RABBANİ YAHUDİLİĞİN TEŞEKKÜLÜ: RABBİ YİŞMAEL VE RABBİ AKİVA EKOLLERİ

Yıl 2019, Cilt: 3 Sayı: 1, 185 - 202, 25.07.2019

Ömer Faruk Araz

Öz

Miladi ilk yüzyıl Yahudilik için son derece önemli
siyasi ve sosyal hadiselerin yaşandığı bir dönemdir. Bu süreçte bünyesinden
Hıristiyanlık başta olmak üzere çeşitli dini grupların çıktığını, dini hayatın
merkezinde yer alan 2. Mabedin yıkıldığını ve özellikle Kudüs başta olmak üzere
zamanla tüm Filistin coğrafyasında (Kutsal Topraklarda) Yahudi varlığının
ortadan kalkmaya yüz tuttuğunu görmekteyiz. Tüm bu yaşananlar Yahudiliğin hem
teşkilat yapısını hem de tatbikini etkilemiş, değiştirmiştir. Bu dönemde
yaşamış olan Rabbi Yişmael ve Rabbi Akiva önemli iki dini şahsiyet olarak hem
yaşadıkları döneme hem de daha sonraki devirlere damgalarını vurmuş ve Rabbani
Yahudiliğin teşekkülüne önemli ölçüde katkı sağlamışlardır. 

Anahtar Kelimeler

Yişmael, Akiva, Rabbâni, Yorum, Middot

Kaynakça

• Araz, Ömer Faruk, Yahudilikte Tefsir Geleneği, İstanbul: İz Yayıncılık, 2019.
• Araz, Ömer Faruk, “Rabbâni Gelenekte Rabbi Yişmael’in Tevrat Tefsiri İçin Oluşturduğu On üç Yorum Kuralı”, Marmara Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Dergisi, Cilt-Sayı 51: Aralık 2016, s. 115-134.
• Burnstein, Brian Hale, The Causes Of The Bar Kokhba Revolt: A Critical Reassessment And New Comparisons (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), The University of British Colombia, 2017.
• Chan, Man Ki, A Comparative Study Of Jewish Commentaries And Patristic Literature On The Book Of Ruth, Yayınlanmamış Doktora Tezi, University of Pretoria, Faculty of Theology, Department of Old Testament Studies, 2010.
• Freedman, Harry - Stephen G. Wald, “Akiva”, EJ, c. I, s. 562.
• Ginzberg, Louis “Akiba ben Joseph”, JE, c. I, c. 304-306.
• Hammer, Reuven, Akiva: Life, Legend, Legacy, USA: University of Nebraska Press, 2015
• Kahana, Menahem I., “The Halakhic Midrashim”, The Literature of the Sages II, (ed. Shmuel Safrai v.dğr.), Netherlands: Royal Van Gorcum Fortress Press, 2006, 4-105.
• Kahana, Menahem I., “Midreshei Halakhah”, EJ, c. XIV, s. 197.
• Mandel, Paul, “Was Rabbi Aqiva a Martyr? Palestinian and Babylonian Influences in the Development of a Legend”, Rabbinic Traditions between Palestine and Babylonia, (ed. Ronit Nikolsky and Tal Ilan), Leiden: Brill, 2014, s.306-353.
• Mendelsohn, S., “Ishmael b. Elisha”, The Jewish Encyclopaedia (JE), c. VI, s. 648-649.
• Midraş Rabbah, (ed. H. Freedman – M. Simon), London: The Soncino Press, 1939.
• Novick, Tzvi, What is Good and What God Demands, Leiden: Brill, 2010.
• Oppenheimer Aharon, The Bar Kokhba Revolt, Jerusalem: Zalman Shazar Center, 1980.
• Porton, Gary G. “Yishmael Ben Elisha”, Encyclopaedia of Religion (ER), c. XIV, s. 9890-9891.
• Porton, Gary G., Aqiva ben Yosef, ER, c. I, s. 441.
• Safrai, Shmuel, “Yishmael ben Elisha”, Encyclopaedia Judaica (EJ), c. X, s. 83.
• Sifra, Baraita deRabbi Yişmael, https://www.sefaria.org/Sifra%2C_Braita_d'Rabbi_Yishmael.2?lang=bi. (Erişim Tarihi: 19.06.2019).
• Sifre Deuteronomy, (ed. Reuven Hammer), USA: Yale Un. Press, 1986.
• Steinschneider, Moritz, Jewish Literature from Eight to Eighteenth Century: with an Introduction on Talmud and Midrash, (terc. William Shotliswoode), London: Longman, Brown, Green, Longmans & Roberts, 1857.
• Stern, David, “Midrash and Midrashic Interpretation”, http://online.sfsu.edu/kmillet1/midrash.pdf, (Erişim Tarihi: 19.06.2019)
• Talmud Babylonian, (ed. Isidore Epstein), London: The Soncino Press, 1978.
• The Jerusalem Talmud: a translation and commentary, (ed. Jacob Neusner), USA: Hendrickson Publishers, 2008.
• Yadin, Azzan, “Rabbi Akiva’s Youth”, Jewish Quarterly Review, New Series, Vol.100, No.4 (Fall, 2010), s.573-597.
• Yadin-Israel, Azzan, “Concepts of Scripture in the Schools of Rabbi Akiva and Rabbi Ishmael”, Jewish Concepts of Scripture, (ed. Benjamin D. Sommer), New York: New York Un. Press, 2012.