1993-2018 Yılları Arasında Türkiye’de Yazılan Sivil Toplum Tezlerinin Betimsel Analizi

Yıl 2019, Sayı: 3, 1 - 19, 31.12.2019

Ilgar Seyidov

Öz

Bu çalışmanın amacı 1993’den 2018 yılına kadar olan süre zarfında Türkiye’de sivil toplum alanı ile ilgili yapılan yüksek lisans ve doktora tezlerinin tematik dinamiklerini tarihsel olarak incelemektir. Özellikle tezlerin bu anlamda araştırmanın örneklemini oluşturmasının nedeni teorik ve araştırma açısından daha kapsamlı olmasıdır. Araştırma sorularına dayalı olarak çalışmada tarihsel olarak sivil toplum temalarının nasıl değiştiği ve hangi faktörlerin bu anlamda etkili olduğu incelenmektedir. Ayrıca üniversitelerdeki hangi bölümlerin/ araştırma alanlarının sivil toplum alanına ilişkin sorunları ve konuları daha fazla incelediğine de odaklanılmaktadır. Bu bağlamda öncelikle sivil toplumun kavramsallaştırılmasına ilişkin farklı yaklaşımlar tartışılmakta, daha sonra Türkiye’de sivil toplum alanının kısa tarihine değinilmektedir. Araştırma bölümünde ise betimleyici tarama yöntemi kullanılarak 1993 ve 2018 yılları arasında yazılan tezler incelenmektedir. Bu doğrultuda üç ardışık periyodik kategori belirlenmiştir. Bulgular sonucunda dönemsel olarak sivil toplum tezlerindeki konuların toplumsal sorunlarla değişiklik göstermesine karşın, 2011 yılı itibariyle ortaya çıkan mülteci krizinin yeterince yansıtılmadığı görülmüştür

Anahtar Kelimeler

Sivil Toplum, Sivil Toplum Tarihi, Betimleyici Tarama Modeli, Tezler

A Descriptive Evaluation on Civil Society Theses Written Between 1993 and 2018 in Turkey

Öz

The purpose of this study is to track the thematic dynamics of civil society development from 1993 to 2018 in comprehensive researches. Owing to their comprehensive theoretical and research designs, only the civil society oriented M.A and PHD theses are included to the main sampling within this study. One of the main question is based on how the issues have changed over the years and what determinants can be listed for the main themes of studies. Another research interest of this study is to find out which research fields/departments mostly focused on civil society themes. In the scope of the current research study, firstly, the conceptualization of civil society is being dealt with as in different theoretical perspectives. Then, the brief history of civil society in Turkey is mentioned relevant to the consecutive periods. For the research, descriptive survey model is used as the analysis method. Therefore, the findings are described and articulated within the given research design. By using this method, three periodic categories are identified to comprehend the whole development process. In doing so, various tables were used to depict the quantitative information. The results revealed that the main themes of the theses were changed with the periodical social and political processes. However, the refugee crisis has not been examined sufficiently

Anahtar Kelimeler

Civil Society, the History of Civil Society in Turkey, Descriptive Survey Method, Theses

