An Analysis of The Notion of Super Muslim in The Context of Islam and Transhumanism

Yıl 2021, Cilt: 4 Sayı: 2, 238 - 258, 30.12.2021

Büşra Kılıç Ahmedi

https://doi.org/10.52637/kiid.1001949

Cited By: 2

Öz

While the discussions of transhumanism, which are progressing in the center of human development, arouse excitement with innovations such as nanotechnology, prosthetic technologies, and robotics, on the other hand, it is worrying due to the uncertainty about what the nature of the transhuman will be and the loss of meaning caused by the concern that human authority will be shaken. It is difficult to say that transhumanism, which heralds advanced technological interventions such as eugenics, chip implantation, mind uploading, extending human life, increasing well-being, and getting away from pain and poverty, has a structure that has been agreed upon and its boundaries are drawn. However, to make a general definition, it can be said that it is an intellectual and cultural movement that aims to improve humanity with technological developments that will prevent aging, increase people's physical, psychological, and intellectual capacity, and also examines ethical issues related to their use. Transhumanism emphasizes man's infinite self-transcendent capacity and God-like character. Accordingly, human beings can and should overcome their biological limitations by getting support from scientific methods such as neuroscience, biotechnology, and nanotechnology. Transhumanists work on transferring information from computer to human and from human to computer. It is expected that the transfer of information from human to computer, in technical terms, mind uploading, will be a key technological move that will open the doors of immortality to humanity. Thus, when the human body dies, it will be able to continue its life as a machine in a computer chip. Here, the idea that there will be no difference between human-animal-machine species stands out. In today's world, where the boundaries of things and the working laws of the universe are blurred, the scientific discourses as a sole authority are not sufficient to answer the questions of man; for this reason, it is clear that there is a need for value systems of religious and philosophical traditions. In this context, while the representatives of Christianity take an active part in the discussion of transhumanism, it is seen that Muslims are not included in the discussion at the same rate. In this regard, Roy Jackson, a contemporary philosopher of religion and researcher of Islamic philosophy, emphasized that Islam has the necessary knowledge and experience to contribute to transhumanist discussions, and he discussed how the relationship between Islam and transhumanism could be based on the views of Islamic thinkers such as Al-Farabi, Ibn Tufail and Mohammed Iqbal. The purpose of this article is to present a critical analysis of the concept of Supermuslim that Jackson used to describe the transhumanist Muslim in his book Muslim and Supermuslim: The Quest for the Perfect Being and Beyond, and the explanations of the Muslim thinkers he applied to fill this concept. Since the study is one of the few studies on the transhumanism-Islam relationship, it is expected to contribute to the literature. The study conducted by the literature review method, concluded that the correlations between transhumanism and Islamic thought can be considered reasonable at the level of the contributions of Islam to scientific development and that it is possible to provide an association over some common intellectual motifs, but there are fundamental differences between them. Since transhumanism is a broad-spectrum concept, the views it covers can vary from the ideal of extending human lifespan to the idea of creating a new species that can keep up with the changing world. Thus it is difficult to develop an attitude against transhumanism based on the mentioned feature or to characterize developments such as extending human life, finding cures for incurable diseases, and eliminating pain, as actions that will challenge Islamic doctrines. However, when the issue exceeds this, and when it comes to the discrediting of the existing human species by the new generation of long-lived, gifted, ultra-powerful beings at best, it does not seem possible to justify the transhumanistic thought within the framework of Islamic literature.

Anahtar Kelimeler

Islamic Thought, Transhumanism, Super Muslim, Roy Jackson, Perfect Being, Playing God.

