Recovery of Waste Electrical and Electronic Equipment within the Scope of Zero Waste: The Attitude of the People on This Issue

Yıl 2021, , 257 - 276, 15.06.2021

Esra Ay Sarıyar , Sevde Ustun Odabasi , Hanife Büyükgüngör

https://doi.org/10.31466/kfbd.907506

Öz

The consumption of electrical and electronic equipment, which has increased in parallel with the developing technology, has been a major problem in recent years. Waste electrical and electronic equipment (WEEE) threatens the environment as it contains harmful and hazardous materials, while at the same time it has an important place economically because it contains valuable and recyclable materials. In order to make AEEE management within the scope of zero waste, it is necessary to know the e-waste generation potential of the people. In this study, the environmental, legal and economic dimensions of the recycling of electrical and electronic devices were discussed and it was aimed to determine the electrical and electronic equipment consumption tendency and waste awareness of the residents of the neighborhood with a survey study conducted in the city center of Samsun. Bahçelievler Neighborhood of Samsun province's İlkadım district was selected as a pilot area and a survey study covering 100 people was conducted. People's use and changing behaviors of electrical and electronic products, their knowledge about WEEE and disposal methods were investigated. In the study, 62% of the participants stated that they did not find WEEE collection boxes in their environment and 79% of them would throw their waste into these boxes if there are WEEE collection boxes in their environment. In addition, 41% of the participants in the study described batteries as e-waste. Again, 29% of the participants stated that e-wastes are collected together with daily garbage without applying any different processes. According to the results of the survey, the participants are aware of e-waste, but it is thought that they should be informed about the content and disposal of e-waste and should be more motivated to dispose of their e-waste in accordance with the legislation.

Anahtar Kelimeler

WEEE,, E-Waste,, Recycling,, Recovery,, Zero Waste,

Sıfır Atık Kapsamında Atık Elektrikli ve Elektronik Eşyaların Geri Kazanımı: Halkın Bu Konudaki Tutumu

Öz

Gelişen teknolojiye paralel olarak artan elektrikli ve elektronik eşya tüketimi son yıllarda büyük bir problem oluşturmaktadır. Atık elektrikli ve elektronik eşyalar (AEEE), zararlı ve tehlikeli materyaller içermesi nedeni ile çevreyi tehdit ederken aynı zamanda değerli ve geri dönüştürülebilir materyaller içermesi nedeni ile de ekonomik açıdan önemli bir yere sahiptirler. Sıfır atık kapsamında bir AEEE yönetimi yapabilmek için kişilerin e-atık oluşturma potansiyellerinin bilinmesi gerekmektedir. Bu çalışmada, elektrikli ve elektronik cihazların geri kazanılmasının çevresel, yasal ve ekonomik boyutları ele alınmış ve Samsun ili merkezinde yapılan bir anket araştırması ile mahalle sakinlerinin elektrikli ve elektronik eşya tüketim eğilimi ve atık bilinci tespit edilmek istenmiştir. Samsun ili İlkadım ilçesine bağlı Bahçelievler Mahallesi pilot bölge seçilerek 100 kişiyi kapsayan bir anket çalışması yapılmıştır. Kişilerin elektrikli ve elektronik ürün kullanımı ve değiştirme davranışları, AEEE hakkındaki bilgileri ve bertaraf yöntemleri araştırılmıştır. Çalışmada, katılımcıların %62’si yaşadıkları çevrede AEEE toplama kutularına rastlamadıklarını ve %79’u yaşadıkları çevrede AEEE toplama kutularının bulunması durumunda atıklarını bu kutulara atacaklarını belirtmiştir. Ayrıca çalışmada katılımcıların %41’i pilleri e-atık olarak nitelendirmiştir. Yine katılımcıların %29’u e-atıkların hiçbir farklı işlem uygulamadan günlük çöplerle birlikte toplandığını ifade etmişlerdir. Anket sonuçlarına göre, katılımcılar e-atıkların farkındadır, ancak e-atıkların içeriği ve bertarafı konusunda bilgilendirilmeleri ve e-atıklarını mevzuata uygun bir şekilde atmaları konusunda daha fazla motive edilmesi gerektiği düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

