Anatomy of Reportage as a Genre of Journalism: A Descriptive Analysis of the Reportages in the Books of the Mahkeme Röportajları (Courtroom Reportages) and Mahkeme Kapısı (Law Court)

Yıl 2022, Sayı: 9, 1 - 22, 26.12.2022

Ömer Özer

https://doi.org/10.56676/kiad.1175417

Öz

This study examines the court reportages in the books of Cemal Refik's Courtroom Reportages and Sait Faik Abasıyanık's Law Court written in the 1930s and 1940s. The main goal of the study is to identify the characteristics of the reportages of the two authors and to highlight the similarities and differences between them based on their comparisons. The basic thesis is that there are both similarities and differences between the reportages. In fact, at the conclusion of analysis, it was shown that both authors remained faithful to the basic characteristics of the reportages. In this sense, there are many similarities between them. There were, of course, differences. It is possible to say that the study fulfils a function in the context of giving the necessary importance to the reportage in Turkey.

Anahtar Kelimeler

Sait Faik Abasıyanık, Cemal Refik, Reportage, Court.

Bir Gazetecilik Türü Olarak Röportajın Anatomisi: Mahkeme Röportajları ve Mahkeme Kapısı Kitaplarındaki Röportajların Betimsel Çözümlemesi

Öz

Çalışmada 1930’lar ve 1940’larda yazılan Cemal Refik’in Mahkeme Röportajları ve Sait Faik Abasıyanık’ın Mahkeme Kapısı isimli çalışmalarında yer alan mahkeme röportajları incelenmiştir. Temel amaç, iki yazarın röportajlarının özelliklerini belirlemek ve karşılaştırmasını yaparak aralarındaki benzerlik ve farklılıkları ortaya çıkarmaktır. Temel tez, röportajların aralarında benzerlik bulunmasının yanı sıra farklılıkların da olmasıdır. Gerçekten de inceleme sonunda iki yazarın da röportajların özelliklerine sadık kaldığı görülmüştür. Bu anlamda aralarında büyük ölçüde benzerlikler bulunmaktadır. Elbette farklılıklar da yer almıştır. Çalışmanın Türkiye’de röportaja gereken önemin verilmesi bağlamında bir işlevi yerine getirdiği söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Cemal Refik, Sait Faik Abasıyanık, Röportaj, Mahkeme.

