Türkiye's First Professional Political Advertising Campaign: the Justice Party, Cenajans and the 1977 General Elections

Yıl 2023, Sayı: 11, 157 - 193, 27.12.2023

Ülkem Irmak Şimşek

https://doi.org/10.56676/kiad.1353960

Öz

Throughout history, political propaganda has played a pivotal role in political communication. The development of technology has produced mass communication tools that today serve as instruments for political communication campaigns. Advertising, which originally emerged from propaganda, has become an essential component for shaping the success and image of political parties today. This is why, political parties collaborate with professional communication agencies, especially during election campaigns, to run campaigns aimed at increasing their voter share, winning elections, and securing political power. Cenajans conducted the first professional political communication campaign in the Republic of Türkiye on behalf of the Justice Party during the June 5, 1977 elections. This study analyzed advertisements published during the campaign (May 15, 1977-June 4, 1977) in the newspapers Tercüman, which represents the right-wing ideology, Cumhuriyet, which represents the left-wing ideology, and Milliyet, which represents the mainstream media, using qualitative content analysis. The research results reveal that the campaign strategically exploited the chaotic atmosphere in the country to position the election campaign in favor of the Justice Party. The campaign’s communication style of the conveyed messages to voters that highlighted the existence of this chaotic environment and portrayed the Justice Party as the solution to the existing chaos

Anahtar Kelimeler

Political Advertising, 1977 Parliamentary Elections of Turkey, Cenajans, Justice Party

Türkiye’nin İlk Profesyonel Siyasal Reklam Kampanyası: Adalet Partisi, Cenajans ve 1977 Genel Seçimleri

Öz

Propaganda, tarihin her döneminde siyasal iletişimin vazgeçilmez bir unsuru olmuştur ve teknolojinin gelişmesi ile kitle iletişim araçları da bir propaganda aracı olarak kullanılmaya başlanmıştır. Bu doğrultuda propagandadan doğan ve profesyonel bir işleyiş kazanarak siyasal iletişim çalışmalarının başında gelen reklamlar, siyasi partilerin elde ettiği başarılarda ve sahip olduğu imajda aktif rol oynamaktadır. Bu nedenle siyasi partiler özellikle seçim dönemlerinde oy oranlarını arttırmak ve seçimi kazanarak iktidara sahip olabilmek adına reklam ajansları ile profesyonel iletişim kampanyaları yürütmektedir. Türkiye Cumhuriyeti’nde ilk profesyonel seçim kampanyası 5 Haziran 1977 Genel Seçimlerinde Adalet Partisi tarafından Cenajans ile yürütülmüştür. Araştırma kapsamında, gündem belirleme kuramı çerçevesinde Adalet Partisi’nin Cenajans ile yürüttüğü kampanya süreci boyunca (15.05.1977–4.06.1977) sağ ideolojiyi temsilen Tercüman, sol ideolojiyi temsilen Cumhuriyet ve ana akım medyayı temsilen Milliyet Gazetelerinde yayınlanan reklamlar, nitel içerik analizi yöntemi kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırmanın sonucunda, kampanya döneminde ülkenin içinde bulunduğu kaotik ortamın bir stratejik unsur olarak kullanıldığı, seçim kampanyasının bu durumu Adalet Partisi’nin lehine konumlandırarak ilerletildiği; seçmenin gündemine bu kaotik ortamın varlığının sokulduğu, mevcut kaosun çözümünün Adalet Partisi’nin iktidara geçmesi olarak gösterildiği mesajlar barındıran bir iletişim dilinin kullanıldığı görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Siyasal reklam, 1977 Türkiye Genel Seçimleri, Cenajans, Adalet Partisi, Cumhuriyet Halk Partisi

