Tekstil Boyarmaddeleriyle İlgili Yapılmış Yayınlar Üzerine VOSviewer ile Bibliyometrik Bir Analiz

Yıl 2025, Cilt: 15 Sayı: 3, 1164 - 1183, 15.09.2025

Emine Bakan

https://doi.org/10.31466/kfbd.1638506

Öz

Bu çalışma, tekstil boyarmaddeleriyle ilgili yapılmış akademik yayınların bilimsel etkisini, araştırma eğilimlerini ve iş birliği ağlarını analiz etmek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırmada, Web of Science (WoS) veri tabanından elde edilen yayınlar incelenmiş ve analiz sürecinde VOSviewer yazılımı kullanılmıştır. Çalışmada, belirli bir zaman aralığında yayımlanan makaleler; anahtar kelime co-occurrence (birlikte görülme), yazar iş birliği (co-authorship), atıf analizi (citation analysis) ve bibliyografik eşleşme (bibliographic coupling) gibi bibliyometrik yöntemlerle değerlendirilmiştir. Analiz sonuçlarına göre, tekstil boyarmaddeleri üzerine yapılan araştırmaların özellikle son yıllarda artış gösterdiği ve bu artışın çevresel sürdürülebilirlik, nanoteknoloji uygulamaları ve akıllı tekstil teknolojileri gibi alanlarda yoğunlaştığı görülmüştür. Anahtar kelime analizinde, "adsorption", "methylene blue", "decolorization" ve "textile wastewater" gibi kavramların öne çıktığı belirlenmiştir. Ayrıca, en etkili yayın yapan ülkeler arasında Çin, Hindistan ve Türkiye öne çıkarken; bu ülkelerdeki araştırma kurumları da literatürde güçlü bir iş birliği ağı oluşturmuştur. Ortak yazar analizinde, belirli yazar gruplarının disiplinler arası iş birlikleriyle öne çıktığı ve en çok atıf alan yazarların genellikle çevre mühendisliği ve kimya mühendisliği alanlarında uzmanlaştığı tespit edilmiştir. Atıf analizi ise belirli dergilerin (örneğin Chemosphere, Journal of Hazardous Materials) bu alanda yayınlanan çalışmalar için önemli bir platform olduğunu ortaya koymuştur. Bu çalışma, tekstil boyarmaddeleriyle ilgili bilimsel araştırma eğilimlerini sistematik bir şekilde inceleyerek, literatürdeki bilgi boşluklarını tespit etmekte ve gelecekteki araştırmalara yön vermeyi amaçlamaktadır. Elde edilen bulgular, akademisyenler, araştırmacılar ve sektör temsilcileri için stratejik bir rehber niteliği taşımaktadır.

Anahtar Kelimeler

Bibliyometrik analiz , VOSviewer , Tekstil , Boyarmadde , Tekstil Boyarmaddeleri

A Bibliometric Analysis with VOSviewer on Publications on Textile Dyestuffs

Öz

This study was carried out to analyze the scientific impact, research trends and collaboration networks of academic publications on textile dyestuffs. In the study, publications obtained from the Web of Science (WoS) database were examined and VOSviewer software was used in the analysis process. In the study, articles published within a certain time interval were evaluated by bibliometric methods such as keyword co-occurrence, co-authorship, citation analysis and bibliographic coupling. According to the results of the analysis, it was seen that the research on textile dyestuffs has increased especially in recent years and this increase has been concentrated in areas such as environmental sustainability, nanotechnology applications and smart textile technologies. In the keyword analysis, concepts such as ‘adsorption’, ‘methylene blue’, ‘decolorization’ and ‘textile wastewater’ were found to be prominent. In addition, China, India and Turkey stand out among the most influential publishing countries, and research institutions in these countries have created a strong collaboration network in the literature. In the co-author analysis, it was determined that certain author groups stand out with interdisciplinary collaborations and the most cited authors are generally specialised in the fields of environmental engineering and chemical engineering. Citation analysis revealed that certain journals (e.g. Chemosphere, Journal of Hazardous Materials) are an important platform for studies published in this field. By systematically analyzing scientific research trends on textile dyestuffs, this study aims to identify knowledge gaps in the literature and to guide future research. The findings are intended as a strategic guide for academics, researchers and industry representatives.

