DEĞİŞEN TERÖRİZM KONSEPTİNDE LATİN AMERİKA ÜLKELERİNDE TERÖRİZMİN DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2019, Cilt: 29 Sayı: 2, 203 - 227, 31.12.2019

Serkan Yenal Memduh Begenirbaş

Öz

İnsanlık tarihine bakıldığında, ilk çağlardan bugüne bireyler ve toplulukları arasında çatışma ve mücadelelerin olduğu görülmektedir. Başlangıçta çıkar çatışmaları ile temellendirilen çatışmalar, zaman geçtikçe toplulukların, en nihayetinde ülke ve ülke topluluklarının mücadelelerine dönüşmüştür.
İnsanlığın terör ve terörizmle tanışmasına ilişkin çeşitli görüşler bulunmaktadır. Buna göre terörizmi ilk çağa ulaştıranlar olduğu gibi modern dönemle başlatan görüşler de bulunmaktadır. Bu durum terörizmin başlangıcına dair bir görüş birliği bulunmadığını ve her dönemde görülebildiğini göstermektedir.
Bağımsızlıklarını uzun süren sömürge dönemi sonrasında kazanan Latin Amerika ülkeleri, sonraki süreçte Soğuk Savaş döneminin ideolojik mücadelesine maruz kalmış, siyasal, ekonomik ve toplumsal pek çok sorunla yüzleşmiştir. Terörizm bu sıkıntılı süreçte, bu ülkelerde yaşam alanı bulmuş, çok sayıda eyleme ve bunlar sonucunda çok sayıda kişinin yaşamını yitirmesine yol açmıştır. Çalışmada terörizm teorisinin ve kısa tarihçesinin değerlendirilmesinin ardından Latin Amerika ülkelerinde faaliyet gösteren belli başlı örgütler incelenecektir.
Bu çalışmada özellikle son zamanlarda daha da ön plana çıkan güvenlik ve bu kapsamda ele alınan terörist faaliyetlerden yola çıkarak, terörizmin tanımı, terör örgütlerinin oluşumu ve tarihi gelişim sürecini değerlendirerek, Latin Amerika’daki terör örgütlerinin sınıflandırması, temel motivasyonları, eylem türlerini incelemek, bu sayede ülkemizdeki terörle mücadele stratejilerine katkı sağlamak ve alanda çalışan akademisyenler ve toplum üzerinde farkındalık oluşturmak amaçlanmaktadır. Çalışmada, literatür taraması, betimleme ve örnekleme yöntemi kullanılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Terörizm, Latin Amerika’da Terörizm, Narko-terör

Evaluation of Terrorism in Latin American Countries with Changing Terrorism Concept

Öz

When the history of humanity is examined, it is seen that there have been conflicts and struggles between individuals and their communities since the early ages. Initially based on interest, conflicts have evolved over time into communities and ultimately the struggles of countries and communities.
There are various views on humanity's introduction to terror and terrorism. Accordingly, there are views that initiated terrorism in the first age as well as in the modern era. This shows that there is no consensus on the onset of terrorism and can be seen in every period.
204 Yenal, Beğenirbaş
Latin American countries, which gained their independence after the long colonial period, were subjected to the ideological struggle of the Cold War period and faced many political, economic and social problems. Terrorism has found a living space in these countries during this troubled period and has led to many actions and consequently the death of many people.In this study, following the evaluation of the theory and the history of terrorism, the major organizations operating in Latin American countries will be examined.
In this study, within the scope of the definition of terrorism, the classifications, basic motivations and the types of acts of terror organizations in Latin America will be explained by examining the formation of terrorist organizations and their historical development processes, especially in the context of the security and terrorist activities that have become more prominent recently, As a result, it is aimed to contribute to the anti-terrorism strategies in our country and to raise awareness of academicians and society working in the field. In the study, literature review, description and sampling method was used.