İslam ve Transhümanizm Bağlamında Süper Müslüman Kavramının Analizi

Öz

İnsanın geliştirilmesi merkezinde ilerleyen transhümanizm tartışmaları, bir yönüyle nanoteknoloji, protez teknolojileri, robotik gibi yeniliklerle heyecan uyandırırken bir yönüyle insan ötesinin mahiyetinin ne olacağı hususundaki belirsizlik ve insan otoritesinin sarsılacağı endişesinin doğurduğu anlam yitimi sebebiyle kaygı vericidir. En yumuşak ifadeyle, öjeni, çip yerleştirme, zihin aktarımı gibi ileri teknolojik müdahaleler ile insan ömrünü uzatma, refahı artırma, acıdan ve yoksulluktan uzaklaşmayı müjdeleyen transhümanizmin üzerinde uzlaşılmış ve sınırları çizilmiş bir yapıya sahip olduğunu söylemek güçtür. Bununla birlikte genel olarak, insanın fiziksel, bilişsel ve psikolojik yetilerini güçlendirecek teknolojik gelişmelerle insanlığı daha iyiye taşımayı hedefleyen ve aynı zamanda bu teknolojilerle ilgili etik meseleleri inceleyen entelektüel ve kültürel bir hareket olduğu söylenebilir. Transhümanizm insanın sonsuz öz aşkınlık kapasitesine ve tanrısal karakterine vurgu yapmaktadır. Buna göre insan biyolojik yapısından kaynaklanan sınırlarını bilimsel yöntemlerden destek alarak aşabilir ve aşmalıdır. Transhümanistler bilgisayardan insana ve insandan bilgisayara bilgi aktarımı üzerinde çalışmalar yürütmektedir. Özellikle insandan bilgisayara bilgi aktarımının, teknik ifadesiyle zihin aktarımının, insanlığa ölümsüzlüğün kapılarını aralayacak kilit bir teknolojik hamle olması beklenmektedir. Böylelikle insan bedeni öldüğünde makine olarak bir bilgisayar çipinde yaşamına devam edebilecektir. Burada insan-hayvan-makine türleri arasında bir fark kalmayacağı düşüncesi göze çarpmaktadır. Eşyanın sınırlarının ve evrenin işleyiş kanunlarının bulanıklaştığı günümüzde tek başına bir otorite olarak bilimin söylemlerinin insanın büyük sorularına cevap olmaya yetmediği; bu sebeple de dini ve felsefi geleneklerin değerler sistemlerine ihtiyaç olduğu açıktır. Bu bağlamda Hristiyanlığın temsilcileri transhümanizm tartışmalarında aktif şekilde yer alırken Müslümanların tartışmaya aynı oranda dahil olmadıkları görülmektedir. Bu minvalde, çağdaş din felsefecisi ve İslam felsefesi araştırmacısı Roy Jackson İslam’ın tartışmalara katkı sunacak gerekli birikim ve tecrübeye sahip olduğunu vurgulayarak Fârâbî, İbn Tufeyl, Muhammed İkbal gibi İslam düşünürlerinin görüşleri üzerinden İslam-transhümanizm ilişkisinin nasıl olabileceğine dair mülahazalarda bulunmuştur. Bu makalenin amacı ise Jackson’un Muslim and Supermuslim: The Quest for the Perfect Being and Beyond adlı eserinde transhümanist Müslümanı tasvir ederken kullandığı Süper Müslüman kavramının ve bu kavramın içini doldurmak üzere başvurduğu Müslüman düşünürlerin fikirlerine dair açımlamalarının eleştirel bir analizini sunmaktır. Çalışmanın transhümanizm-İslam ilişkisini konu alan az sayıda çalışmadan biri olması dolayısıyla alanyazına katkı sunması beklenmektedir. Literatür taraması yöntemiyle yürütülen çalışmada transhümanizm ile İslam düşüncesi arasında kurulan ilintilerin İslam’ın bilimsel gelişmeye sunduğu katkılar düzeyinde makul karşılanabileceği ve bazı ortak düşünsel motifler üzerinden bir çağrışım sağlamanın mümkün olabileceği, ancak bunun bir benzeşime dönüştürülmesini güçleştiren temel farklılıkların söz konusu olduğu sonucuna varılmıştır. Transhümanizm geniş spektrumlu bir kavram olması sebebiyle kapsadığı görüşler ılımlı insan ömrü uzatma idealinden, değişen dünyaya ayak uydurabilecek yeni bir türün ortaya çıkartılması ülküsüne kadar değişebilmektedir. Bu özelliği dolayısıyla transhümanizme karşı bir tutum geliştirmek güçleşse de en ılımlı hali baz alındığında insan hayatının iyileştirilmesi, tedavisi olmayan hastalıkların çaresinin bulunması, acının ortadan kaldırılması gibi gelişmelerin İslami doktrinlere meydan okuyacak türden eylemler olarak nitelendirilmesi güçtür. Ancak mesele bunu aştığında ve var olan insan türünün, yeni nesil uzun ömürlü, üstün zekalı, ultra güçlü varlıklar tarafından en iyi ihtimalle itibar kaybına uğratılması söz konusu olduğunda, transhümanistik düşünceyi İslami literatür çerçevesinde temellendirmek mümkün görünmemektedir.

