, İstanbul, Türkiye (in Turkish).
-
Ünal, O. (2003). Antalya için endemik olan Origanum L. (Lamiaceae) türlerinin bazı biyolojik ve ekolojik özelliklerinin saptanması üzerinde araştırmalar. (Yayınlanmamış doktora tezi). Akdeniz Üniversitesi, Antalya Türkiye (in Turkish).
-
Walkley, A., and Black, I. A. (1934). An Examination of The Degtjareff Method for Determining Soil Organic Matter and A Proposed Modification of The Chromic Acid Titration Method. Soil Sci, 37, 29-38.
-
Waters, W.E., NeSmith, J., Geraldson, C.M., and Woltz, S.S. (1972). The Interpretation of Soluble Salt Tests and Soil Analysis by Different Produces. Florida Flower Grower, 9(4), 5.
-
Yıldırım, E., Dursun, A., and Turan, M. (2001). Determination of the Nutrition Contents of the Wild Plants Used as Vegetables in Upper Çoruh Valley. Turkish Journal of Botany, 25(6), 367–371.