Kaynakça

• Adalet Partisi (1977, 15 Mayıs). Aziz Türk Milleti. Tercüman Gazetesi.
• Adalet Partisi (1977, 15 Mayıs). Aziz Türk Milleti. Milliyet Gazetesi.
• Adalet Partisi (1977, 16 Mayıs). Allah, devlete, millete zeval vermesin. Tercüman Gazetesi.
• Adalet Partisi (1977, 16 Mayıs). Kimseye muhtaç değilim, çok şükür!. Milliyet Gazetesi.
• Adalet Partisi (1977, 17 Mayıs). Umut dağın ardında. Oysa gerçek yanıbaşında. Tercüman Gazetesi.
• Adalet Partisi (1977, 17 Mayıs). Her aileye mesken. Milliyet Gazetesi.
• Adalet Partisi (1977, 18 Mayıs). Anarşi için değil, hizmet için belediye. Tercüman Gazetesi.
• Adalet Partisi (1977, 18 Mayıs). Büyük Türkiye için dosdoğru sandık başına!. Milliyet Gazetesi.
• Adalet Partisi (1977, 19 Mayıs). Canım anacığım. Tercüman Gazetesi.
• Adalet Partisi (1977, 19 Mayıs). Canım anacığım. Milliyet Gazetesi.
• Adalet Partisi (1977, 21 Mayıs). Büyük Türkiye için güçlü iktidar. Milliyet Gazetesi.
• Adalet Partisi (1977, 22 Mayıs). Artık, en az ne yevmiye alacağımı biliyorum. Tercüman Gazetesi.
• Adalet Partisi (1977, 22 Mayıs). Artık beni de tedavi ediyorlar, sağ olsunlar. Milliyet Gazetesi.
• Adalet Partisi (1977, 24 Mayıs). Bu hızı kesmeyelim!. Tercüman Gazetesi.
• Adalet Partisi (1977, 24 Mayıs). Büyük yapıyoruz!. Milliyet Gazetesi.
• Adalet Partisi (1977, 25 Mayıs). Çocuklarımıza silah değil, güvenli gelecek gerek. Tercüman Gazetesi.
• Adalet Partisi (1977, 25 Mayıs). Yaptığımız eserler yapacaklarımızı müjdeler. Milliyet Gazetesi.
• Adalet Partisi (1977, 26 Mayıs). Milletin efendisine böyle hizmet edilir. Tercüman Gazetesi.
• Adalet Partisi (1977, 26 Mayıs). Başladığımızı tamamlayacağız!. Milliyet Gazetesi.
• Adalet Partisi (1977, 28 Mayıs). Biz inanıyoruz ki. Tercüman Gazetesi.
• Adalet Partisi (1977, 28 Mayıs). Biz inanıyoruz ki. Milliyet Gazetesi
• Adalet Partisi (1977, 29 Mayıs). Biz. Tercüman Gazetesi.
• Adalet Partisi (1977, 29 Mayıs). Biz. Milliyet Gazetesi.
• Adalet Partisi (1977, 30 Mayıs). İstanbul’un sayın belediye başkanı buyurmuşlardı ki. Tercüman Gazetesi.
• Adalet Partisi (1977, 30 Mayıs). Gerçekçi Türk milliyetçiliği. Milliyet Gazetesi.
• Adalet Partisi (1977, 31 Mayıs). Sosyal adalet, ancak hür demokratik düzen içinde gerçekleştirilebilir. Tercüman Gazetesi.
• Adalet Partisi (1977, 31 Mayıs). Sosyal adalet, ancak hür demokratik düzen içinde gerçekleştirilebilir. Milliyet Gazetesi.
• Adalet Partisi (1977, 1 Haziran). Gerçekçi yoldan “Büyük Türkiye”ye doğru. Tercüman Gazetesi.
• Adalet Partisi (1977, 1 Haziran). Gerçekçi yoldan “Büyük Türkiye”ye doğru. Milliyet Gazetesi.
• Adalet Partisi (1977, 2 Haziran). 7 küpeli gelin . Tercüman Gazetesi.
• Adalet Partisi (1977, 2 Haziran). 7 küpeli gelin. Milliyet Gazetesi.
• Adalet Partisi (1977, 3 Haziran). 4 Milyon… 40 Milyon!. . Tercüman Gazetesi.
• Adalet Partisi (1977, 3 Haziran). Herkes için spor. Milliyet Gazetesi.
• Adalet Partisi (1977, 4 Haziran). Aziz Türk Milleti. Tercüman Gazetesi.
• Adalet Partisi (1977, 4 Haziran). Aziz Türk Milleti. Milliyet Gazetesi.
• Aktaş, H. (2004). Partilerin seçim kampanyaları örneğinde siyasal iletişim (Yayımlanmamış doktora tezi). Selçuk Üniversitesi, Konya.