Kaynakça

• Acun, F. (2005). Osmanlı Şehirlerinde Devlet ve Sivil Toplum. Sivil Toplum, 3 (10), 51-60.
• Akpınar, R. (2017). Metropollerde Yaşayan Suriyelilerin Yaşamlarında Sivil Toplum Kuruluşlarının Rolü: İzmir Örneği. SDÜ İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 22, 1355-1367.
• Altay, H et al. (2017). Measurement of Syrian Refugees’ Satisfaction with NGOs Services: A Field Study in Turkish Southern Provinces. Journal of Emerging Economy and Policies, 2 (1), 63-79.
• Aslan, S. (2010). Türkiye’de Sivil Toplum. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 9 (13), 260-283.
• Bayhan, V. (2002). Demorkasi ve Sivil Toplum Örgütlerinin Engelleri: Patronaj ve Nepotizm. C.Ü. Soyal Bilimler Dergisi, 26 (1), 1-13
• Bedük, A et al. (2006). Avrupa Birliği’ne Giriş Sürecinde Türkiye’de Sivil Toplum Kuruluşları Ve Demokratikleşme Sürecindeki Misyonları. Selçuk Üniversitesi Karaman İ.İ.B.F. Dergisi, 10 (9), 52-64.
• Bignami, F. (2007). Civil Society and International Organizations: A Liberal Frameork for Global Governance, access date: 22.09.2017; access address: https:// edisciplinas.usp.br/pluginfile.php/3057170/mod_resource/content/1/A%20liberal%20 framework%20for%20global%20governance.pdf
• Bilecikli, B, I. (2008). Yüzüncü Yılda II Meşrutiyetin İlan Üzerine Bir İnceleme. Akademik Bakış Dergisi, 2 (3), 211-226.
• Budak, H. (2016). Kamusal Alanda Dönüşen Yapılar: Agoradan Sanal Uzama. KTO Sosyal ve Beşeri Bilimler Fakültesi Dergisi, 56, 507-530.
• Buluş, A. (2009). Sivil Toplum Kuruluşlarına Tarihsel Bir Örnek: Osmanlı Vakıfları. Selçuk Üniversitesi Sosyal Ekonomik Araştırmaları Dergisi, 16, 21-36.
• Chakraborty, L, S., (2016). Gramsci’s Idea of Civil Society. International Journal of Research in Humanities and Social Studies, 3 (6), 19-27
• Cohen, L, et al (2007). Research Methods in Education. NY: Routledge, Taylor Francis Group.
• Çaha, Ö. (1995). Cumhuriyet Türkiye’sinin İlk Yıllarında Sivil Toplum. Journal of Islamic Research, 8 (2), 99-113.
• Çaha, Ö, et al. (2013). Sivil Toplum Kuruluşları Profili. Ankara: Serka Kalkınma Ajansı Yayını.
• Çepel, Ü, Z. (2017). Demokrasinin Güçlenmesi - Sivil Toplum Tartişmalarinda Bir Dış Aktör Olarak Avrupa Birliği. Ankara Avrupa Çalışmaları Dergisi, 16 (1), 33-60.
• Erdoğan, M, M. (2014). Turkiye’deki Suriyeliler: Toplumsal Kabul ve Uyum Araştırması, Ankara: HUGO Yayınları.
• Gramsci, A. (1992). Selections from the Prison Notebooks (Translated by Quintin Hoore ve G, M, Smith), NY: International Publishers.
• Gündüz, Y, A & Kaya, M. (2014). Küresel Dünyada Sivil Toplum Kuruluşlarının Ekonomik Kalkınmadaki Rolleri Üzerine bir Değerlendirme. Akademik Araştıralar ve Çalışmalar Dergisi, 6 (10), 130-169.
• Hegel, G. N.F. (2001). Philosophy of Right, (Translated by S.W.Dyde), Ontario: Batoche Books.
• Karadağ, A. & Usta, S. (2011). AB’ye Üyelik Sürecinde Türkiye’de Demokratikleşme, Sivil Toplum ve Sendikalar. SDÜ İktisadi ve Sosyal Bilimler Dergisi, 16 (3), 29-52
• Khan, Z et al. (2012). From Habermas Model to New Public Sphere: A Paradigm Shift. Global Journal of Human Social Science, 12 (5), 42-52
• Kuçuradi, I. (1998). Sivil Toplum Kuruluşları: Kavramlar. Istanbul: Tarih Vakfı yayınları.
• Locke, J. (1998a). A Letter Concerning Toleration, Pennysilvania: Penn State University Press.
• Locke, J. (1998b). Concerning Civil Government “Second Essay” An Essay Concerning the True Original Extent and End of Civil Government, Pennysilvania, Penn State University Press.
• Marx, K. (1978). On the Jewish Question, In R. C. Tucker The Marx Engels Reader. London: Norton&Company, 26-46.
• Onuf, N. (2005). Late Modern Civil Society, In D.R. Germain ve M. Kenny (eds), The Idea of Global Civil Society: Politics and Ethics in a Globalizing Era. NY: Routledge, 45-66.
• Özkiraz, A. & Arslanel, N, M. (2015). Türkiye’de 1945-1960 Döneminde Sivil Toplum Örgütlerinin Varlığı Meselesi. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Sosyal Bilimler Araştırmaları, 10 (1), 100-120.
• Salamon, L, M. (1994). The Rise of the Non-Profit Sector. Council on Foreign Relations, 73 (4), 109-122.
• Salaria, N. (2012). Meaning of the Term- Descriptive Survey Research Method. International Journal of Transformations in Business Management. 1 (6), Access date: 26.05.2018; Access link: http://ijtbm.com/images/short_pdf/Apr_2012_NEERU%20 SALARIA%202.pdf
• Scholte, H, J. (2007). Global Civil Society- Opportunity or Obstacle for Democracy. Development Dialogue, 49, 15-29.
• Sitembölükbaşı, Ş. (2005). “Liberal Demokrasinin Çıkmazlarına Çözüm Olarak Müzakereci Demokrasi” Akdeniz İ.İ.B.F Dergisi, 10, 139-162
• Şimşir, E. (2008). Liberal Demokrasinin Demokratikleştirilmesinde Alternatif Usuller: Müzakereci Demokrasi Kuramları ve Sınırlılıkları, In Bircan Şahin (ed), Demokrasi Teorisinde Güncel Tartışmalar, Orion Kitabevi, Ankara, 107-135.
• Talas, M. (2011). Sivil Toplum Kuruluşları ve Türkiye Perspektifi. TÜBAR, 19, 387-401.
• Taşdemir, M. & Taşdemir, A. (2011). “Öğretmen Adayları Bilimsel Araştırmaları İnceleme Yeterlikleri” Selçuk Üniveristesi Sosyal Bilimler Dergisi, 26, 343-353.
• Tosun, G, E. (2001). Devlet-Sivil Toplum İlişkisi. Istabul: Alfa Yayınları.
• Tutar, F. (2012). AB-Türkiye İlişkilerinde Sivil Toplum Kuruluşlarının Rolü” Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10: 439-459.
• Türk, D, G. (2016). Türkiye’de Suriyeli Mültecilere Yönelik Sivil Toplum Kuruluşlarının Faaliyetlerine İlişkin Bir Değerlendirme. Marmara İletişim Dergisi, 25, 145-157.
• Uluç, V, A. (2013). Türkiye’de Sivil Toplum ve Demokrasi İlişkileri. C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 14 (1): 399-418.
• Yatkın, A. (2008). Avrupa Birliği Üyelik Sürecinde Sivil Toplum Kuruluşları: Güçlü Sivil Toplum Kuruluşları, Avrupa Birliği Üyesi Türkiye. Doğu Anadolu Bölgesi Araştırmaları, 29-38
• Yıldız, A. (2004). Türkiye’de Yetişkin Eğitimi Araştırmalarına Toplu Bakış. A.Ü. Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 37 (1), 78-97.