Anahtar Kelimeler

Bibliometric analysis , VOSviewer , Textile , Dyestuff , Textile Dyestuffs

Kaynakça

• Alazaiza, M. Y., Alzghoul, T. M., Ramu, M. B., Amr, S. S. A., Abushammala, M. F., Nassani, D. E. (2024). Global perspectives on industrial wastewater management: A bibliometric analysis of research output. Journal of Hazardous Materials Advances, 100567.
• Arista, N. I. D., Aziz, S. A., Kurniawati, A. (2024). Natural dye of indigofera tinctoria for textile industry. Journal of Environmental Science and Sustainable Development, 7(1), 578-598.
• Arruda, H., Silva, E. R., Lessa, M., Proença Jr, D., Bartholo, R. (2022). VOSviewer and bibliometrix. Journal of the Medical Library Association: JMLA, 110(3), 392.
• Arslan, E. (2022). Sosyal Bilim Araştırmalarında VOSviewer ile Bibliyometrik Haritalama ve Örnek bir Uygulama. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 22(Özel Sayı 2), 33-56.
• Artsın, M. (2020). Bir Metin Madenciliği Uygulaması: Vosvıewer. Eskişehir Teknik Üniversitesi Bilim Ve Teknoloji Dergisi B - Teorik Bilimler, 8(2), 344-354.
• Avinc, O., Bakan, E., Demirçalı, A., Gedik, G., Karcı, F. (2020). Dyeing of poly (lactic acid) fibres with synthesised novel heterocyclic disazo disperse dyes. Coloration Technology, 136(4), 356-369.
• Bakan, E., ve Avinc, O. (2021). Sustainable carpet and rug hand weaving in Uşak province of Turkey. Handloom Sustainability and Culture: Artisanship and Value Addition, 41-93.
• Bakan, E. (2024a). Natural Vegetal Dyestuff Sources Used in Textile Dyeing. Presented at the 2. Uluslararası Karadeniz Bilimsel Araştırmalar ve İnovasyon Kongresi, TRABZON.
• Bakan, E. (2024b). "Sürdürülebilir Tekstil ve Moda," Sürdürülebilirlik ve Sektörel Uygulamaları , Ankara: Detay Yayıncılık, 2024, pp.134-151.
• Block, J. H., ve Fisch, C. (2020). Eight tips and questions for your bibliographic study in business and management research. Management Review Quarterly, 70, 307-312.
• Dereli, A.B. (2024). Bibliometric Analysis with Vosviewer. Communicata, 28, 1-7.
• Dirik, D., Eryılmaz, İ. ve Erhan, T. (2023). Post-truth kavramı üzerine yapılan çalışmaların VOSviewer ile bibliyometrik Analizi. Sosyal Mucit Academic Review, 4(2), 164-188.
• Ersoy, N. ve Ekmekçi, İ. (2023). Bibliyometrik Yaklaşımla Kömürlü Termik Santraller Konusunun Analizi. DÜMAD (Dünya Mültidisipliner Araştırmalar Dergisi), 6(2), 136-151.
• Hosseini, M., ShamsiKhani, S., Zamengani, M. N., Ahmadi, S., Jadidi, A. (2025). Self-care in nursing: A bibliometric analysis (1976–2023). International Journal of Africa Nursing Sciences, 100821.
• Islam, M. T., Al Mamun, M. A., Halim, A. F. M. F., Peila, R., Sanchez Ramirez, D. O. (2024). Current trends in textile wastewater treatment—bibliometric review. Environmental Science and Pollution Research, 31(13), 19166-19184.
• Karcı, F., Bakan, E. (2015). New disazo pyrazole disperse dyes: Synthesis, spectroscopic studies and tautomeric structures,Journal of Molecular Liquids, Volume 206,Pages 309-315.
• Kaur, J. ve Kaur, P. (2022). Scientometric Analysis and Visualization of literature on Diabetic Retinopathy by using VOSViewer Techniques. 10th International Conference on Reliability, Infocom Technologies and Optimization (Trends and Future Directions) (ICRITO), Noida, India, 2022, pp. 1-5.
• Kasavan, S., Yusoff, S., Guan, N.C., Zaman, N.S.K., Fakri, M.F.R. (2021). Global trends of textile waste research from 2005 to 2020 using bibliometric analysis. Environ Sci Pollut Res 28, 44780–44794.
• Kusuma, H. S., Jaya, D. E. C., Illiyanasafa, N., Ikawati, K. L., Kurniasari, E., Darmokoesoemo, H., Amenaghawon, A. N. (2024). A critical review and bibliometric analysis of methylene blue adsorption using leaves. Chemosphere, 141867.
• Lian, Y., Zhang, H., Xing, W., Li, S., Lai, X., Jia, S., Liu, H. (2025). Global Research Trends and Focus on the Link Between Heart Failure and NLRP3 Inflammasome: A Bibliometric Analysis From 2010 to 2024. Journal of Multidisciplinary Healthcare, 697-710.
• Liu, C., Crini, G., Wilson, L. D., Balasubramanian, P., Li, F. (2024). Removal of contaminants present in water and wastewater by cyclodextrin-based adsorbents: A bibliometric review from 1993 to 2022. Environmental Pollution, 123815.
• Morenko, I., Isaeva, I., Ostaeva, G. (2025). Environmental aspects of the use of water-soluble polymers as stabilizers for metal nanoparticles. In E3S Web of Conferences (Vol. 614, p. 04018). EDP Sciences.
• Salman, B., Sonmez, V. Z., Akarsu, C., Sivri, N. (2024). A comprehensive bibliometric overview on the toxicity of textile dyes: 2010-2024. Environmental Engineering and Management Journal, 23(11), 2151-2162.
• Shi, K., Zhang, L. Y., Gao, B., Qian, Y., Huang, X., Yue, J. L. (2025). Bibliometric analysis of global research on dialectical behavior therapy from 1987 to 2024. Frontiers in Psychology, 16, 1450497.
• Tao, H., Song, K., Wen, Z., Liu, G., Shang, Y., Fang, C. (2025). Remote sensing of total suspended matter of inland waters: Past, current status, and future directions. Ecological Informatics, 103062.
• Wang, J., Kim, H.-S. (2023). Visualizing the Landscape of Home IoT Research: A Bibliometric Analysis Using VOSviewer. Sensors, 23(6), 3086.
• Wong, D. (2018). VOSviewer. Technical Services Quarterly, 35(2), 219-220.
• Yu X, Gao Z, Gao M, Qiao M. (2023). Bibliometric Analysis on GABA-A Receptors Research Based on CiteSpace and VOSviewer. J Pain Res. 16:2101-2114.
• Zhou, C., Yu, G., Wang, Q. (2025a). Research trends and hotspots of Colles fracture: A Bibliometric Analysis from 1980-2023. Frontiers in Surgery, 12, 1509556.
• Zhou, M., Xu, Z., Feng, L., Zhong, H., Yang, H., Ning, G., Feng, S. (2025b). 50 years of methylprednisolone application in spinal cord injury: a bibliometric analysis. Acta Neurochir 167, 38.