A Critical Approach to Expropriation in Land Readjustment Implementations

Yıl 2024, Cilt: 14 Sayı: 4, 2050 - 2068, 15.12.2024

Bayram Uzun , Volkan Yıldırım , Fatih Terzi , Bura Adem Atasoy , Semih Uzun

https://doi.org/10.31466/kfbd.1518292

Öz

Expropriation procedures within Land Readjustment (LR) implementations are carried out in accordance with the provisions of the Zoning Law No. 3194 and the Regulation on Land Readjustment. The stay of execution decisions issued by the Sixth Chamber of the Council of State and the Council of Administrative Divisions of the Council of State have raised many questions regarding LR implementations. One of the questions to be answered is related to the expropriation procedures to be carried out within the scope of LR implementations. Following the stay of execution decisions, it is not possible to implement in the LR implementation areas where the deduction rate is calculated above forty-five percent. In the current situation, it is necessary to first identify the problems that cannot be solved by the legislation. New solutions are needed to solve the problems identified. Within the scope of the study, problems regarding the expropriation logic of the current legislation were identified. Possible options for the expropriation process within the LR are presented.

Anahtar Kelimeler

Land readjustment (LR), expropriation, contribution rate (CR), deduction limit, stay of execution

Arazi ve Arsa Düzenlemesi Uygulamalarında Kamulaştırmaya İlişkin Eleştirel Bir Yaklaşım

Öz

Arazi ve Arsa Düzenlemesi (AAD) uygulamaları içinde gerçekleştirilen kamulaştırma işlemleri, 3194 sayılı İmar Kanunu ile Arazi ve Arsa Düzenlemeleri Hakkında Yönetmelik hükümleri doğrultusunda hayata geçirilmektedir. Danıştay Altıncı Dairesi ve Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu tarafından verilen yürütmeyi durdurma kararları, AAD uygulamalarına ilişkin birçok soru işaretini beraberinde getirmiştir. Cevabı aranan sorulardan bir tanesi de AAD uygulamaları kapsamında yapılacak kamulaştırma işlemlerine ilişkindir. Yürütmeyi durdurma kararları sonrasında kesinti oranı yüzde kırk beş üzerinde hesaplanan düzenleme sahalarında uygulama yapılması mümkün değildir. Mevcut durum özelinde öncelikli olarak mevzuat tarafından çözüm bulunamayan sorunların tespit edilmesi gerekmektedir. Belirlenen sorunların çözümü için yeni çözüm önerilerine ihtiyaç duyulmaktadır. Çalışma kapsamında meri mevzuatın kamulaştırma mantığına ilişkin sorunlar tespit edilmiştir. AAD içindeki kamulaştırma sürecine ilişkin olası seçenekler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Arazi ve arsa düzenlemesi (AAD), kamulaştırma, düzenleme ortaklık payı (DOP), kesinti sınırı, yürütmeyi durdurma

Etik Beyan

Yapılan çalışmada araştırma ve yayın etiğine uyulmuştur.

Teşekkür

Yazarlar, veri kaynağı temini noktasında ve diğer teknik destekler bağlamında Karadeniz Teknik Üniversitesi Coğrafi Bilgi Sistemi Laboratuvarına (GISLab) teşekkür eder.

