Türk Basınında İran Devrimi: Hürriyet Gazetesi Örneği

Yıl 2018, Sayı: 1, 58 - 73, 31.12.2018

Erdem Güven

Öz

Bu çalışmada İran Devrimi kısaca anlatıldıktan sonra, devrimde molla olarak bilinen din adamlarının rolüne değinilecektir. Ancak çalışmamız açısından önemli olan bu devrimin “Türk basınının amiral gemisi” olarak bilinen Hürriyet Gazetesi üzerinden Türk basınında ne şekilde yer bulduğuna değinilecek olmasıdır. Bu amaçla araştırmanın nirengi / başlangıç noktası olarak 1978 yılının Aralık ayı, bitiş tarihi olarak da devrimin en önemli dönemi olarak gösterebileceğimiz, Ayetullah Humeyni’nin İran’a geliş tarihi olan 2-4 Şubat 1979 yılı aralığı ele alınmıştır. Bu çalışmada, Türkiye’nin doğudaki en önemli ve sınırları en eski olan komşusu İran’daki hayatiyet arz eden gelişmelerin, Türkiye’nin o dönemki en önemli basın-yayın organlarından birinde nasıl ele alındığı konusuna değinilecektir

Anahtar Kelimeler

1979 İran Devrimi, Ayetullah Humeyni, Türk Basını, İran’da Din Adamları

The Iranian Revolution in the Turkish Press: Example of Hurriyet Newspaper

Öz

In this research, Iranian Revolution and the effect of the clerics a.k.a. Mullahs at the revolution will be examined briefly. The most important subject for our research is the reaction of the Turkish newspaper Hurriyet which is known as the “Admiral ship of the Turkish press” on behalf of the Turkish press. The starting point / date of this resarch is December 1978, and the finishing point is date of Khomeini’s return to Iran as a triumphant leader of the Revolution. 2-4 February 1979 . In this resarch we will try to understand how Hurriyet newspaper reacted to the developments in the most important and the oldest neighbour of Turkey on behalf of Turkish press

Anahtar Kelimeler

1979 Iranian Revolution, Khomeini, Turkish Press, Clerics in Iran

Kaynakça

• Abrahamian, Ervand, (2002). Humeynizm: İslam Cumhuriyeti Üzerine Denemeler, (Çev. Mehmet Toprak), İstanbul: Metis Yayınları.
• Abrahamian, Ervand, (2008). Modern İran Tarihi, (Çev. Dilek Şendil), İstanbul:Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Arı, Tayyar (2004). Geçmişten Günümüze Ortadoğu: Siyaset, Savaş ve Diplomasi, İstanbul: Alfa Yayınları.
• Arjomand, Said A., (1988). The Turban for the Crown: The Islamic Revolution in Iran, New York: Oxford University Press.
• Bakhash, Shaul, (1989). “The Islamic Republic of Iran: 1979-1989”, The Wilson Quarterly, 13:4, 54-62.
• Bar-Joseph, Uri, (2013). “Forecasting a Hurricane: Israeli and American Estimations of the Khomeini Revolution”, The Journal of Strategic Studies, 1-25.
• Bartet, Leyla, (1980), “Islamismo y revolucion: el caso del Iran”, Nueva Sociedad, 49, 134-145.
• Calabrese, John, (1998). “Turkey and Iran: Limits of a Stable Relationship”, British Journal of the Middle East Studies, 25 (1), 75-94.
• Clawson, P. ve Rubin M., (2005). Eternal Iran: Continuity and Chaos, New York: Palgrave Macmillian,.
• Dabashi, Hamid, (2007). İran: Ketlenmiş Halk, (Çev. Emine Ayhan), İstanbul: Metis Yayınları.
• Daniel, Elton L., (2000). History of Iran, Westport: Greenwood Press.
• Fekri, Amir A., (2011). Tarihsel Gelişim Sürecinde İran Devrimi, İstanbul: Mızrak Yayınları.
• Gartwaite, Gene R., (2011). İran Tarihi: Pers İmparatorluğu’ndan Günümüze, (Çev. Fethi Aytuna), İstanbul: İnkılap Yayınları, 2011.
• Jahanpour, Farhang (1984). “Iran: The Rise and Fall of the Tudeh Party”, The World Today, 40:4, 152-159.
• Jalaeipour, Hamidreza (2006). “Iran’s Islamic Revolution: Achievements and Failures”, Critique: Critical Middle Eastern Studies, 15:3, 207-215.
• Katouzian, Homa, (2011). “The Revolution for Law: A Chronographic Analysis of the Constitutional Revolution of Iran”, Middle Eastern Studies, 47:5, 757-777.
• Katouzian, Homa, (2010). The Persians: Ancient, Mediaeval and Modern Iran, New Haven: Yale University Press.
• Marin Guzman, Roberto (2003). “Iran Contemporenao: De La Monarquia a la Republica Islamica Analisis de Las Luchas Sociales y de la Alternativa Religiosa Shiita Frente al Secularismo”, Revista de Humanidades: Tecnologico de Monterrey, 014, 91- 126.
• Martin, Vanessa, (2003). Creating an Islamic State: Khomeini and the Making of a New Iran, London:I.B. Tauris.
• Miyata, Osamu, (1987). “The Tudeh Military Network during the Oil Nationalization Period”, Middle Eastern Studies, 23:3, 313-328.
• Takeyh, Ray, (2009). Guardians of the Revolution: Iran and the World in the Age of Ayatollahs, New York: Oxford University Press.
• Uyar, Mazlum, (2007). “The Concept of Sovereignty and the Position of the Ulama in both Constitutions of Iran (1906 and 1979)”, EKEV Akademi Dergisi, Yıl:11, S:31, 1-30.
• Yılmazata, Mehmet, (2014). Alman Arşiv Belgelerine göre Hitler Rejiminin Türkiye’deki Faaliyetleri (1933-1945), Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü.
• http://www.saylor.org/site/wp-content/uploads/2011/06/Mohammad-Mosaddegh. pdf Erişim Tarihi: 4.10.2016.