ALLAH'IN VARLIĞI'NI AKLEN BİLMEYE İLİŞKİN GÜNCEL TARTIŞMALARIN TEMEL EKSENİ

Yıl 2017, Cilt: 1 Sayı: 2, 91 - 118, 10.12.2017

Fatma Aygün

Öz

Özet

Bilindiği
üzere, Allah'ın varlığını aklen bilmenin imkânı meselesi tarih boyunca felsefî
ve teolojik tartışmaların en önemli konularından birisi olmuştur. Allah'ın
varlığını bilmeye ilişkin tartışmaların döndüğü temel ekseni ele almaya
çalışacağımız bu makalemizde, birbirinden farklı fikirleri savunan belli başlı
grupları ana hatlarıyla teistler (ve dolayısıyla deistler), agnostikler ve
ateistler olarak ifade etmek mümkündür. Elbetteki farklı bir çalışmada söz
konusu temel tartışma alanlarının kendi içerisindeki ayrıntıları ve farklılaşmaları
da göz önüne alınarak daha da derinleştirilebilecek bir çalışma yapılabilir.
Bizim bu makaleyi yazmaktaki amacımız, günümüz dünyasında cereyan eden Allah'ın
varlığına ilişkin tartışmaların nirengi noktaları, ileri sürülen en meşhur
soruları ve argümanları tespit ederek genel birtakım değerlendirmelere ulaşmak
olacaktır.

