Evaluation of Logistics Activities in Kastamonu Region During the Turkish War of Independence

Yıl 2019, Cilt: 18 Sayı: 36, 155 - 180, 06.11.2019

Hüsnü Özlü

https://doi.org/10.17134/khosbd.642152

Cited By: 1

Öz

In the Turkish War of Independence, Kastamonu region had a special
importance for the struggle behind the front lines. At that time, the
importance of the region increased with its logistical support of the front.
Moreover, the region also served as a doorway for patriots to reach Anatolia to
join the war. Military and civilian organizations formed in Kastamonu carried
out important missions and made valuable contributions to the Turkish War of
Independence.

Kastamonu, which was an important support center in terms of logistics and
supply for the National Government, supported the Turkish War of Independence
through Kastamonu and Bolu Command in the region. The efforts to form and
organize the national forces in Kastamonu started with the orders of the Deputy
Governor Ferid Recai Bey, and the Association for Defense of National Rights in
Kastamonu was established on September 28, 1919.

The military shipments brought to Inebolu by sea
were then transferred rapidly to the fronts through Kastamonu  amid various challenges. The transportations
of such were carried out under difficult conditions at the time by military
authorities and the commissions formed.

A
great deal of the transportations between Inebolu-Kastamonu-Ankara was carried
out by rental cars and the collective efforts of the local people. However, in
order to prevent disruptions in transportation of military equipments, units
for logistics were formed on November 3, 1920 under the command of the 14th
Fırka in Inebolu-Kastamonu line.

Anahtar Kelimeler

The Turkish War of Independence, Kastamonu, The Command of Kastamonu and Bolu, 14th Fırka, Logistics Supply, İnebolu

İstiklal Savaşı’nda Bir Yol: İstiklal Yolu ve Kastamonu Bölgesindeki Lojistik Faaliyetlerin Değerlendirmesi

Öz

Türk
İstiklal Savaşı’nda cephe gerisindeki mücadeleler içerisinde Kastamonu
bölgesinin özel bir önemi vardır. Kastamonu bölgesi Batı Cephesine uzanan
sevkiyat yollarının başında gelmektedir. Ayrıca Anadolu’daki mücadeleye
katılacak vatanseverlerin geçiş güzergâhı olması nedeniyle de stratejik öneme
sahiptir. Bu dönemde Kastamonu’da kurulan askerî ve sivil teşkilatlar da son
derece önemli görevler üstlenmişler ve İstiklal Savaşı’na destek olmuşlardır.

Anadolu'da
kurulan millî hükümetin lojistik ve ikmal desteğinin sağlandığı önemli merkez
durumunda olan Kastamonu vilayeti, bölgede kurulan Kastamonu ve Bolu Havalisi
Kumandanlığı vasıtasıyla İstiklal Savaşı’nı desteklemiştir. Kastamonu’da
Kuvayaskerîımilliye’nin örgütlenmesi Vali Vekili Ferid Recai Bey’in çalışmaları
ile başlamış ve 28 Eylül 1919 tarihinde Kastamonu Müdafaa-ı Hukuk Cemiyeti
kurularak faaliyete geçmiştir.

Karadeniz’de
yapılan sevkiyatın İnebolu’da kara ile buluşması neticesinde başlayan zor ve
cefalı yolculuğu Kastamonu yolu üzerinden cephelere kadar uzanmış, bu faaliyeti
ise kurulan nakliye kolu gerçekleştirmiştir. O yılların ağır şartları altında
yapılan bu nakliye işleri bir taraftan askerî makamlar, diğer taraftan da
oluşturulan komisyonlar vasıtası ile yapılmıştır.

İnebolu–Kastamonu-Ankara
arasında taşıma işlerinin önemli bir bölümü kiralanan arabalar ve yöre halkının
yaptığı taşıma ile yürütülmüştür. 3 Kasım 1920 tarihinde ise nakliye işlerinin
daha düzenli bir şekilde yapılması için İnebolu-Kastamonu hattında 14’üncü
Fırka’nın emrinde, bir nakliye kolu oluşturulmuştur.

