Samsun Çarşamba Havalimanı’nda İniş-Kalkış, ile İlişkili Sera Gazı Emisyonlarının Araştırılması

Yıl 2025, Cilt: 15 Sayı: 4, 1638 - 1646, 15.12.2025

Gökçe Talı Andaç Akdemir

https://doi.org/10.31466/kfbd.1700077

Öz

Bu çalışmanın önemi hava alanlarında en fazla sera gazı salınımının gerçekleştiği iniş-kalkış anlarından kaynaklı karbon ayak izi değerlerinin vurgulanmasıdır. Havalimanlarında sera gazı salınımlarında en önemli etken uçaklardan kaynaklanmaktadır. Bu nedenle havacılık sektöründe İniş-Kalkış (LTO) döngüsü önemlidir. LTO döngüsü, uçakların 3000 feet yüksekliğe çıkış, seyir ve iniş arasındaki tüm süreci temsil eder. LTO döngüsü salınan karbondioksit miktarı ile yakından ilişkili olduğundan, Samsun-Çarşamba havalimanında LTO döngüsüne göre IOC’nin tier-2 metodu ile karbon salınım miktarları hesaplanmıştır. 2023 yılı toplam LTO değeri 13316 olarak tespit edilmiştir. En yüksek LTO değerine Temmuz ayında 1336 olarak çıkılmıştır. Uçak modellerinin emisyon miktarları arasında önemli bir farklılık yoktur. Ancak en fazla LTO sayısına sahip uçak modeli Boeing 738 olup karbon salınım miktarları da diğerlerinden daha fazladır. 2023 yılı için CO2, N2O ve CH4 ile birlikte toplam eşdeğer karbon dioksit miktarları 22757 eCO2 ton/yıl olarak belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Samsun-Çarşamba , LTO , Havalimanı , Karbon ayak izi , Sera gazı , İklim değişimi

Proje Numarası

PYO.MUH.1908.22.067

Investigation of Landing-Takeoff related greenhouse gas emissions at Samsun Çarşamba Airport

Öz

The importance of this study is underscored by its quantification of carbon footprint values associated with the takeoff and landing phases, which represent the highest greenhouse gas emissions at airports.The most significant factor in greenhouse gas emissions at airports comes from airplanes. Therefore, the Landing-takeoof (LTO) cycle is important in the aviation sector. The LTO cycle represents the entire process of aircraft climbing to an altitude of 3000 feet, cruising, and landing. Since the LTO cycle is closely related to the amount of carbon dioxide emitted, the carbon emission amounts at Samsun-Çarşamba Airport have been calculated according to the IOC's tier-2 method based on the LTO cycle. The total LTO value for the year 2023 has been determined to be 13,316. The highest LTO value was recorded in July at 1336. There is no significant difference in the emission amounts among the aircraft models. However, the aircraft model with the highest number of LTO is the Boeing 738, and its carbon emissions are also higher than the others. For the year 2023, the total equivalent carbon dioxide amounts, including CO₂, N₂O, and CH₄, have been determined to be 22,757 eCO₂ tons/year.

Anahtar Kelimeler

Samsun-Çarşamba , LTO , Airport , Carbon footprint , Greenhouse gas , Climate change

Etik Beyan

The author declares that this study complies with Research and Publication Ethics.

Destekleyen Kurum

Ondokuz Mayıs University

Proje Numarası

PYO.MUH.1908.22.067

Teşekkür

Financial support received from The Ondokuz Mayis University Research Project with grant number PYO.MUH.1908.22.067 is greatly appreciated. The authors are grateful to the University of Ondokuz Mayis, Türkiye.

Kaynakça

• Akyüz, A. Ö., Kumaş, K., İnan, O., & Güngör, A. (2019). Muğla hava trafiğinin karbon ayak i̇zi açısından i̇ncelenmesi. Academic Platform Journal of Engineering and Smart Systems, 7(2), 291–297.
• Karaman, F. (2025). Sivil Havacılık Sektöründe Emisyon Hesaplama Yöntem ve Yönetimi: Trabzon, Rize-Artvin ve Ordu-Giresun Havalimanları Örneği. Black Sea Journal of Engineering and Science, 8(3), 791–805.
• Lu, C., Liu, H., Song, D., Yang, X., Tan, Q., Hu, X., & Kang, X. (2018). The establishment of LTO emission inventory of civil aviation airports based on big data. IOP Conference Series Earth and Environmental Science, 128, 012069.
• Chimhau, T. (2022). Airport Carbon Footprint: A case study for Lanseria Airport (Doctoral dissertation). Available from ProQuest Dissertations and Theses database. (UMI No. 800448)
• Lu, C., Liu, H., Song, D., Yang, X., Tan, Q., Hu, X., & Kang, X. (2018). The establishment of LTO emission inventory of civil aviation airports based on big data. IOP Conference Series Earth and Environmental Science, 128, 012069.
• EIG. (Emission Inventory Guidebook).(2006). B851 Air traffic. om080501. Activities 080501-080504. The National Environmental Research Institute. Denmark
• EEA.(European Environment Agency) (2019). EMEP/EEA Air Pollutant Emission Inventory Guidebook 2019. Denmark Fraport Tav.(2024) Antalya Airport Climate Change Report-2023.Türkiye
• IPCC. (Intergovernmental Panel On Climate Change), (2007). Climate Change 2007: The Physical Science Basis.1007.
• RE&E. (2021) . Aberdeen Airport Carbon Footprint 2021. Ricardo Energy & Environment in Confidence. Ricardo-AEA Ltd.UK
• RE&E. (2021b) . Edinburg Airport Carbon Footprint 2021 Scope 1, 2 & 3 ED15779. Ricardo Energy & Environment in Confidence. Ricardo-AEA Ltd.UK
• RE&E. (2022) . HIAL Airports Limited Footprint 2022. Ricardo Energy & Environment in Confidence. Ricardo-AEA Ltd.UK
• RE&E. (2024) . Glasgow Airport Carbon Footprint 2023. Ricardo Energy & Environment in Confidence. Ricardo-AEA Ltd.UK
• URL-1:State Airports Authority of Türkiye, 2024 https://www.dhmi.gov.tr/Sayfalar/Havalimani/Carsamba/GenelBilgiler.aspx, (Date Accessed: 17.12.2024)