Anahtar Kelimeler

Terorism, Terrorism in Latin America, Narco-terror

Kaynakça

• Kitaplar
• Jenkins, B. (2003). The changing characteristics of twenty-first century global terrorism. J. Charles W. Kegley içinde, The New Global Terrorism (ss. 15-26). New Jersey: Prentice Hall.
• Laqueur, W. (2001). A History of Terorism. New Jersey: Transaction Publishers. Makarenko, T. (2002). Terrorism and transnational organsed crime: The emerging nexus. P. Smith,ve P. Smith (Dü.). İçinde, Transnational Violence and Seams of Lawlesness in the Asia-Pacific:Linkages to Global Terrorism (ss. 1-10). Hawaii: Asia Pacific Centre for Security Studies, Forthcoming.
• Rapoport, D. (2013). The four waves of modern terror: International dimensions and consequences. İçinde An International History of Terrorism: Western and Non-Western Experiences , (ss. 282-310).
• Terzi, M. (2016). Din Referanslı Terörizm Üzerine. Ankara. Edge Akademi Yayınları.
• Thornton, T. P. (2006). Terror as a weapon of political agitation. D. C. Rapoport,ve D. C. Rapoport (Dü.). İçinde Terrorism Critical Concepts in Political Science (Cilt 3, ss. 41-63). London and New York: Routlegde Francis and Taylor.
• Wilkinson, P. (1974). Political Terrorism. New York: Macmillan.
• Yenal, S. (2013). İsrail'in Penceresinden Irak Savaşı. Ankara: Barış Kitap.
• Makaleler
• Afat, E. (2004). Latin Amerika’nın şiddet sarmalında terör. 26 Eylül 2019 tarihinde http://www.anlayis.net/makaleGoster.aspx?dergiid=8&makaleid =3213 adresinden alınmıştır.
• Bankoff, G. (2004). Risk bölgeleri: Batının terör üzerine görüşleri ve islamın yeri. Dini Araştırmalar , 7 (20), 377-386.
• Başeren, S. H. (2003). Terörizm ve uluslararası ilişkiler. Stratejik Araştırmalar Dergisi (1), 51-58.
• Böhm, M. L., Rubilar, R. A.-F.,ve Sandino, D. F. (2012). Terrorism and anti-terrorism in South America with a special consideration of Argentina, Chile and Colombia. Porto Alegre , 4 (1), 46-74.
• Bushnell, D., Kittleson, R. A. ve Lockhart, J. (2019). History of Latin America. https://www.britannica.com/place/Latin-America(ErişimTarihi15.11.2019)
• Gato, P. ve Windrem , R. (2018). Hezbollah builds a western base. Telmundo. NBC News. 06 Aralık 2019 tarihinde http://www.nbcnews. com/id/17874369/ns/world_news-americas/t/ hezbollah-builds-western-base/#.W3d7Oc5KiM8 adresinden alınmıştır.
• Hamsici, M. (2016). 18 Temmuz 2019 tarihinde https://www. bbc.com /turkce/haberler-dunya-37490795 adresinden alınmıştır
• Hashim, M. (2014). Iraq and Syria: Who are the foreign fighters?. BBC. 06.12.2019 tarihinde https://www.bbc.com/news/world-middle-east-29043331 adresinden alınmıştır
• Kırımtat, G. (2019). Hasan Sabbah, Alamut, Haşhaşiler. 18 Temmuz 2019 tarihinde https://www.tarihlisanat.com /hasan-sabbah-alamut-hashasiler/ adresinden alınmıştır.
• Kurum, M ve Avcı, E. (2018). Radikalizm ve aşırıcılıktan terörizme: Siyasal şiddetin araçsallaştırılması. Güvenlik Stratejileri Dergisi.14-28, 37-91.
• Paksoy, E. (2013). Terörizmin tarihsel süreci. 18 Temmuz 2019 tarihinde http://www.derindusunce.org/2013/02/08/terorizmin-tarihsel-sureci/ adresinden alınmıştır.
• Sevinç, E. (1996). Latin Amerika ekonomisi.15 Kasım 2019 tarihinde archive.ismmmo.org.tr › docs › malicozum › 13-EserSevinc85 adresinden alınmıştır.