Kaynakça

• Anonim. (2021). Danıştay Kararı. 6. Daire, E: 2020/5904, T: 8/6/2021.
• Anonim. (2022). Danıştay Kararı. İdari Dava Daireleri Kurulu, YD İtiraz No.:2022/392, T: 3/11/2022.
• Boztoprak, T., Demir, O., ve Çoruhlu, Y. E. (2016). Arazi yönetimi uygulamalarında kamulaştırma düzenlemesi. Harita Teknolojileri Elektronik Dergisi, 8(1), 40-50.
• Çelik Şimşek, N., ve Uzun, B. (2018). İptale konu imar planı uygulamalarında geri dönüş işleminin irdelenmesi. Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, (33), 709-720.
• Çoruhlu, Y. E., Uzun, B., ve Yıldız, O. (2019a). Taşınmaz mülkiyeti üzerinde imar planından kaynaklı tevhit şartı kısıtlamasının incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 27(3), 411-434.
• Çoruhlu, Y. E., Uzun, B., ve Yıldız, O. (2019b). Kamulaştırmasız hukuki el atma kavramının incelenmesi ve muhtemel çözüm yaklaşımlarının getirilmesi (Investigation of Disappling Zoning Plan comes from Legal Confiscating without Expropriating and Developing the Possible Solutions for Them). Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, (39), 1-28.
• Doebele, W. A. (Ed.). (1982). Land readjustment: A different approach to financing urbanization. Lexington Books.
• Erdoğan, S., ve Ergen, C. (2005). 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 18. maddesi uygulamalarının yasal dayanakları yönünden incelenmesi. Mevzuat Dergisi, 8-93.
• Erol, Y. ve Suri, L. (2019). Yerel yönetimlerde (Belediyelerde) kamulaştırma problemleri ve çözüm önerileri. İstanbul Ticaret Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 18(36), 57-92.
• Kalabalık, H. (2022). İmar hukuku dersleri. 11. Baskı, Seçkin Yayıncılık.
• Kapaklıkaya, İ. (2022). İmar hukukunda mülkiyet hakkı. 1. Baskı, Seçkin Yayıncılık.
• Karaca, E. (2018). İmar Planı Uygulama Yöntemlerinden Arazi ve Arsa Düzenlemesinin İlgili Mevzuat Çerçevesinde İncelenmesi. Uyuşmazlık Mahkemesi Dergisi, (11), 217-261.
• Larsson, G. (1997). Land readjustment: A tool for urban development. Habitat International, 21(2), 141-152.
• Marabaoğlu, S. N., ve Uzun, B. (2019). Yüksek voltajlı iletim hatları ve taşınmaz değeri. TMMOB Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası, 17, 25-27.
• Muratoğlu, T. (2023). Teşkilat, planlama ve uygulama boyutlarıyla imar hukuku, 3. Baskı, Seçkin Yayıncılık.
• T.C. Resmî Gazete. (1973). İmar Kanununun 42 nci maddesi uyarınca Yapılacak Arazi ve Arsa Düzenlemeleri Hakkında Yönetmelik. 14485.
• T.C. Resmî Gazete. (1985a). İmar Kanunu. 18749.
• T.C. Resmî Gazete. (1985b). İmar Kanununun 18 inci Maddesi Uyarınca Yapılacak Arazi ve Arsa Düzenlemesi ile İlgili Esaslar Hakkında Yönetmelik (mülga). 18916.
• T.C. Resmî Gazete. (2020). Arazi ve Arsa Düzenlemeleri Hakkında Yönetmelik. 31047
• Tüdeş, T. (1997). Kentsel alan düzenlemelerinde imar planı uygulama teknikleri. Arsa ve arazi düzenlemesi (18. madde uygulaması) ve önemi, JEFOD Yayını, Trabzon.
• Türk, C., ve Türk, Ş. Ş. (2006). Hukuki ve teknik boyutları ile arazi ve arsa düzenlemesi. Beta.
• Seele, W. (1982). Land readjustment in the Federal Republic of Germany. In Land readjustment, ed. W. A. Doebele, 175—206. Lexington, MA: Lexington Books.
• Uzun, B. (2000). Çevre yolu-mülkiyet ilişkilerinin imar hakları açısından incelenmesi ve arazi düzenlemesi yaklaşımıyla bir model önerisi. Doktora Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
• Yılmaz, A., ve Yılmaz, O. (2024). Arazi ve arsa düzenlemesinde kamulaştırma amaçlı tahsis yaklaşımının incelenmesi. Jeodezi ve Jeoinformasyon Dergisi, 11(2), 171-189.
• Yomralıoğlu, T., ve Uzun, B. (2001). Okul alanlarının bedelsiz olarak kamuya kazandırılması. Milli Eğitim Dergisi, 150, 1301-7669.