Tasarım- Uygulama Birlikteliğinin Kurgulanmasında Uyarlanabilirliği Sağlayan Mimari Detay Tasarımına Yönelik Bir Analiz Yöntemi

Yıl 2020, Cilt: 10 Sayı: 1, 91 - 110, 15.06.2020

Onur Kılıç , [e-mail] [e-mail]

https://doi.org/10.31466/kfbd.682420

Cited By: 1

Öz

Bu çalışma, bir yapının mevcut detay tasarımının uyarlanabilirlik seviyesinin tespiti ve gelecekte tasarlanacak yapıların kalıcı olmayan, uyarlanabilir mimari detay tasarımına sahip olmasını sağlayabilecek bir yöntem geliştirilmesini amaçlamıştır. Bu yöntem herhangi bir mimari yapının mevcut detay tasarımının uyarlanabilirliğini derecelendirmenin yanısıra, yeni tasarımlar için de rehber niteliğinde bir yardımcı araca ihtiyaç olduğu düşüncesi ile oluşturulmuştur. Mimari detayı oluşturan parçaların birbirlerine bağlantı biçimlerindeki anlayış, yapının varlığının her aşamasında onu değiştirmeye ve dönüştürmeye imkan verecek kontrol mekanizmasının anahtarıdır. Bu anahtar, detayın uyarlanabilirliğine imkan veren bağlantı biçimlerini şekillendiren ve bir kılavuz niteliğinde olan okunabilirlik, müdahale edilebilirlik ve basitlik ilkeleridir. Araştırma, bu ilkeler kıstas kabul edilerek ve mimari detayı etkileyen diğer unsurlar ile ilişki kurularak yapılmıştır. Çalışmada kuram oluşturma yaklaşımından ve nitel araştırma tasarımında etkileşimli yaklaşımdan yararlanılmıştır. Bu yaklaşımlar gereğince çalışmada analiz yöntemi bir model olarak ortaya konulmuştur. Örneklem oluşturmada sivil mimarinin el zanaatına dayanan, halk yapım sistemine sahip bir yapı ve çağdaş yapım sistemlerine sahip bir yapı belirlenmiştir. Böylece yapım sistemleri bakımından sivil ve çağdaş nitelikte olmak üzere iki uç noktada değerlendirilen karşıt iki yapının karşılaştırmalı analizi yapılmıştır. Analiz ile detay tasarımı, yapı sistemleri ve bunları oluşturan unsurlar arasındaki ilişkiler tanımlanmış ve sayısal olarak karşılaştırılabilen sonuçların elde edilmesi sağlanmıştır. Detay tasarımı ve yapının uyarlanabilirlik seviyesini ifade eden yapım dönüşüm hızı arasındaki ilişkiye dönük yeni bir yaklaşım ortaya konulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Tasarım, Uygulama, Uyarlanabilirlik, Mimari detay tasarımı

A Method of Analysis for Architectural Detail Design Providing Adaptibility in Construction of Design- Application Unity

Öz

The aim of the study was to develop a method for the determination of the adaptability level of a structure and impermanent adaptable architectural detail design for the structures to be designed in the future. In addition to grading the adaptability of existing detail design of any architectural structure, the method is formed with the idea that there is a need for a guiding tool for new designs. The understanding of the way the components forming architectural detail connect to each other is the key to the control mechanism that will allow the structure to be changed and transformed at every stage of the structure’s existence. This key refers to the principles of readability, interventionability, and simplicity shaping the connection patterns that allow the adaptability of the detail. Accepting these principles as benchmark, the study was conducted by establishing a relationship with other elements affecting architecture. The study benefited from grounded theory approach and interactive approach in qualitative research design. In accordance with these approaches, the analysis method was set forth as a model. In the process of sample organizing, one structure with vernacular construction systems based on handicraft of civil architecture and another structure with modern construction systems were selected. Thus, a comparative analysis of two opposing structures evaluated in two extreme points which are civil and contemporary in terms of construction systems. The relationships between analysis and detail design, construction systems and their composing elements were defined and the figures of comparable results were obtained. A new approach aimed at the relationship between construction and transformation speed indicating structure’s adaptability level was suggested.