Anahtar Kelimeler

İslam Düşüncesi, Transhümanizm, Süper Müslüman, Roy Jackson, İnsan-ı Kamil, İnsanın Tanrılaştırılması.

Kaynakça

• Albayrak, Ahmet. “İkbal’de Dinamik İnsan Anlayışı”. Divan 3/5 (1998), 241-254.
• Alighieri, di Dante. La Divina Commedia. Milano: Società Tipografica dei Classici Italiani, 1805.
• Aydın, Mehmet S. “Muhammmed İkbal”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 22/17-23. İstanbul: TDV Yayınları, 2000.
• Aydın, Mehmet. “Farabi’nin Ruhun Ölümsüzlüğüne Dair Görüşü ile İlgili Bazı Yanlış Anlamalar”. İslam İlimleri Enstitüsü Dergisi 5 (1982), 121-128.
• Aydın, Mehmet. “İkbal’in Felsefesinde İnsan”. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 29 (1987), 83-106.
• Aydınlı, Yaşar. “Farabi’nin Bilgi Anlayışına Genel Bir Bakış”. Bilimname 4/1 (2004), 5-16.
• Aydınlı, Yaşar. “İbn Bacce”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 19/348-353. İstanbul: TDV Yayınları, 1999.
• Bergson, Henry. The Two Sources of Morality and Religion. Çev. Ashley Audra – Claudesley Brereton. Notre Dame: University of Notre Dame Press, 2002.
• Bostrom, Nick. “A History of Transhumanist Thought”. Journal of Evolution and Technology 14/1 (2005), 1-25.
• Bostrom, Nick. The Transhumanist FAQ: A General Introduction. N.p.: World Transhumanist Association, 2003.
• Cerullo, Michael A. “The Ethics of Exponential Life Extension through Brain Preservation”. Journal of Evolution and Technology 26/1 (2016), 94-105.
• Cevizci, Ahmet. Felsefe Sözlüğü. İstanbul: Paradigma, 1999.
• Chu, Ted. Human Purpose And Transhuman Potential. San Rafael: Origin Press, 2014.
• Dağ, Ahmet. İnsansız Dünya Transhümanizm. İstanbul: Ketebe Yayınları, 2. Basım, 2020.
• Dağ, Ahmet. Transhümanizm: İnsanın ve Dünyanın Dönüşümü. Ankara: Elis Yayınları, 2. Basım, 2020.
• Davies, Tony. Humanism. London: Routledge, 1997.
• de Grey, Aubrey. “Radical Life Extension: Technological Aspect”. Religion and the Implications of Redical Life Extension. Ed. Derek F. Maher, Calvin Mercer, 13-24. New York: Palgrave Macmillan.
• Doyle, D. John. What Does it Mean to be Human? Life, Death, Personhood, and the Transhumanist Movement. Cham: Springer, 2018. Eliot, T.S. The Cocktail Party. New York: Harcourt, Brace & World Inc., 1950.
• Ferrando, Francesca. "Posthumanism, Transhumanism, Antihumanism, Metahumanism, and New Materialisms: Differences and Relations”. Existenz 8/2 (2013), 26-32. Feuerbach, Ludwig. The Essence of Christianity. New York: Dover Publication, 2008.
• Gökalp, Nurten. “Kişicilik ve Muhammed İkbal”. Turkish Studies 13/15 (2018), 217-224.
• Hopkins, Patrick D. “Transcending the Animal: How Transhumanism and Religion Are and Are Not Alike”. Journal of Evolution and Technology 14/2 (2005), 13-28.
• Hopkins, Patrick. “Toward a Transhumanist Theology”. Erişim 15 Ağustos 2021. https://www.metanexus.net/towardtranshumanist-theology/
• Horrobin, Steven. “The Ethics of Aging Intervention and Life-Extension”. Aging Interventions and Therapies. Ed. Suresh Rattan. 1-28. Singapore: World Scientific Publishers.
• Humanity +. Erişim 5 Eylül 2021. https://humanityplus.org/
• Huxley, Julian. New Bottles for New Wine. London: Chatto & Windus, 1957.
