Discourse Of Nationalism In New Turkish Cinema: The Films Of Can Ulkay

Yıl 2024, Sayı: 13, 107 - 130, 30.12.2024

Burhan Konak , Elif Küçük Durur

https://doi.org/10.56676/kiad.1452344

Öz

Nationalism discourse, one of the discursive strategies fictionalized in cinema films, is influential in forming national identities in the context of being unifying or divisive. The study's central argument is that the nationalist discourse constructed through the 'Us'/'Other' dichotomy in Yeşilçam cinema has been reinterpreted in New Turkey cinema, focusing on 'We,' emphasizing the principle of coexistence. The study aims to uncover the methods and codes through which nationalist discourse is reconstructed in New Turkey cinema. In this context, Can Ulkay's films Ayla: The Daughter of War (2017), Children of Sarıkamış (2017), and Turkish Ice Cream (2019), one of the directors of New Turkey cinema, were examined using the Discourse Analysis method. Within the framework of the study's various perspectives, the primary findings indicate that the films highlight the positive, progressive, and democratic aspects of nationalism.

Anahtar Kelimeler

New Turkish Cinema, Nationalism, Ayla: The Daughter of War, Children of Sarıkamış, Turkish Ice Cream

Yeni Türkiye Sinemasında Milliyetçilik Söylemi: Can Ulkay Filmleri

Öz

Sinema filmlerinde kurgulanan söylemsel stratejilerden biri olan milliyetçilik söylemi, birleştirici veya ayrıştırıcı olması bağlamında milli kimliklerin oluşumunda etkendir. Yeşilçam sinemasında biz/öteki zıtlığıyla üretilen milliyetçilik söyleminin, Yeni Türkiye sinemasında, birlikte varlık ilkesine dayalı bir biz vurgusuyla üretildiği çalışmanın temel argümanını oluşturmaktadır. Çalışmada, Yeni Türkiye sinemasında milliyetçilik söyleminin hangi kodlarla, nasıl yeniden üretildiğini ortaya koymak amaçlanmıştır. Bu bağlamda Yeni Türkiye sineması yönetmenlerinden Can Ulkay’ın Ayla, Sarıkamış Çocukları ve Türk İşi Dondurma filmleri, söylem analizi yöntemi ile irdelenmiştir. Çalışmanın ele aldığı farklı perspektif bağlamında yapıtların milliyetçiliğin olumlu, ilerici ve demokratik yanını vurguladığı temel bulgular olarak ortaya çıkarılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Yeni Türkiye Sineması, Milliyetçilik, Ayla, Sarıkamış Çocukları, Türk İşi Dondurma

