Ordu İli İçme Suyu Kaynaklarında ve Şebeke Sularındaki Metal(oid) Düzeylerinin Belirlenmesi

Yıl 2024, Cilt: 14 Sayı: 2, 742 - 759, 18.06.2024

Derya Bostancı , Seda Kontaş Yalçınkaya , Serdar Yedıer , Evren Tunca , Salih Alkan

https://doi.org/10.31466/kfbd.1435196

Öz

Bu çalışmada Ordu ilinin şebeke suları (Altınordu, Perşembe, Ünye) ve içme suyu kaynaklarındaki (Melet Irmağı, Kacalı Deresi, Cevizdere) arsenik, alüminyum, kadmiyum, bakır, demir, manganez, nikel, kurşun ve çinko birikim düzeylerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Su numuneleri akarsuların su arıtma tesisine giriş bölgelerinden ve şebekedeki musluk sularından mevsimsel olarak ilgili istasyonları temsil edecek şekilde toplanmıştır. Metal(oid) analizleri indüktif eşleşmiş plazma-kütle spektrometresi (ICP-MS) ile tayin edilmiş ve mevsimsel olarak karşılaştırılmıştır. İlkbahar ve kış mevsimlerinde Ünye şebeke suyunda bakır konsantrasyonunun uluslararası limitlerin üzerinde olduğu belirlenmiştir. Çalışmada incelenen tüm içme suyu kaynakları ve şebeke sularındaki alüminyum, demir, manganez ve çinko konsantrasyonları Dünya Sağlık Örgütü (WHO)’nün limitlerini aşmamış olsa da bazı mevsimlerde konsantrasyonlarının arttığı tespit edilmiştir. Ayrıca, çalışmadaki su numunelerinde araştırılan tüm metal(oid)lerin konsantrasyonlarının ulusal standartların ilgili sınırları içerisinde olduğu belirlenmiştir. Ancak su arıtımı yeterli seviyede olsa da şebeke sistemlerinde istenmeyen bazı olumsuz durumlardan kaynaklı şebeke sularında metal(oid)lerin varlığı hala söz konusudur. Bunun için içme suyu kalitesinin ve şebeke hattının düzenli bir şekilde takibinin yapılması, ek olarak şebeke suyu içerisindeki metal varlığının giderilmesine yönelik tedbirler alınması da önem arz etmektedir.

Anahtar Kelimeler

Ağır metal, Cevizdere, İçme suyu, Kacalı Deresi, Melet Irmağı, Şebeke suyu

Etik Beyan

Yapılan çalışmada araştırma ve yayın etiğine uyulmuştur.

Destekleyen Kurum

Ordu Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi

Proje Numarası

G-2004 (BAP Güdümlü Projeler-Ordu Üniversitesi)

Teşekkür

Bu çalışma, Ordu Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi (BAP) tarafından desteklenen G-2004 kodlu Güdümlü projenin bir kısmını kapsamaktadır. Desteklerinden dolayı Ordu Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi’ne teşekkür ederiz.

Determination of Metal(oid) Levels in Drinking Water Resources and Tap Waters in Ordu Province

Öz

In this study, it was aimed to determine the accumulation levels of arsenic, aluminum, cadmium, copper, iron, manganese, nickel, lead, and zinc in the tap waters (Altınordu, Çarşamba, Ünye) and drinking water resources (Melet River, Kacalı Stream, Cevizdere) of Ordu Province. The water samples were collected seasonally from the entrance areas of the rivers to the water treatment plant and from the tap water in the distribution network, representing the relevant stations. Metal(loid) analyzes were determined by inductively coupled plasma-mass spectrometry (ICP-MS) and compared seasonally. It was determined that the copper concentration in Ünye tap water in spring and winter was above international limits. Although the concentrations of aluminum, iron, manganese, and zinc in all drinking water sources and tap water examined in the study did not exceed the limits of the World Health Organization (WHO), it was determined that their concentrations increased in some seasons. In addition, it was determined that the concentrations of all metal(oids) investigated in the water samples in the study were within the relevant limits of national standards. However, even if the water treatment is at a sufficient level, the presence of metal(oids) in the network waters is still possible due to some undesirable negative situations in the network systems. For this purpose, it is important to regularly monitor the drinking water quality and the network line, and also take measures to eliminate the presence of metal in the network water.

Anahtar Kelimeler

Heavy metal, Cevizdere, Drinking water, Kacalı Stream, Melet River, Tap water

Proje Numarası

G-2004 (BAP Güdümlü Projeler-Ordu Üniversitesi)

