Karbon Ayak İzi Hesaplamalarında Enerji Tüketiminin Örnek Bir Çalışma ile İncelenmesi

Yıl 2024, Cilt: 14 Sayı: 2, 932 - 943, 18.06.2024

Gözde Tosun Özlem Tunç Dede

https://doi.org/10.31466/kfbd.1458712

Öz

Karbon ayak izi, antropojenik etki sonucu çevreye verilen zararın sera gazı miktarı açısından bir ölçüsüdür. İnsanlık tarihinde çevreye verilen zararın miladı diyebileceğimiz Sanayi Devrimi sonrası artan enerji ihtiyacı ve doğru orantılı olarak artan enerji tüketimi birkaç yüzyıllık süreçte küresel ısınmaya sebep olmuştur. Bu nedenle karbon salımı, etkileri gözle görülebilir hale gelen iklim değişikliğinin ana sebeplerinden biridir. İklim değişikliğinin önüne geçilmesi, karbon salımının azaltılması, sürdürülebilirliğin sağlanması ve enerjinin yönetilebilir hale gelmesi için öncelikle kaybedilen enerji miktarının tespit edilmesi gerekmektedir. Bu çalışmada, Giresun Üniversitesi Güre Yerleşkesinde bulunan Mühendislik Fakültesi binasının enerji tüketimleri belirlenerek açığa çıkan karbon emisyonları yıllık olarak hesaplanmıştır. Karbon emisyonları, Greenhouse Gas Protocol (GHG) Standartları çerçevesinde ve TSE EN ISO 14064 Sera Gazlarının Hesaplanmasına Dair Kılavuzları kullanılarak ton karbon dioksit eşdeğeri (tCO2e) cinsinden; karbondioksit (CO2), metan (CH4) ve diazotmonoksit (N2O) gazları dikkate alınarak hesaplanmıştır. Hesaplamalar sonucu, Mühendislik Fakültesinin karbon salım miktarları; 2020 yılında 307,2 tCO2e, 2021 yılında 240,97 tCO2e ve 2022 yılında ise 233,4 tCO2e olarak bulunmuştur. Ulusal kalkınma, sürdürülebilirlik ve insan yaşamının iyileştirilmesi hedeflenerek, yapılan değerlendirmeler ve kıyaslamalar sonucu ortaya çıkan karbon miktarlarının azaltılmasına yönelik önerilerde bulunulmuştur.Bu çalışmada, Giresun Üniversitesi Güre Yerleşkesinde bulunan Mühendislik Fakültesi binasının enerji tüketimleri belirlenerek açığa çıkan karbon emisyonları yıllık olarak hesaplanmıştır. Çalışmada, GHG (Greenhouse Gas Protocol) Standardları çerçevesinde TSE EN ISO 14064 Sera gazlarının hesaplanmasına dair kılavuzlar kullanılarak hesaplamalar yapılmıştır. Hesaplamalar sonucu Mühendislik Fakültesinin karbon salım miktarları; 2020 yılında 307,2 t CO2e, 2021 yılında 240,97 tCO2e ve 2022 yılında ise 233,4 tCO2e olarak tespit edilmiştir. Ulusal kalkınma, sürdürülebilirlik ve insan yaşamının iyileştirilmesi hedeflenerek, yapılan değerlendirmeler ve kıyaslamalar sonucu ortaya çıkan karbon miktarlarının azaltılmasına yönelik önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Karbon ayak izi, enerji tüketimi, iklim değişikliği, sürdürülebilirlik

Destekleyen Kurum

Giresun Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi (Proje No: FEN-BAP-C-301221-02)

Proje Numarası

FEN-BAP-C-301221-02

Teşekkür

Bu çalışma, Giresun Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi tarafından desteklenmiş (Proje No: FEN-BAP-C-301221-02) ve ayrıca, Giresun Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi ev sahipliğinde 26-28 Ekim 2023 tarihlerinde gerçekleştirilen II. Uluslararası Çevre, Enerji ve Ekonomi Kongresi’nde (INTECONGRESS) sözlü bildiri olarak sunulmuştur.

Investigation of Energy Consumption in Carbon Footprint Calculations with a Case Study

Öz

Carbon footprint is a measure of the damage caused to the environment as a result of anthropogenic impact in terms of the amount of greenhouse gases. After the Industrial Revolution, which we can call the milestone of environmental damage in human history, the increasing need for energy and the directly proportional increase in energy consumption have caused global warming in a few centuries. Therefore, carbon emission is one of the main causes of climate change, the effects of which have become visible. In order to prevent climate change, reduce carbon emissions, ensure sustainability and make energy manageable, the amount of energy lost must first be determined. In this study, the energy consumption of the Faculty of Engineering building located in Giresun University Güre Campus was determined and the carbon emissions released were calculated annually. Carbon emissions are calculated in tons of carbon dioxide equivalent (tCO2e) in accordance with the Greenhouse Gas Protocol (GHG) Standards and TSE EN ISO 14064 Guidelines for the Calculation of Greenhouse Gases, taking into account carbon dioxide (CO2), methane (CH4) and diazotmonoxide (N2O) gases. As a result of the calculations, the carbon emission amounts of the Faculty of Engineering were found to be 307,2 tCO2e in 2020, 240,97 tCO2e in 2021 and 233,4 tCO2e in 2022. With the aim of national development, sustainability and improvement of human life, recommendations have been made to reduce the carbon amounts resulting from the evaluations and comparisons made.