Kaynakça

• Althusser, L. (2014). İdeoloji ve devletin ideolojik aygıtları. (A. Tümertekin, Çev.) İstanbul: İthaki Yayınları.
• Anderson, B. (2011). Hayali cemaatler: Milliyetçiliğin kökenleri ve yayılması. (A. Tümertekin, Çev.) İstanbul: İthaki Yayınları.
• Anthias, F., & Yuval , D. (1992). Racialised boundaries- race, nation, gender, colour and class and the anti- racist struggle. Londra: Routledge. Erişim adresi: https://www.google.com.tr/books/edition/Racialized_Boundaries/w1RQeO7mFzkC? hl=tr&gbpv=1&dq=inauthor:%22Floya+Anthias%22&printsec=frontcover
• Atam, Z. (2011). Yakın plan yeni Türkiye sineması, dört kurucu yönetmen, Nuri Bilge Ceylan, Yeşim Ustaoğlu, Zeki Demirkubuz, Derviş Zaimoğlu. İstanbul: Cadde Yayınları.
• Barthes, R. (1998). Çağdaş söylemler. (T. Yücel, Çev.) İstanbul: Metis Yayınları.
• Bauer, O. (1996). The nation. Londra: Verso. Erişim adresi: https://books.google.com.tr/books?id=hdrfDqF3fLoC&pg=PA39&hl=tr&source=gbs_toc_r&cad=2#v=onepage&q&f=false
• Beyazperde. (2023). Can Ulkay sineması. Erişim adresi: https://www.beyazperde.com/
• Biliş, A. E. (2014). Selam filmi örneğinde İslami düşüncenin sinemada temsili. Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 0, 9-27. doi:org/10.31123/akil.442976
• Billig, M. (2002). Banal milliyetçilik. (C. Şişkolar, Çev.) İstanbul: Gelenek Yayıncılık.
• Bora, T. (2017). Cereyanlar, Türkiye’de siyasi ideolojiler. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Cimin, A. G. (2022). Yeşilçam yazıları. Erişim adresi: https://www.medyafaresi.com/ara?key=g%C3%BCrsoy+cimin
• D.İ.B. (2006). Diyanet işleri başkanlığı, Kuran-ı Kerim. Ankara: D.İ.B. Yayınları.
• Dijk, T. V. (2003). Söylem ve ideoloji: Çok alanlı bir yaklaşım. (B. Çoban, Dü.) Ankara: Su Yayınları.
• Dinçer, Ö. (2019). 2000 Sonrası Türk sinemasında milliyetçilik temalı filmlerde öteki (Yüksek Lisans Tezi) 19 Mayıs Üniversitesi, Samsun. Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp
• Enderun, M. A. (2012). Beyazperdenin din algısı. İstanbul: Işık Yayınları.
• Guibernau, M. (1996). Ntionalisms- the nation state and nationalism in the twentieth century. Mambridge: Polity Press. Erişim adresi: https://books.google.com.tr/books/about/Nationalisms.html? id=aZs_vgAACAAJ&redir_esc=y
• Hobsbawm, E. J. (2017). Milletler ve milliyetçilik. (O. Akınhay, Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Kapani, M. (2013). Politika bilimine giriş. Ankara: Bilgi Yayınevi.
• Kozyrev, T. (2019). Kazakistan cumhurbaşkanı ekselansları Nursultan Nazarbayev’den ulusa sesleniş: Büyük Bozkır’ın yedi özelliği. 1-13. Aydın Türklük Bilgisi Dergisi. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/705309
• Marvin, C., & Irwın, D. (1996). Blood sacrifice and the nation- revisiting civil religion. Journal of The American academy of religion, 64(4), 767-780. https://www.jstor.org/stable/i263786
• Özkırımlı, U. (2008). Milliyetçilik kuramları eleştirel bir bakış. Ankara: Doğu Batı Yayınları.
• Pösteki, N. (2005). Türkiye sinemasına yeni bakış: yönetmen sineması. İstanbul: Es Yayınları.
• Pösteki, N. (2017). Yeşilçam’ın belleği: unutulmuş filmler divanı-1. Kocaeli: Umuttepe Yayınları.
• Purvis, T., & Hunt, A. (2014). Çağın ruhu ve karşı hegemonya: söylem, ideoloji. 1, 9-36. doi:org/10.17572/moment.396355
• Smith, A. D. (1994). Milli kimlik. (B. S. Şener, Çev.) İstanbul: İletişim Yayınları.
• Tatlı, O. (2015). Türkiye sineması ve sinemada algı. İstanbul: Akis Kitap.
• Tekvar, S. O. (2005). Dergi reklamlarında toplumsal cinsiyet göstergeleri: FHM ve cosmopolitan reklamlarının karşılaştırmalı gösterge bilimsel çözümlemesi (Yüksek Lisans Tezi) Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Ankara. Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp
• Uslu, M. (Yapımcı), & Ulkay, C. (Yönetmen). (2017). Ayla [Sinema Filmi]. Türkiye: Dijital Yapım Evi.
• Uslu, M. (Yapımcı), & Ulkay, C. (Yönetmen). (2017). Sarıkamış Çocukları [Sinema Filmi]. Türkiye:Dijital Yapım Evi.
• Uslu, M. (Yapımcı), & Ulkay, C. (Yönetmen). (2019). Türkişidondurma [Sinema Filmi]. Türkiye: Dijital Yapım Evi.
• Wollman, H., & Spencer, P. (2020). Milliyetçilik. (K. Kelebekoğlu, Çev.) İstanbul: Yeni İnsan Yayınevi.
• Yıldırım , A., & Şimşek, H. (2003). Nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Kitap.