• Schoen, D. E. (2019). How leftism, corruption, and narco-terror are crippling Latin America. 14 Kasım 2019 tarihinde https://www.encounterbooks.com /features/leftism-corruption-narco-terror-crippling-latin-america/ adresinden alınmıştır.
• Smith, M.,ve Zeigler , S. (2017). Terrorism before and after 9/11 – a more dangerous world? Research and Politics (October-December), 1-8.
• Sullivan, M. P., Beittel, J. S. (2016). Latin America: Terrorist issue. Congressional Research Service Report Library of Congress. 16 Kasım 2019 tarihinde https://fas.org/sgp/crs/terror/ RS21049.pdf adresinden alınmıştır.
• Terzi, M. (2017). İnsan haklarının bölgesel düzeyde korunması üzerine bir inceleme: İnsan hakları ve Amerika (Barrios Altos davası örneği ve Orta Doğu üzerine bazı öneriler). Kara Harp Okulu Bilim Dergisi, 27 (2),53-92.
• Turan, A. P. (2010). Latin Amerika devletlerinin bütünleşme çabaları ve AB modeli. 15 Kasım 2019 tarihinde http://www.bilgesam.org/incele/90/-latin-amerika-devletlerinin-butunlesme-cabalari-ve-ab-modeli/#.Xc7Ol25uKB8 adresinden alınmıştır.
• Vargas, R. (1999). The revolutionary armed forces of Colombia (FARC) and the illicit drug trade. 18 Temmuz 2019 tarihinde https://www.tni.org/ my/node /1464 adresinden alınmıştır.
• Yazarı belli olmayan web sitesi makalesi
• 11 Eylül saldırıları: 2001'de neler yaşandı, 18 yılda neler değişti?. (2019). 11 Temmuz 2019 tarihinde https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-49653233 adresinden alınmıştır.
• Argentina: Extremism & counter-extremism. (2019b) 07 Aralık 2019 tarihinde https://www.counterextremism.com/ countries/argentina adresinden alınmıştır.
• Aydınlık yol nedir? (2019). 09 Eylül 2019 tarihinde https://www.timeturk.com/aydinlik-yol-nedir/haber-794256 adresinden alınmıştır.
• Chile: Extremism & counter-extremism. (2019c) 07 Aralık 2019 tarihinde https://www.counterextremism.com/ sites/default/files/country_pdf/CL-08092018.pdf adresinden alınmıştır.
• Eski FARC liderleri yeniden silahlanıyor. (2019). 16 Kasım 2019 tarihinde https://www.cnnturk.com/dunya/eski-farc-liderleri-yeniden-silahlaniyor adresinden alınmıştır.
• FARC’ın 85 eski üyesi öldürüldü. (2019). 17 Kasım 2019 tarihinde https://www. gazeteduvar.com.tr/dunya/2019/01/01/farcin-85-eski-uyesi-olduruldu/ adresinden alınmıştır.
• History. (2019). 13 Eylül 2019 tarihinde http://www.terrorism-research.com/history/early.php adresinden alınmıştır.
• Kolombiyada silah bırakan Farc’ın yarim asırlık öyküsü (2016). 26 Eylül 2019 tarihinde https://www.cnnturk.com/dunya/kolombiyada-silah-birakan-farcin -yarim-asirlik-oykusu?page=1 adresinden alınmıştır.
• Latin American terrorism: The Cuban Connection. (1979). 13 Kasım 2019 tarihinde https://www.heritage.org/americas/report/latin-american-terrorism-the-cuban-connection adresinden alınmıştır.
• Peru: Extremism & counter-extremism. (2019a) 07 Aralık 2019 tarihinde https://www.counterextremism.com/countries/peru adresinden alınmıştır.
• US department of state country reports on terrorism 2017 - Foreign Terrorist Organizations: Revolutionary Armed Forces of Colombia (2017). 17 Temmuz 2019 tarihinde https://www.refworld.org/docid/5bcf1f2c13.html adresinden alınmıştır.
• Kongre Bildirileri
• Başeren, S. (2006). Kavramsal özellikleri ile terörizm. Küresel Terörizm ve Uluslararası İşbirliği Sempozyumu, Ankara: Genelkurmay Basımevi, 7-18