Anahtar Kelimeler

Design, Application, Adaptability, Architectural detail design

Kaynakça

• Aközer, E., (1990), Kuram Nedir?, Mimarlık Dergisi 1990/3, (S. 50-51).
• Balanlı, A., Öztürk, A.(2006), Yapı Biyolojisi, Yıldız Teknik Üniversitesi Basım-Yayım Merkezi, İstanbul.
• Baş, D., 2010, Mimari Düşüncenin Biçimlenişi: Yapım Dili, Es Yayınları, İstanbul.
• Brand, S., (1994), How Buildings Learn, Penguin Books, USA.
• Brookes, A.J., (2002) The Turning Point of Building, Drukkerij Rozbek BV, Nuth, ISBN:90 5262 305 6.
• Bürdek, B. E. (2005). Design : History, Theory and Practice of Product Design. Basel: Birkhäuser.
• Creswell, J.W. (2013), Qualitative İnquiry & Research Design Choosing Among Five Approaches, SAGE Publications, ISBN: 978-1-4129-9531-3, 978-1-4129-95306.
• Crowther, P. (1999) Durability of Building Materials and Components, 8th International Conference on, May 30 – June 3, Vancouver, Canada. Volume 3.
• Crowther, P. (2001), Developing an Inclusive Model for Design for Deconstruction. CIB Task Group 39- Deconstruction, Annual Meeting, Wellington, New Zealand.
• Dilworth, C. (2013), Simplicity : A Meta-Metaphysics. Lanham: Lexington Books.
• Duffy, F. (1998) Design for change, The Architecture of DEGW, Birkhauser, Basel 1998.
• Duffy, F., (1990), Measuring Building Performance, Facilities Vol 8/ No 5/ May.S:17
• Durmisevic E, Brouwer J. (2002), Design Aspects of Decomposable Building Structures, Design for Deconstruction and Material Reuse, Proceedings of the CIB Task Group 39, Karlsruhe, Germany.
• Durmisevic, E. (2006) Transformable Building Structures, Cedris M&CC, Netherlands.
• Emmitt, S., Olie, J., Schmid, P., (2004), Principles of Architectural Detailing, Blackwell Publishing, USA. ISBN: 1-4051-0754-5.
• Frazer, J. (1995). An Evolationary Architecture, Architectural Association, London. ISBN:1 870890 47 7.
• Guy, B., Ciarimboli, N. (2007), DFD Design for Disassembly in the Built Environment: A Guide to Closed-Loop Design and Building, Hamer Center for Community Design, Pennsylvania State University, USA.
• Gürsel, Y., (1990), Tasarım, Üretim ve Kullanım Süreçleri Üzerine Eleştiri Denemesi : Mimarlıkta Kuram ve Kılgı, Mimarlık Dergisi 1990/3, (S. 46-50).
• İnceoğlu, M., İnceoğlu, N. (2004), Mimarlıkta Söylem Kuram ve Uygulama, Tasarım Yayın Grubu, İstanbul.
• Kılıç, O. (2019), Tasarım-Uygulama Birlikteliğinin Kurgulanmasında Uyarlanabilirliği Sağlayan Mimari Detay Tasarımına Yönelik Bir Analiz Yöntemi, Sanatta Yeterlik Tezi, Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Kibert, C. J. & Chini, A. R. (2000) Overview of Deconstruction in Selected Countries, CIB publication no. 252.
• Kibert, C., Sendzimir, J., Guy, B. (2002) Construction ecology and metabolism, University of Florida, Conference Proceedings, United States.
• Kibert, C.J., Sendzimir, J., Guy, G.B., (2002), Construction Ecology: Nature as the basis for green buildings, Spon Press, New York.
• Kuban, D., 2014, Mimarlık Kavramları, Yem Yayın, İstanbul.
• Lawson, B. (1996) Building Materials Energy and the Environment, Red Hill, AU: The Royal Australian Institute of Architects.
• Lawson, B.R. (1980). How Designers Think, Architectural Press, London.
• Maxwell, J.A., (2013), Qualititave Research Design An İnteractive Approach, SAGE Publications. ISBN: 978-1-4129-8119-4.
• Morgan, C., Stevenson, F. (2005) Design and Detailing for Deconstruction, SEDA Design Guides for Scotland: No. 1,: Scottish Ecological Design Association (SEDA), Edinburgh, Scotland.
• O’Neill, R.V., DeAngelis, D.L., Waide, J.B., Allen, T.F.H., (1986), Hierarchical Concept of Ecosystems, Princeton University Press, New Jersey, USA.
• Odum, E.P., Barrett, G.W., (2008), Ekoloji’nin Temel İlkeleri (Fundementals of Ecology), Palme Yayıncılık, Ankara. ISBN: 978-9944-341-74-5 Çeviri: Işık, K.
• Odum, H.T., (1996), Environmental Accounting: Emergy and Environmental Decision Making, John Wiley Press, Newyork. ISBN:0-471-11442-1.
• Seymen, Ü.B., (1990), Mimarlık ve Kuram, Mimarlık Dergisi 1990/3, (S. 36-37).
• Türkçü, H.Ç., (2015), Yapım- İlkeler-Malzemeler-Yöntemler-Çözümler, Birsen Yayınevi, İstanbul.
• Uraz, U.T.(1993), Tasarlama Düşünme Biçimlendirme, İstanbul Teknik Üniversitesi, Mimarlık Fakültesi Baskı Atölyesi, Birinci Baskı, Sayı:1514, İstanbul.
• Vale, B. and Vale, R. (1991) Green Architecture: Design For a Sustainable Future, Thames and Hudson, London
• Warm, P. and Oxley, R. (2002), Guide to Building Services for Historical Buildings, CIBSE, London
• Yener, N. (2000), Özelikten Biçime, Profesörlük Çalışması, İstanbul.