Kaynakça

• Akman, Ö., Atasever, S., Güçlü, E., Gümüş, G., Çandar, T. (2014). Alüminyum ve insan [PDF document]. Retrieved from: https://www.google.com/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=&ved=2ahUKEwip09i7kJmEAxW2AdsEHRNNBbwQFnoECA4QAQ&url=http%3A%2F%2Ftip.baskent.edu.tr%2Fkw%2Fupload%2F464%2Fdosyalar%2Fcg%2Fsempozyum%2Fogrsmpzsnm13%2F13.P1.pdf&usg=AOvVaw2J6hnogVQZ7zpDcjLlO0n7&opi=89978449 (Erişim tarihi: 07 Şubat 2024).
• Anonim, (2004). Ordu çevre durum raporu, T.C. Ordu Valiliği İl Çevre ve Orman Müdürlüğü, Ordu.
• Anonim, (2023). Ordu çevre durum raporu. T.C. Ordu Valiliği Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü, Ordu.
• APHA (American Public Health Association), (1998). Standard method for examination of water and wastewater (20th ed.). Wahington, DC: APHA.
• Bayrak Özbucak, T., ve Taş, B., (2016). Kacalı Deresi riparian alanının (Perşembe, Ordu) makrofit florası. Akademik Ziraat Dergisi, 5(2), 117-125.
• Borah, K. K., Bhuyan, B., ve Sarma, H. P., (2009). Heavy metal contamination of groundwater in the tea garden belt of Darrang District, Assam, India. E-Journal of Chemistry, 6(S1), 501-507.
• Boyd, C.E., (1990). Water quality in ponds for aquaculture. Alabama: Auburn University, Alabama Agricultural Experiment Station Press.
• Chakrabarty, S., ve Sarma, H.P., (2011). Heavy metal contamination of drinking water in Kamrup district, Assam, India. Environmental Monitoring and Assessment, 179, 479–486.
• Dağlıoğlı, Y., (2023). Ordu ili içme suyu kaynaklarının mühendislik nanopartiküllerinin konsantrasyonları bakımından incelenmesi ve değerlendirilmesi [PDF document]. Retrieved from: https://www.researchgate.net/publication/369542315_Ordu_Ili_Icme_Suyu_Kaynaklarinin_Muhendislik_Nanopartikullerinin_Konsantrasyonlari_Bakimindan_Incelenmesi_ve_Degerlendirilmesi (Erişim tarihi: 02 Şubat 2024).
• Davis, P. H., (1965-1985). Flora of Turkey and the East Aegean Island (Vol. I-IX). Edinburgh: Edinburgh University Press.
• DKMPGM, (2008). Akşehir Eber gölleri sulak alan yönetim planı (2008-2012). T.C. Çevre ve Orman Bakanlığı, Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü.
• DSİ, (2001). Ordu-Ünye-Cevizdere, Kuşdoğan, Düzköy, Denizbükü köyleri ve arazilerinin Cevizdere taşkın ve kıyı oyuntusundan korunmasına ait ön inceleme raporu. DSİ 7. Şube Müdürlüğü, Samsun.
• DSİ, (2014). Devlet Su İşleri Müdürlüğü, DSİ 75. Şube Müdürlüğü, Ordu.
• E.C., (2015). European Communities. Commission directive 2015 CD (EU) 2015/1787 of 6 October 2015 amending annexes II and III to council directive 98/83/EC on the quality of water intended for human consumption. European Council, Brussels, Belgium.
• Gümüş, N. E., (2021). Akarçay akarsuyu (Afyonkarahisar) su kalitesi ve ağır metal kirliliğinin belirlenmesi. Journal of Anatolian Environmental and Animal Sciences, 6(1), 120-127.
• İSKA, (2019). İçme suyu temin edilen suların kalitesi ve arıtılması hakkında yönetmelik, 6 Temmuz 2019, Resmî Gazete Sayı: 30823.
• Kalipci, E., Cüce, H., ve Toprak, S., (2017a). Damsa Barajı Nevşehir yüzey suyu kalitesinin coğrafi bilgi sistemi ile mekansal analizi. Karaelmas Fen ve Mühendislik Dergisi, 7(1), 312-319.
• Kalipci, E., Cüce, H., ve Toprak, S., (2017b). Coğrafi bilgi sistemleri (Cbs) kullanılarak Mamasın Barajı yüzey suyu kalitesinin değerlendirilmesi. Ömer Halisdemir Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 6(2), 351-361.
• Kalyoncu, H., Özan, C., ve Tekin-Özan, S., (2016). Isparta Deresi'nin su ve sedimentlerindeki ağır metal birikiminin incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 7 (Ek Sayı 1), 268-280.
• Karadavut, S., Delibas, L., Kalipci, E., Özdemir, C., ve Karadavut, I. S., (2012). Evaluation of irrigation water quality of Aksaray region by using geographic information system. Carpathian Journal of Earth and Environmental Sciences, 7(2), 171-182.
• Kargıoğlu, M., Serteser, A., Kıvrak, E., İçağa, Y., ve Konuk, M., (2012). Relationships between epipelic diatoms, aquatic macrophytes, and water quality in Akarçay Stream, Afyonkarahisar, Turkey. Oceanological and Hydrobiological Studies, 41(1), 74-84.
• Kaya, Y., Karaman, Ü., ve Yolalan, G., (2021). Ordu ili kaynak sularının parazit varlığı açısından değerlendirilmesi. ODÜ Tıp Dergisi, 8(1), 14-18.