• Balcı, Ş. (2006). Negatif siyasal reklamlarda ikna edici mesaj stratejisi olarak korku çekiciliği kullanımı (Yayımlanmamış doktora tezi). Selçuk Üniversitesi, Konya.
• Balcı, Ş., & Bal, E. (2007). 22 Temmuz 2007 genel seçimlerinde AKP ve CHP reklamları: Karşılaştırmalı bir analiz. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, (33), 5-28.
• Çolak, F. (2002). Türkiye’de çok partili hayata geçiş ve Demokrat Parti (1945-1950). Türkler Ansiklopedisi, 16(1), 769-782.
• Dumlu, A. (2017). A critical discourse analysis for the representation of the child in advertising: Omo, Ülker, Johnson's Baby and Turkcell advertisements sample. Innovatıon and Global Issues in Social Sciences, (593), 27-29.
• Görgün, A. (2002). Çamurda dans: negatif politik reklam. İstanbul: Bas-Haş Yayınları.
• Karlı, İ. ve Değirmencioğlu, G. (2011). Siyasal iletişim açısından siyasal partilerin internet mecrasından yararlanma biçimleri ve karşılaştırmalı bir analiz. Marmara İletişim Dergisi, (18), 141-161.
• Keskin, F. (2014). Politik iletişim sözlüğü. Ankara: İmge Kitabevi Yayınları.
• Kılıç, Ç. (2015). Gündem belirleme kuramı çerçevesinde siyasal karar verme sürecine sosyal medya etkisinin incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Ticaret Üniversitesi, İstanbul.
• Metin, O. ve Ünal, Ş. (2022). İçerik analizi tekniği: İletişim bilimlerinde ve sosyolojide doktora tezlerinde kullanımı [Özel sayı]. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 22(2), 273-294.
• Munday, R. ve Chandler, D. (2018). Medya ve iletişim sözlüğü. (B. Taşdemir, Çev.). Ankara: İletişim Yayınları.
• Neuman, W.L. (2020). Toplumsal araştırma yöntemleri. (Ö. Akkaya, Çev.). Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Özkan, N. (2014). Türkiye’den ve dünyadan örneklerle seçim kazandıran kampanyalar. İstanbul: MediaCat Kitapları.
• Polat, N. (1997). Siyasal partiler ve siyasal reklamcılık: 1991 erken genel seçimlerinde ıygulanan siyasal reklamlar (Yayımlanmamış doktora tezi). İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
• Sallan Gül, S. ve Kahya Nizam, Ö. (2021). Sosyal bilimlerde içerik ve söylem analizi. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (42), 181-198.
• Taşçıoğlu, Raci (2009). Siyasetin teknikleşmesi bağlamında Türkiye’de siyasal reklamcılık. Abdullah Özkan (Ed.), Siyasetin İletişimi (s.271-292) içinde. İstanbul: Tasam Yayınları.
• Tokgöz, O. (1989). Türkiye’de siyasal reklamcılık: Bir örnek olay olarak Anavatan Partisi gazete reklamları. Ankara Üniversitesi Basın-Yayın Yüksekokulu Yıllık, (1989/1990), 255-273.
• Tuzcu, H.D. (2021). Türkiye'de 2017 anayasa değişikliği referandum kararı öncesi yazılı basında rıza üretimi (Yayımlanmamış doktora tezi). Akdeniz Üniversitesi, Antalya.
• Uztuğ, F. (2004). Siyasal iletişim yöntemi. İstanbul: MediaCat Kitapları.
• Yüksek Seçim Kurulu. (t.y.). 1950–1977 Yılları Arası Türkiye Geneli Milletvekili Genel Seçim Sonuçları. Erişim adresi: https://www.ysk.gov.tr/doc/dosyalar/docs/Milletvekili/1950-1977/Turkiye.pdf
• Yüksel, E. (2007). Kamuoyu oluşturma ve gündem belirleme kavramları nerede kesişmekte, nerede ayrılmaktadır?. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 7(1), 571-586.