Anahtar Kelimeler

Carbon footprint, energy consumption, climate change, sustainability

Proje Numarası

FEN-BAP-C-301221-02

Kaynakça

• Aksay, C.S., Ketenoğlu, O. ve Kurt. L. (2005). Küresel Isınma ve İklim Değişikliği, Selçuk Üniversitesi Fen Fakültesi Fen Dergisi, 1(25), 29-42.
• Başoğul, Y., (2018). Akademisyen ve İdari Personelin Ekolojik ve KArbon Ayak İzinin Belirlenmesi: Adıyaman Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Örneği, Mühendislik Bilimleri ve Tasarım Dergisi (6)3, 464-470.
• Binboğa, G. ve Ünal, A. (2018). Sürdürülebilirlik Ekseninde Manisa Celal Bayar Üniversitesi’nin Karbon Ayak İzinin Hesaplanmasına Yönelik Bir Araştırma, Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi (21), 187-202.,
• Carfi., S. (2022). Kamu Binalarının Karbon Ayak İzi Miktarındaki Rolü, Yüksek Lisans Tezi, Şeyh Edebali Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Bilecik.
• Gürsoy, F., (2023). Erciyes Üniversitesi Kampüsünde Karbon Ayak İzinin Belirlenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Erciyes Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Kayseri.
• Kaypak, S., (2013). Ekolojik Ayak İzinden Çevre Barışına Bakmak, Türk Bilimsel Derlemeler Dergisi 1, 154-159. Koç, A., Uğurlu, I. ve Yağlı H., (2018). Dünyada ve Türkiye’de Enerji Görünümünün Genel Değerlendirilmesi, Mühendis ve Makina, 59(692).
• Kumaş, K., Akyüz A., Zaman M. ve Güngör A. (2019). Sürdürülebilir Bir Çevre İçin Karbon Ayak İzi Tespiti: MAKÜ Bucak Sağlık Yüksekokulu Örneği, El-Cezeri Fen ve Mühendislik Dergisi 6(1), 108-117.
• TSE (2022), Sera Gazı Emisyonlarının ve Uzaklaştırmalarının Kuruluş Seviyesinde Hesaplanması ve Raporlandırılması Eğitimi, Türk Standardları Enstitüsü, 2022.
• TSE (2019a), TS EN ISO 14064-1 : Sera Gazı Salımlarının ve Uzaklaştırmalarının Kuruluş Seviyesinde Hesaplanmasına ve Raporlanmasına Dair Kılavuz ve Özellikler, Türk Standardları Enstitüsü.
• TSE (2019b), TS EN ISO 14064-2 Sera Gazı Salım Azaltımlarının veya Uzaklaştırmaİyileştirmelerinin Proje Düzeyinde Hesaplanması, İzlenmesi ve Raporlanmasına Dair Kılavuz ve Özellikler, Türk Standardları Enstitüsü.
• TSE (2019c), TS EN ISO 14064-3 Sera Gazı Beyanlarının Doğrulanması ve Geçerli Kılınmasına Dair Özellikler ve Kılavuz, Türk Standardları Enstitüsü.
• URL-1: T.C. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, Çevresel Göstergeler https://cevreselgostergeler.csb.gov.tr/sektorlere-gore-nihai-enerji-tuketimi-i-85804 (Erişim Tarihi: 24 Aralık 2023)
• URL-2: https://ghgprotocol.org/sites/default/files/ghgp/Global-Warming-Potential-Values%20%28Feb%2016%202016%29_1.pdf (Erişim Tarihi: 24 Aralık 2023)
• URL-3: IPCC Raporları https://www.ipcc-nggip.iges.or.jp/public/2006gl/ (Erişim Tarihi: 24 Aralık 2023)
• URL 4-: World Resources Institute, The Greenhouse Gas Protocol. https://ghgprotocol.org/sites/default/files/ghgp/Global-Warming-Potential-Values%20%28Feb%2016%202016%29_1.pdf (Erişim Tarihi : 24. Aralık 2023)
• URL-5: https://enerji.gov.tr//Media/Dizin/EVCED/tr/%C3%87evreVe%C4%B0klim/%C4%B0klimDe%C4%9Fi%C5%9Fikli%C4%9Fi/EmisyonFaktorleri/BilgiFormu.pdf (Erişim Tarihi: 24 Aralık 2023) Uysal, Y., (2022) İklim Değişikliği ve Küresel Isınma ile Mücadelede Yerel Yönetimlerin Rolü: Tespitler ve Öneriler, Kesit Akademi Dergisi 8 (30), 324-354.
• URL-6: https://www.mgm.gov.tr/veridegerlendirme/il-ve-ilceler-istatistik.aspx?m=GIRESUN (Erişim Tarihi: 20 Mayıs 2024)