• Khan, S. A., Din, Z. U., Ihsanullah, ve Zubair, A., (2011). Levels of selected heavy metals in drinking water of peshawar city. International Journal of Science and Nature, 2(3), 648- 652.
• Kontaş, S., ve Bostancı, D., (2020a). Genotoxic effects of environmental pollutant heavy metals on Alburnus chalcoides (Pisces: Cyprinidae) inhabiting Lower Melet River (Ordu, Turkey). Bulletin of Environmental Contamination and Toxicology, 104, 763-769.
• Kontaş, S., ve Bostancı, D., (2020b). Ağır metal varlığında Vimba vimba bireylerindeki genotoksik hasarın tespiti. Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 10(3), 2090-2100.
• Kontaş, S., ve Bostancı, D., (2020c). Balıklarda genotoksik hasarın belirlenmesine yönelik bir araştırma: Capoeta banarescui örneği. Journal of Limnology and Freshwater Fisheries Research, 6(2), 144-152.
• Kurucu, G., ve Bostancı, D., (2022). Ordu’nun derelerindeki fiziko-kimyasal özelliklere yeni katkılar: Curi Deresi (Ünye-Ordu). Balıkesir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 24(2), 700-708.
• Mohod, C. V., ve Dhote, J., (2013). Review of heavy metals in drinking water and their effect on human health. International Journal of Innovative Research in Science, Engineering and Technology, 2(7), 2992- 2996.
• Oğuz, T. C., (2015). İçme suyu arıtımında yaygın olarak karşılaşılan su kalite problemleri ve arıtımı için çözüm önerileri. Uzmanlık Tezi, T. C. Orman ve Su İşleri Bakanlığı, 92s.
• Poyraz, B., (2014). Farklı lokasyonlardan alınan içme sularında ağır metal analizi. Düzce Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi, 2(1), 16-27.
• Serdar, S., (2015). Doğu Karadeniz Havzası Akarsularının Fizikokimyasal Su Kalitesi Mevsimsel Değişimlerinin Belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Rize.
• SKKY, (2008). Su kirliliği kontrolü yönetmeliğinde değişiklik yapılmasına dair yönetmelik, 13 Şubat 2008, Resmî Gazete Sayı: 26786.
• Sorlini, S., Palazzini, D., Sieliechi, J. M., ve Ngassoum, M. B., (2013). Assessment of physical-chemical drinking water quality in the Logone Valley (Chad-Cameroon). Sustainability, 5(7), 3060-3076.
• Sönmez, A. Y., Hisar, O., ve Yanık, T., (2012). Karasu Irmağı’nda ağır metal kirliliğinin tespiti ve su kalitesine göre sınıflandırılması. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 43(1), 69-77.
• Tanyolaç, J., (2009). Limnoloji (Tatlısu Bilimi). Ankara: Hatipoğlu Yayınevi.
• Taş, B., Yılmaz, Ö., ve Kurt, I., (2015). Aşağı Melet Irmağı (Ordu, Türkiye)’nda su kalitesinin göstergesi olan epipelik diyatomeler. Türk Tarım – Gıda Bilim ve Teknoloji Dergisi, 3(7), 610-616.
• Tepe, Y., Şimşek, A., Ustaoğlu, F., ve Taş, B., (2022). Spatial–temporal distribution and pollution indices of heavy metals in the Turnasuyu Stream sediment, Turkey. Environmental Monitoring and Assessment, 194, 818.
• Tokatlı, C., (2020). Ergene nehir havzası su kalitesinin çok değişkenli istatistik analizler kullanılarak değerlendirilmesi. Journal of Limnology and Freshwater Fisheries Research, 6(1), 38-46.
• TS 266, (2005). İnsani tüketim amaçlı sular hakkında yönetmelik, sular-içme ve kullanma suları, Türk Standartları Enstitüsü No: TS 266, Ankara.
• USEPA (U.S. Environmental Protection Agency), (2004). Global Program of action, Why the Marine Environment Needs Protection From Heavy Metals UNE/GPA Coordination office. Retrieved from: http://www.oceansatlas.org/unatlas/uses/uneptextsph/wastesph/260 2 gpa. 2004
• Ustaoğlu, D., Terzioğlu, K., Türe, H., Yılmaz, E., ve Tunca, E., (2015). Sucul ortamlardaki bakırın (Cu), su mercimeği (Lemna minor Linneaus 1753) ile fitoremediasyonu. Ordu Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi, 5(2), 10-22.
• Ustaoğlu, F., Tepe, Y., ve Taş, B., (2020). Assessment of stream quality and health risk in a subtropical Turkey river system: A combined approach using statistical analysis and water quality index. Ecological Indicators, 113, 105815.
• WHO (World Health Organization), (1992). Our planet, our health, Report of the WHO comission on health and environment World Health Organization, Geneva, 2. Retrieved from: http://www.who.int/en/
• Yalçın, H., ve Gürü, M., (2002). Su Teknolojisi. Ankara: Palme Yayıncılık.
• Yılmaz, M., Kara, İ. H., Poyraz, B., ve Mayda, A. S., (2014). Konuralp Beldesi’nde içme sularının elementer analizi ve içerdiği ağır metaller: Şebeke suyu, doğal kaynak suyu ve zemzem suyunun karşılaştırılması. Konuralp Tıp Dergisi, 6(3), 54-58.