Kaynakça

• Abasıyanık, S. F. (2020). Mahkeme kapısı. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Andén-Papadopoulos, K ve Pantti, M. (2013). Re-imagining crisis reporting: professional ideology of journalists and citizen eyewitness images. Journalism, 7, 960-977.
• Bell, A. (1991). The language of news media. Oxford: Basil Blackwell.
• Binyazar, A. (1975). Türkiye’de röportajın tarihçesi: Başlangıçta ‘mülakat’ kavramı içinde düşünülen röportaj, günümüzde geniş boyutlara ulaşmıştır. Milliyet Sanat Dergisi, 147, 13-16.
• Çetiner, Y. (1975). Sanat dergisinin soruşturması: Röportaj yazarları, röportajın bir edebiyat dalı olduğunda birleşiyorlar. Milliyet Sanat Dergisi, 147, 4-6.
• Dönmez, İ. H. (2009). Cumhuriyet dönemi Türk edebiyatında bir iletişim ortamı olarak mahkemeler (Basılmamış Doktora Tezi). T.C. Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Halkla İlişkiler ve Tanıtım Anabilim Dalı, Ankara.
• Engin, A. (2018). Sunuş. A. Engin (Ed.) Homeros’un Rüyası Edebiyatın Kapı Komşusu Röportaj (s. 5-20) içinde. İstanbul: Siyah Kitap Yayınları.
• Es, H. F. (1975). Sanat dergisinin soruşturması: röportaj yazarları, röportajın bir edebiyat dalı olduğunda birleşiyorlar. Milliyet Sanat Dergisi, 147, 6-7.
• Franklin, B., Hamer, M., Hanna M., Kinsey M. ve Richardson J. (2005). Key concept in journalism studies. New York: Sage.
• Güreli, N. (1975). Sanat dergisinin soruşturması: Röportaj yazarları, röportajın bir edebiyat dalı olduğunda birleşiyorlar. Milliyet Sanat Dergisi, 147, 7-8.
• Güven, K. (2018). Röportaj üzerine. A. Engin (Ed.) Homeros’un rüyası Edebiyatın Kapı Komşusu Röportaj (s. 21-30) içinde. İstanbul: Siyah Kitap Yayınları.
• Halberstam, J. (1992). A prolegomenon for a theory of news. E. D. Cohen, (Ed.), Philosophical Issues in Journalism (s.11-21) içinde. UK: Oxford University Press.
• Hänska, M. ve Bode, M. (2018). How the ubiquity of eyewitness media changes the mediation and visibility of protests in the news. A. Robertson, (Ed.) Screening protest: Visual narratives of dissent across time, space and genre (s. 98-119) içinde. UK: Routledge.
• Hartley, J. (1990). Understanding news. New York: Routledge.
• Kabaş, S. (2009). Soru sorma sanatı dünyada ve Türkiye’de röportaj ve söyleşi geleneği. İstanbul: Doğan Kitap.
• Kemal, Y. (1975). Sanat dergisinin soruşturması: röportaj yazarları, röportajın bir edebiyat dalı olduğunda birleşiyorlar. Milliyet Sanat Dergisi, 147, 8-10.
• Kemal, Y. (2011). Yaşar Kemal röportaj yazarlığında 60 yıl. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Lodziak, C. (1986). The power of television: A critical appraisal. New York: St. Martin’s Press.
• Orwell, G. (2016a). Paris ve Londra’da beş parasız (B. Göçer, Çev.). İstanbul: Can Yayınları.
• Orwell, G. (2016b). Wigan iskelesi yolu. (L. Konca, Çev.). İstanbul: Can Yayınları.
• Otyam, F. (1975). Sanat dergisinin soruşturması: röportaj yazarları, röportajın bir edebiyat dalı olduğunda birleşiyorlar. Milliyet Sanat Dergisi, 147, 10-11.
• Otyam, F. (1982). Ha bu diyar doğudan gezi notları harran/hoyrat/mayın ve ırıp. İstanbul: Adam Yayınları.
• Paksoy, F. A. (2018). Polis adliye haberciliği. H. İ. Gürcan (Ed.) Haber türleri (s. 1-23) içinde. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Özer, Ö. (2010). Liberal basın. Konya: Literatürk Yayınları.
• Özer, Ö. (2012). Edebi gazetecilik (röportaj): Bir röportaj üstadı Fikret Otyam’ın yayımlanmış röportajlarının çözümlemesi. Ö. Özer (Der), Alternatif medya alternatif gazetecilik Türkiye’de alternatif gazetecilik üzerine değerlendirmeler (s. 167-212) içinde. Konya: Literatürk Yayınları.
• Özer, Ö. (2013). Haber roman George Orwell ve Yaşar Kemal’den örneklerle edebi gazetecilik / röportaj. Konya: Literatürk Yayınları.
• Refik, C. (1943). Mahkeme röportajları. İstanbul: Sebat Basımevi.
• Sadullah, N. (1975). Sanat dergisinin soruşturması: Röportaj yazarları, röportajın bir edebiyat dalı olduğunda birleşiyorlar. Milliyet Sanat Dergisi, 147, 11-12.
• Schneider, W. ve Raue, P. (2002). Gazetecinin el kitabı (I. Aygün, Çev.), (A K. Kurşun, Düzeltmen). İstanbul: Konrad Adenauer Vakfı Yayınları.
• Şenyapılı, Ö. (1981). Çağdaş gazetenin önemli yazı türü: Röportaj. İletişim, 173-193.
• Sinclair, U (1975). Şikago mezbahaları. (G. Kurttekin, Çev.). İstanbul: May Yayınları.
• Tuncer, C. (1975). Sanat dergisinin soruşturması: Röportaj yazarları, röportajın bir edebiyat dalı olduğunda birleşiyorlar”. Milliyet Sanat Dergisi, 147, 12.
• Wolf, T. (1972). The birth of 'the new journalism'; eyewitness report by tom wolfe, p articipant reveals main factors leading to demise of the novel, rise of new style covering events. New York Magazine, 14. Erşim adresi: https://nymag.com/news/media/47353/
• Zelizer, B. (2007). On ‘having been there’: ‘eyewitnessing’ as a journalistic key Word. Critical Studies in Media Communication. 24(5), 408–428.