Anahtar Kelimeler

İstiklal Savaşı, Kastamonu ve Bolu Havalisi Kumandanlığı, 14’üncü Fırka, Nakliye Kolu, Kastamonu, İnebolu

Kaynakça

• Arşiv Belgeleri
• Genelkurmay Askerî Tarih ve Stratejik Etüt Daire Başkanlığı Arşivi, (ATASE) İstiklal Harbi Kataloğu, İSH., Kutu 57, Gömlek 84. İSH, K:600, G:5. İSH, K:600, G: 5aa. İSH, K:1065, G:1. İSH, K:1063, G:144. İSH, K:1118, G:74. İSH, K:1119, G:66. İSH, K:1118, G:76. İSH, K:1120, G:69. İSH, K:644, G:60. İSH, K: 604, G:140aa. İSH, K:610, G:51aa.. İSH,K:610, G:51ab.
• Kitap ve Makaleler
• AÇIKSÖZ Hüsnü, İstiklal Harbinde Kastamonu, Kastamonu Vilayet Matbaası, Kastamonu, 1933. ATABEY Figen, Karadeniz’de Türk Donanması (Birinci Dünya Harbi ve Millî Mücadele Dönemi), Atatürk Araştırma Merkezi, Ankara, 2006. Atatürk’ün Bütün Eserleri, C.4, (1919), Kaynak Yayınları, İstanbul, 2000. CEBESOY Ali Fuad, Millî Mücadele Hatıraları, İstanbul, 1953. EVSİLE Mehmet, Kurtuluş Savaşında Askerî Nakliye Hizmetleri, Amasya, 1997. Harp Tarihi Vesikaları Dergisi, Sayı 54, Yıl 14, Aralık 1965, Genelkurmay Başkanlığı Harp Tarihi Dairesi Yayını, Ankara, 1965, Vesika Nu. 1240. İstiklal Harbi, Deniz Cephesi ve Hava Harekâtı, Genelkurmay Başkanlığı, Harp Tarihi Dairesi Resmî Yayınları, Cilt V, Ankara, 1964. ÖZLÜ Hüsnü, “Millî Mücadele Yıllarında İnebolu’da Faaliyette Bulunan Cemiyet ve Teşkilatlar” Askerî Tarih Araştırmaları Dergisi, Genelkurmay Askerî Tarih ve Stratejik Etüt Başkanlığı Yayınları S.12, Ağustos 2008. PEKER Nurettin, 1918–1923, İstiklal Savaşı'nın Vesika ve Resimleri, İnönü, Sakarya, Dumlupınar Zaferlerini Sağlayan İnebolu ve Kastamonu Havalisi Deniz ve Kara Harekâtı Hatıraları, İstanbul, 1955. SARI, Arif, “Osmanlı Kara Taşımacılığında Deve ve Türkmen Deveciler”, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, C.21, S.1, (2019), ss.303-322. SARI, Arif, “Osmanlı Devleti’nde Konargöçerlerden Taşımacılık Hizmeti Alımı: Kira Devesi Usulü”, Doğu ve Batı Türklüğünün Ortak Tarihi Devirleri ve Münasebetleri Toplum ve Ekonomi, (ed. A. Aköz, D. Yörük), Palet Yayınları, Konya 2018, ss.239-252. TOPAL Coşkun, “Doğu Harekâtı Sonrası Batı Cephesinin Lojistiği ve Karadeniz’in Güvenliği Sorunu”, Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Haziran 2008, Cilt 10, Sayı 1, s.104-115. Türk İstiklal Harbi, İdari Faaliyetler (15 Mayıs 1919-2 Kasım 1923), 7’nci Cilt, Genelkurmay Harp Tarihi Başkanlığı Yayını, Ankara, 1975.
• Gazeteler
• Açıksöz Gazetesi, 21 Eylül 1919, S.13. Açıksöz Gazetesi, 27 Eylül 1919, S.14. Kastamonu Gazetesi, 18 Kânunuevvel 1920, Sayı 2238. Kastamonu Gazetesi, 22 Kânunuevvel 1920, Sayı 2242.