Koronavirüs Salgınının Yazılı Basına Etkileri Üzerine Bir İnceleme

Yıl 2021, Sayı: 6, 97 - 110, 21.06.2021

Şenol Çarık

Öz

Tüm dünyaya yayılan ve etkisini sürdürmekte olan Yeni Tip Koronavirüs (Covid-19) salgını, ekonomik ve toplumsal yaşamı daraltmıştır. Pek çok sektör ve çalışanlar zor durumdadır. Kısıtlamalar ve kapanmalarla birlikte üretim ve yaşam biçimleri de değişmektedir. Salgının geride kalan bir yıllık sürecinde, diğer sektörlerde olduğu gibi basında da küçük ölçekli işletmeler ve yerel basın bu kriz dönemini atlatmakta zorlanmaktadırlar. Bu çalışmada koronavirüs salgınının yazılı basına etkileri ele alınmıştır. Çalışma, salgınının geride kalan bir yılında, yazılı basın özelinde, genel itibarıyla basın sektörünün yayın, yayıncı, çalışan ve okur bağlamında nasıl etkilendiği sorularına yanıt aramaktadır. Bu açıdan önem arz etmektedir. Çalışmada, ele alınan konunun literatüre dayalı bir şekilde güncel örnekler üzerinden irdelenmesi yöntemine başvurulmuştur. Bu çerçevede yürütülen araştırmada; yazılı basının dijitalleşmeyle birlikte zaten giderek azalan tirajının salgın sürecinde daha da azaldığı görülmüştür. Gazetelerin basılıda kaybettiği okuyucudan fazlasını ise dijitalde yakaladığı, internet sitelerinin tıklanma oranlarının arttığı gözlemlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Covid-19, Koronavirüs, Pandeminin Etkileri, Yazılı Basın, Gazete

Kaynakça

• Bozkanat, E. (2021). Koronavirüs Salgınında Medya Kullanımı: Küresel Raporlar Üzerinden Bir Derleme, Etkileşim, (7), 216-234.
• Çarık, Ş. (2020). Covid-19’un Çalışma Yaşamına ve Basına Etkileri Üzerine Bir İnceleme. Çarık, Ş. (Ed.), Koronavirüs Sonrası - Dünyanın Sonu Mu, Yoksa Yeni Bir Başlangıç mı? içinde (s. 171-188). İstanbul: Halk Kitabevi.
• Deniz, Ş. (2007). İnternet Teknolojisi ile Birlikte Gazeteciliğin Değişen Anlamı ve Kamu Gözcüsü Olarak Araştırmacı Gazetecilik, Mevzuat, 9 (110), 1-25.
• Durmuş, B. ve Yurtkoru, E. S. ve Ulusu, Y ve Kılıç, B. (2010). Facebook’tayız: Sosyal Paylaşım Ağlarının Bireylere ve İşletmelere Yönelik İncelenmesi: Facebook Üzerine Bir Araştırma. İstanbul: Beta Yayınevi.
• Güngör, N. (2021, 3 Ocak). Pandemi Gazetecilik Mesleğini Etkiliyor, Cumhuriyet, s. 2.
• McLuhan, M. ve Powers R. B. (2001). Global Köy (B. Ö. Düzgören, Çev.). İstanbul: Scala Yayıncılık. (Orijinal çalışma basım tarihi 1992).
• McQuail, D. ve Windahl, S. (2010). İletişim Modelleri-Kitle İletişim Çalışmalarında (K. Yumlu, Çev.). Ankara: İmge Kitabevi Yayınları. (Orijinal çalışma basım tarihi 1981).
• Özçağlayan, M. (1998). Yeni İletişim Teknolojileri ve Değişim. İstanbul: Alfa Yayınları.
• Poster, M. (1997). CyberDemocracy: Internet and the Public Sphere, in Internet Culture. D. Porter (ed.), London: Routledge, 201-208.
• Rigel, N. ve Batuş, G. ve Yücedoğan, G. ve Çoban, B. (2005). Kadife Karanlık-21. Yüzyıl İletişim Çağını Aydınlatan Kuramcılar (McLuhan, Foucault, Chomsky, Baudrillard, Postman, Lacan, Zizek). İstanbul: Su Yayınları.
• Sütcü, C. S. ve Bayrakçı, S. (2014). Sosyal Medya Gazeteleri Nasıl Etkiliyor? Haberlerin Twitter’da Yayılması Üzerine Bir Araştırma, The Turkish Online Journal of Design Art and Communication, 4 (2), 40-52.
• Tanrıöver, O. ve Kırlı, S. (2015). Global Köy ve Kültürel Emperyalizm: Küreselleşme Bağlamında Enformasyon Toplumuna Bakış, Intermedia International E-Journal, 2(1), 133-142.
• Üstün, Ç. ve Özçiftçi, S. (2020). COVID-19 Pandemisinin Sosyal Yaşam ve Etik Düzlem Üzerine Etkileri: Bir Değerlendirme Çalışması, Anadolu Kliniği Tıp Bilimleri Dergisi, 25(Special Issue on COVID 19), 142-153.
• Yıldırım, B. (2010). Gazeteciliğin Dönüşümü: Yöndeşen Ortam ve Yöndeşik Gazetecilik, Selçuk İletişim, 6 (2), 230-253.
• İnternet Kaynakları
• B2Press (2021), https://tr.b2press.com/basin-bulteni/1163/gazeteler-basilida-kaybettigiokuyucunun-4-katini-dijitalde-yakaladi. Erişim Tarihi: 07.05.2021.
• BİK (2021), https://bik.gov.tr/kurumsal-haberler/basin-ilan-kurumunun-basina-destekpaketi-2021-yilinda-da-devam-edecek. Erişim Tarihi: 30.04.2021.
• Bloomberg HT (2021), https://www.bloomberght.com/salgin-yilinda-turkiye-ninbuyume-performansi-2275482. Erişim Tarihi: 28.04.2021.
• DİSK Basın İş (2020), https://diskbasinis.org/index.php/tr/yay-nlar-m-z/raporlar/1158-korona-gunlerinde-gazetecilik-arastirmasi. Erişim Tarihi: 03.05.2021.
• Dünya (2021), https://www.dunya.com/gundem/840-gazeteci-covid-19dan-olduhaberi-613169. Erişim Tarihi: 01.05.2021.
• Ekonomist (2021), https://www.ekonomist.com.tr/arastirmalar/2021de-ekonomide-nelerolacak.html. Erişim Tarihi: 01.06.2021.
• Kalafatoğlu, Y. (2013). “Geleneksel Medya Sosyal Medyayı Nasıl Etkiler?” https://m.bianet.org/bianet/print/149510-geleneksel-medya-sosyal-medyayi-nasil-etkiler. Erişim tarihi: 31.05.2021.
• ILO (2021), https://www.ilo.org/wcmsp5/groups/public/---europe/---ro-geneva/---iloankara/documents/briefingnote/wcms_769693.pdf. Erişim Tarihi: 12.05.2021.
• Sağlık Bakanlığı (2021), https://covid19.saglik.gov.tr/TR-66935/genel-koronavirustablosu.html. Erişim Tarihi: 05.05.2021.
• TGS (2021), https://tgs.org.tr/medyada-covid-19-kisa-calisma-ve-ucretsiz-izin-suistimalediliyor. Erişim Tarihi: 29.04.2021.
• TRT Haber (2020), https://www.trthaber.com/haber/gundem/salgin-televizyona-vehaber-kanallarina-ilgiyi-artirdi-532854.html. Erişim Tarihi: 02.05.2021.