AEEE,, E-Atık, Geri Dönüşüm,, Geri Kazanım,, Sıfır Atık

Kaynakça

• Anonim, (2011). Directıve 2011/65/EU of the European Parliament and of the Council of 8 June 2011 on the Restriction of the Use of Certain Hazardous Substances in Electrical and Electronic Equipment.
• Anonim, (2012). Atık Elektrikli ve Elektronik Eşyaların Kontrolü Yönetmeliği, R.G. Tarihi:22.05.2012, R.G. Sayısı:28300, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Ankara.
• Anonim, (2004). Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliği, R.G. Tarihi: 31.08.2004, R.G. Sayısı:25569, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Ankara.
• Anonim, (2019a). Sıfır Atık Yönetmeliği, R.G.Tarihi:12.07.2019, R.G. Sayısı:30829, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Ankara.
• Anonim, (2019b). Geri Kazanım Katılım Payına İlişkin Yönetmelik, R.G. Tarihi:31.12.2019, R.G. Sayısı: 30995 (4. Mükerrer), Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Ankara.
• Ay. E., (2012). Atık Elektrikli ve Elektronik Eşyaların Geri Kazanımının Değerlendirilmesi ve Samsun İlinde Seçilen Pilot Bir Bölgede Uygulanması. Yüksek Lisans Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Samsun.
• Ay, E. ve Büyükgüngör, H., (2011, Ekim). Samsun İlinde Atık Elektrikli ve Elektronik Eşyaların Geri Kazanımının ve Yönetiminin Değerlendirilmesi. 9. Ulusal Çevre Mühendisliği Kongresi (s.509-513). Samsun.
• Cüce, H., (2018). Endüstriyel Üretimde Döngüsel Çevre Politikaları, Nevşehir Bilim ve Teknoloji Dergisi, 7(2), 111-122.
• Çelik, Ç., (2007). Elektrikli ve Elektronik Atıklardan Metal ve Plastik Geri Kazanımının Araştırılması. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Dwivedy, M., ve Mittal, R. K., (2010). Estimation of Future Outflows of E-Waste in India. Waste Management, 30, 483-491.
• Gullet, B. K., Linak, W. P., Touati, A., Wasson, S. J., Gatica, S., ve King, C. J., (2007). Characterization of Air Emissions and Residual Ash from Open Burning of Electronic Wastes During Simulated Rudimentary Recycling Operations. Journal of Material Cycles and Waste Management, 9, 69-79.
• Hong, J., Shi, W., Wang, Y., Chen, W., ve Li, X., (2015). Life Cycle Assessment of Electronic Waste Treatment, Waste Management, 38, 357-365.
• İsmail, H., ve Hanafiah, M. M., (2019). A Preliminary Study on E-Waste Generation from Households in Malaysia, AIP Conf. Proc, 2111, 1-7.
• Lambert, A. J. D., ve Gupta, S. M., (2005). Disassembly Modeling for Assembly, Maintenance, Reuse, and Recycling, Boca Raton, CRC Press.
• Li, Y., Richardson, J. B., Walker, A. K., ve Yuan, P. C., (2006). TCLP Heavy Metal Leaching of Personal Computer Components, Journal of Environmental Engineering, 132, 497-504.
• Keleş, R., Hamamcı, C., ve Çoban A., (2015). Çevre Politikası. Ankara, İmge Kitapevi.
• Mannocci, A., Zscheppang, A., La Torre, G., ve Semyonov, L., Chiaradia, G., Denic, L. D., Jankovic, J., Jankovic, S., Boccia, A., Kirch, W., (2011). A Pilot Survey about Waste Management in European hospitals: Focusing on Electrical and Electronic Equipment, Journal of Public Health, 20, 65-69.
• McMahon, K., Johnson, M., ve Fitzpatrick, C., (2019). Enabling Preparation for Re-Use of Waste Electrical and Electronic Equipment in Ireland: Lessons from Other EU Member States, Journal of Cleaner Production, 232, 1005-1017.
• REC- Bölgesel Çevre Merkezi, (2016). Atık Elektrikli ve Elektronik Eşyaların Kontrolü Yönetmeliği Belediye Uygulama Rehberi, Ankara, Bölgesel Çevre Merkezi.
• Salihoğlu, G., ve Kahraman, A. E., (2016). Türkiye’de Elektrikli ve Elektronik Atık Üretimi:Bursa Örneği, Uludağ Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Dergisi,21(2), 95-106.
• Şentürk, İ., (2019). Elektrikli ve Elektronik Eşya Atıklarının Geri Dönüşümü Konusunda Halkın Bilinç Düzeyinin Ölçülmesi: Sivas İli Örneği. Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 11 (18), 956-978.
• Thi Thu Nguyen, H., Hung, R. J., Lee, H. J., ve Thi Thu Nguyen, H., (2018). Determinants of residents’ e-waste recycling behavioral ıntention: a case study from Vietnam, Sustainability, 11(164),1-24.
• URL-1:https://i.unu.edu/media/unu.edu/news/52624/UNU-1stGlobal-E-Waste-Monitor-2014-small.pdf, (Erişim Tarihi:31 Mart 2021).
• URL-2:https://www.unenvironment.org/news-and-stories/press-release/un-report-time-seize-opportunity-tackle-challenge-e-waste, (Erişim Tarihi:31 Mart 2021).
• URL-3:http://www.eagd.org.tr/turkiyede-ve-dunyada-e-atik/, (Erişim Tarihi:20 Mart 2021).
• URL-4:https://www.posner.com/geraldposner/2012/08/finland-triumphs-in-mobile-phone_20.html, (Erişim Tarihi:31 Mart 2021).
• URL-5: https://issuu.com/marlet_corporate_publishing/docs/2014fr, (Erişim Tarihi:15 Mart 2021).
• URL-6:https://www.kocaeli.bel.tr/tr/main/birimler/atik-yonetimi-sube-mudurlugu/13/news?page=240, (Erişim Tarihi:31 Mart 2021).
• URL-7: https://tegv.org/bagis-ve-urunler/atma-bagisla/, (Erişim Tarihi:13 Mart 2021).
• URL-8:https://webdosya.csb.gov.tr/db/samsun/icerikler/samsun-il-sifir-atik-yonetim-plani-20200918105524.pdf ,(Erişim Tarihi: 16 Mayıs 2021).
• URL-9:https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Adrese-Dayali-Nufus-Kayit-Sistemi-Sonuclari-2020-37210 , (Erişim Tarihi: 21 Mayıs 2021).
• URL-10:https://rec.org.tr/wp-content/uploads/2020/06/AtiginOtesinde2020.pdf ,(Erişim Tarihi: 19 Mayıs 2021).
• URL-11:https://ec.europa.eu/environment/waste/weee/pdf/Final_Report_ Art7_publication.pdf ,(Erişim Tarihi: 23 Mayıs 2021).
• Widmer, R., Oawald-Krapf, H., Sinha-Khetriwal, D., Schnellmann, M., ve Böni, H., (2005). Global Perspectives on E-Waste. Environmental Impact Assessment Review, 25, 436-458.
• Xue, M.,ve Xu, Z., (2017). Application of Life Cycle Assessment on Electronic Waste Management: A Review, Environmental Management, 59, 693-707.