KARADENİZ DAĞLARINDA İKİ ÖNCÜ SUFİ: HAMZA ŞEYH VE TEBERRÜK HALİFE

Yıl 2016, Cilt: 10 Sayı: 20, 77 - 88, 31.05.2020

Mehmet Fatsa

https://doi.org/10.18220/kid.66637

Öz

Bu çalışmada Karadeniz Bölgesi'nin fethine katılan kolonizatör dervişlerden Hamza Şeyh ile halefi Teberrük Halife konu edilmiştir. 15. yüzyılın ilk yarısında hayatta olan Hamza Şeyh ve 17. yüzyılda hayatta olan halefi Teberrük Halife, Giresun ili Dereli ilçesinin güneyinde Sarıyakup köyünde yaşamıştır. Burada oluşturulan zaviye bölgedeki yerleşmeyi sağlamak bakımından önemli bir rol oynamışa benzemektedir. Aynı zamanda bu zaviye, dağların üzerinden geçen tarihi yolun stratejik noktasını tutmak amacıyla kurulmuştur. Burası, gelip geçene hizmet etmek yanında irşat faaliyetleriyle de öne çıkmış olmalıdır. Ayrıca zaviyenin 17. yüzyılın ortalarına kadar aktif olduğu anlaşılmaktadır.

Kaynakça

• Arşiv Kaynakları
• Vakıflar Genel Müdürlüğü Arşivi: (VGM), Vakıf Defteri (=VD), nr. 2113, s. 333-334.
• Başbakanlık Osmanlı Arşivi: (BOA), Tapu Tahrir Defteri (=TT), nr. 37, s 450. BOA, TT, nr. 255, s. 508. BOA, TT, nr. 557, s. 29. BOA, TT, nr. 716, s. 292. BOA, NFS.d, nr, 1066, v.9a.
• Kitap ve Makaleler
• EMECEN, Feridun, "Mitler ve Gerçekler Arasında: Giresun’da Seyyid Vakkas Efsanesi ve Giresunlu Seyyid Mehmet Paşa”, Uluslararası Karadeniz İncelemeleri Dergisi, Trabzon 2005, S: 5, s. 77-91.
• EMECEN, Feridun, Doğu Karadeniz’de İki Kıyı Kasabasının Tarihi: Bulancak-Piraziz, İstanbul 2005, s. 287.
• OKUTAN, H. Tahsin, Şebinkarahisar ve Civarı Giresun 1949, s. 103.
• UZUNÇARŞILI, İsmail Hakkı, Anadolu Beylikleri, Ankara 1969, s.159-162.
• YEDİYILDIZ, Bahaeddin – ÜSTÜN, Ünal, Ordu Yöresi Tarihinin Kaynakları-I, Ankara 1992, s. 393.
• YÜCEL, Yaşar, Eretna Devleti Kadı Burhaneddin Ahmet, Mutahharten ve Erzincan Emirliği, Ankara 1989, s. 229.