Anahtar Kelimeler

Allah'ın varlığı, Argümanlar, Teist, Agnostik, Ateist

Kaynakça

• - Acar, Rahim (2013). Teolojik Dilin Husûsiyeti ve Ateist Argümanların Sınırı. İstanbul.
• - Ahmed Hilmi, Filibeli (1997). İslâm’ın Esası. (sdl. Adnan Bülent Baloğlu ve dğr.). Ankara.
• - Aslan, Adnan (2006). Tanrının Varlığına Dair Argümanlar, İstanbul: İSAM Yayınları.
• - Aygün, Fatma (2016). "Dinin ve 'Yüce Varlık' İnancının Kökenine İlişkin Tartışmalara Genel Bir Bakış". Kelam Araştırmaları Dergisi. XIV, sayı:1, s. 203-215.
• - Aygün, Fatma (2015). Mâtürîdî'ye Göre Allah'ın Varlığı'nı Aklen Bilmenin İmkânı, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (basılmamış doktora tezi), İstanbul.
• - Bergson, Henri (1962). Ahlâk ile Dinin İki Kaynağı. (çev. M. Karasan). Ankara.
• - Behe, Michael J. (1998). Darwin’in Kara Kutusu, (çev. Burcu Çekmece). İstanbul: Aksoy Yayınları.
• - Crick, Francis (1982). Life Itself, Its Origin and Nature. New York: Simon and Schuster.
• - Darwin, Charles (1859). The Origins of Species by Means of Natural Selection. Londra: John Murray.
• - Davies, Paul (2004). The Cosmic Blueprint. Philadelphia: Templeton Foundation Press.
• - Davies, Paul (2001). “Physics and Life”, Julian Chela-Flores ve diğerleri (ed.). First Steps in Origin of Life in the Universe. Dordrecht: Springer Science. ss.14-15.
• - Dawkins, Richard (2004). Gen Bencildir. (çev. Asuman Ü. Müftüoğlu). Ankara: TÜBİTAK Popüler Bilim Kitapları.
• - Dawkins, Richard (2013). Kör Saatçi. (çev. Feryal Halatçı). Ankara: TÜBİTAK Popüler Bilim Kitapları.
• - Dawkins, Richard (2007). Tanrı Yanılgısı. (çev. Kalisto). İstanbul: Kuzey yay..
• - Dostoyevski Fyodor Mihailoviç (1960,1963). Karamazov Kardeşler. (çev. Nihal Yalaza Taluy). 2. bsk. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı.
• - Drummond, Henry (1908). The Ascent of Man. New York: James Pott& Co. Pub..
• - Dunning, John (2004). The Bookman's Promise. New York: Scribner. p. 80.
• - el-Makdisî, Mutahhar b. Tâhir (1899). el-Bed’ ve’t-târih. (neşr. Clement Imbault Huart). Bağdad : Mektebetü'l-Müsenna. I.
• - er-Râzî, Fahreddin (1987). el-Metâlibü'l-âliye mine'l-ilmi'l-ilâhî. (nşr. A. Hicâzî es-Sekkâ). Beyrut: Dârü'l-kütübi'l-Arabî. I.
• - er-Râzî, Fahreddin (2004). Kitâbü'l-Erbaîn fî usûli'd-dîn. (nşr. A. Hicâzî es-Sekkâ). Beyrut: Dârü'l-Cîl.
• - Eş‘arî (1382/1963). Makålâtü’l-İslâmiyyîn ve ihtilâfü’l-musallîn. (haz. Helmut Ritter) Wiesbaden: Franz Steiner Verlag.
• - Flew, Antony (2009).Yanılmışım Tanrı Varmış. (çev. H. Kaya, Z. Ertan). İstanbul: Profil Yayınları.
• - Francis, Keith A. (2007). Charles Darwin and the Origin of Species. Londra: Greenwood Press.
• - Hume, David (1988). Dialogues Concerning Natural Religion and Posthumous Essays. (ed. Richard H. Hopkin). 6. baskı. Indianapolis: Hackett Publishing Company.
• - Hume, David (1979). Din Üstüne. (çev. Mete Tuncay), Ankara: Kültür Bakanlığı.
• - James, William (1956). The Will To Believe and Other Essays in Popular Philosophy. New York: Dover Publication.
• - James P., Moreland (2008). Consciousness and the Existence of God: A Theistic Argument. New York: Routledge.
• - Kadî Abdülcebbâr (1988). Şerhu'l-Usûli'l-Hamse, (talik: Abdülkerim Osman, Ahmed Ebû Haşim). 2. bsk., Kahire: Mektebetu Vehbe.
• - Kılıç, Recep (1993). "Ahlâkı Temellendirme Problemi", Felsefe Dünyası. sayı: 8, s. 69.
• - Koç, Turan. (2005). Ölümsüzlük Düşüncesi. İstanbul.
• - Locke, John (1992). İnsan Anlığı Üzerine Bir Deneme, (çev. Vehbi Hacıkadiroğlu). İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
• - Locke, John (1975). An Essay Concerning Human Understanding, (ed. Peter H. Nidditch), Oxford: Clarendon Press.
• - Mackie, John Leslie (1982). The Miracle of Theism: Arguments for and Against the Existence of God. Oxford: Clarendon Press.
• - Mâtürîdî (2002). Kitâbü’t-Tevhîd, (trc. Bekir Topaloğlu, Muhammed Aruçi). Ankara: İSAM Yayınları.
• - Mâtürîdî (2005-2010). Te’vilâtü’l-Kur’ân. (İlmi kontrol: Bekir Topaloğlu). İstanbul: Mizan Yayınevi.
• - Mayr, Ernst (2001). This is Biology. Cambridge, MA: Harvard University Press.
• - Mevdûdî (1986). Tefhîmu’l-Kur’ân. (çev. Ali Bulaç ve dğr.). İstanbul. VII.
• - Mircea, Eliade (1990). Dinin Anlam ve Fonksiyonu. (çev. M. Aydın). Ankara: Kültür Bakanlığı Yay..
• - Nesefî (2004). Tebsıratü’l-edille. (thk. Hüseyin Atay, Şaban Ali Düzgün). 2. bsk, Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı, I.
• - Pike, Nelson (l964). God and Evil. New Jersey: Prentice-Hall.
• - Reçber, Mehmet Sait (2004). Tanrı’yı Bilmenin İmkanı ve Mahiyeti. Ankara: Kitabiyat Yayınları.
• - Ruse, Micheal (2000). Can a Darwinian Be a Christian?. Cambridge: Cambridge University Press.
• - Russell, Bertrand (1972). Din ile Bilim. (trc. Akşit Göktürk) 2. baskı. Ankara: Bilgi Yayınevi.
• - Russell, Bertrand (1972). Neden Hıristiyan Değilim?. (trc. Ender Gürol). 2. baskı. İstanbul: Varlık Yayınevi.
• - Schmidt, Wilhelm (1935). The Origin And Growth Of Religion. (trc. H. J. Rose). 2. bsk., London: Methuen Co.Ltd.,
• - Searle, John (2005). Bilinç ve Dil, (çev. Muhittin Macit, Ferruh Özpilavcı). İstanbul: Litera Yayıncılık.
• - Searle, John (2008). Zihnin Yeniden Keşfi. (çev. Muhittin Macit), İstanbul: Litera Yayıncılık.
• - Strobel, Lee (2011). Hani Tanrı Ölmüştü?, (çev. S. L. Atalay, R. Şahin). İstanbul: Ufuk Yayınları.
• - Swinburne, Richard (1981). Faith and Reason. Oxford: Clarendon Press.
• - Swinburne, Richard (1979). The Existence of God. Oxford: Clarendon Press.
• - Şehristânî (1934). Nihâyetü’l-ikdâm. (haz. Alfred Guillaume). London: Oxford University.
• - Taslaman, Caner (2007/2). “Bedenin ve Ruhun İki Ayrı Cevher Olup Olmadığı Sorununa Karşı Teolojik Agnostik Tavır", Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. sayı: 33, s. 41-68
• - Taslaman, Caner (2006/1). "Din Felsefesi Açısından Entropi Yasası". Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. sayı: 30, s. 89-111.
• - Taslaman, Caner (2015). Allah'ın Varlığı'nın 12 Delili. İstanbul: İstanbul Yayınevi.
• - Topaloğlu, Bekir (1998). İslâm Kelâmcılarına ve Filozoflarına Göre Allah'ın Varlığı. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları.
• - Topaloğlu, Bekir (1988). “Âhiret”, DİA. İstanbul. I.
• - Trevors, J. T. - Abel, D. L. (2004). “Chance and Necessity do not explain the origin of life,” Cell Biology International. 28:11. s. 735.
• - Wells, Jonathan (2003). Evrimin İkonlan, (çev. Orhan Düz). İstanbul: Gelenek Yayınları.
• - Yockey, Hubert P. (2005). Information Theory, Evolution and the Origin of Life. Cambridge: Cambridge University Press.
• - Zeyveli, Hikmet (2015). "Din Dili Bağlamında Muteşâbihât Kavramı". Din Dili. İstanbul: Kuramer.