• İkbal, Muhammed. Esrar ve Rumuz. İstanbul: Sufi Kitap, 2005.
• Jackson, Roy. Muslim and Supermuslim: The Quest fort he Perfect Being and Beyond. e-book, Palgrave, Macmillan, 2020.
• Jordan, Gregory. “Apologia for Transhumanist Religion”. Journal of Evolution and Technology 15/1, (2006), 55-72.
• Kant, Immanuel. “What is Enlightment” (1784). Classical Sociological Theory. Ed. Craig Calhoun vd. 39-43. Malden: Blackwell Publishing, 2007.
• Kurt, İsmail. Transhumanism ve Tekillik Bağlamında Dinin Geleceği. Konya: Necmettin Erbakan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yükseklisans Tezi, 2019.
• Kurzweil, Ray. The Age of Spirituel Machines. New York: Penguin,1999.
• Kutluer, İlhan - Katipoğlu, Hasan. “Hayy b. Yakzan”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi 16/551-554. İstanbul: TDV Yayınları, 1997.
• Macknamee, M. J. - Edwards, S. D. “Transhumanism, medical technology and slippery slopes”. General Ethics 2006 (32), 513-518.
• Mehman, Maxwell J. Transhumanist Dreams and Dystopian Nightmares: The Promise and Peril of Genetic Engineering. Baltimore: The Johns Hopkins University Press, 2012.
• Modesto, Filippa. Dante's Idea of Friendship: The Transformation of a Classical Concept. Toronto: University of Toronto Press, 2015.
• More, Max. “Transhumanism: Toward a Futurist Philosophy”. Extropy 6 (1990, 1996), 12-16.
• Nick Bostrom, “Transhumanist Values”. Erişim 5 Ağustos 2021. https://www.nickbostrom.com/ethics/values.html.
• Özalp, Hasan. “İşrâkî Mektebin Bir Üyesi Olarak Hayy b. Yakzan'ın Felsefî ve Doğal Dînî Tecrübe Serüveni”. Beytulhikme 6/1 (2016), 211-234.
• Sorgner, Stefan Lorenz. “Nietzsche, the Overhuman, and Transhumanism”. Nietzsche and Transhumanism. Ed. Yunus Tuncel. 14-26. Cambridge Scholars Publishing, 2017.
• Steffen Will vd. “The Anthropocene: conceptual and historical perspectives”. Phil. Trans. R. Soc. A. (2011), 842–867.
• Steve, Fuller - Lipińska, Veronika. The Proactionary Imperative: A Foundation for Transhumanism. Hampshire: Palgrave Macmillan, 2014.
• Tokat, Latif. “Farabi Felsefesinde Mutluluğun Araştırılması”. Din Bilimleri Akademik Araştırma Dergisi 6/3 (2006), 133-157.
• Türker, Ömer. “Hayy b. Yakzan: İnsanlık Adasında Yalnız Bir Hakikat Yolcusu”. Sosyoloji Dergisi 3/18 (2009), 195-204.
• van den Belt, Henk. “Playing God in Frankenstein’s Footsteps: Synthetic Biology and the Meaning of Life”. Nanoethics 3 (2009), 257-268.
• Walton, Harry. “Transhumanism and Theology”. Erişim 10 Eylül 2021. https://www.blogs.hss.ed.ac.uk/science-and-religion/2013/11/27/transhumanism-theology/.
• Waters, Brent. "Whose Salvation? Which Eschatology? Transhumanism and Christianity as Contending Salvific Religions". Transhumanism and Transcendence Christian Hope in an Age of Technological Enhancement. Ed. Ronald Cole-Turner, 163-175. Washington: Georgetown University Press.
• Yeşilyurt, Muhammet. “Hıristiyanlığın “Imago Dei” Öğretisinin Transhümanizmle Uzlaştırılmasının İmkânı”. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi 9 /5 (2020), 3624-3650.
• Yücel, Hüseyin. “İbn Tufeyl’in Hayy b. Yakzân’ındaki İnsanın Kökenine ve Âlemin Mahiyetine Dair İkilemler Üzerine”. Journal of Islamic Research 31/3 (2020), 622-637.