İçerik Üretiminin Sorunlu Yanları Üzerine Eleştirel Bir Değerlendirme

Yıl 2025, Sayı: 26, 79 - 97, 27.09.2025

Reyhan Yıldız Kayadevir

Öz

Dijitalleşmenin hayatın her alanını kuşattığı bu çağda bireyin dijitalizasyon ile adaptasyonu dijital kimlikler ile doğrudan ilişkili olmaktadır. Dijitalde özgün, farklı bir içerik daha fazla kullanıcı sayısına karşılık gelirken, fazla kullanıcı sayısı da daha fazla like almayı sağlamakta ve bu da içeriğin dolaşımını hızlandırırken görünürlüğü de arttırmaktadır. Bu durum bireylerin daha fazla like için daha fazla takipçi ihtiyacından doğan sorunlu bir yapıyı işaret etmektedir. Dijitalleşmenin en önemli adımlarından biri olan içerik üretimi, aynı zamanda sorunun kaynağıdır. Milyonlarca içerik arasından sıyrılmak için insanlar adeta birbiri ile yarışmakta ve bu yarışta aklın sınırlarını zorlamaktadır. Çalışmanın temel varsayımı bireyin absürt içerik üretiminin aslında görünür olma arzusuyla doğrudan alakalı, üretememe, tükenme ve bu bilinmezlik ile oldurmaya çalışma ile ilişkili olduğudur. Dijital kitle, etkileşim almak adına her şeyi yapabilir. Fındıkların içinde yüzen kişi, süt kazanında banyo yapan işçi, video çekebilmek için adam kaçırma numarası yapan gençler gibi örnekler içerik üretme sorununun nelere karşılık geldiğini göstermektedir. Bu çalışmada dijital medya platformlarında yer alan absürt içerik üretiminin sorunlu yanları örnekler üzerinden eleştirel bir bakış açısıyla nitel içerik analizi yöntemi ile incelenmektedir. Bu örnekler üzerinden içerik üretiminin sorunlarını kategorize etmek amaçlanmaktadır. Literatürde dijitalde içerik üretiminin yol açtığı sorunlar üzerine sınırlı sayıda çalışma olduğundan, içerik üretimine farklı bir bakış açısı sunmak açısından önemli ve özgün bir çalışmadır.

Anahtar Kelimeler

içerik üretimi , dijitalleşme , sorunlar , dijital medya platformları , içerik analizi

Kaynakça

• Absurd. (2011). Oxford English Dictionary içinde. Erişim (05.06.2024) https://www.oed.com/dictionary/absurd_adj?tab=meaning_and_use#3033886
• Altunterim, Y. (2024, 15 Eylül). Cihat Tamer Oğlunun Cenazesinde Ünlülerle Selfie Derdine Düşen Turhan Öge'ye "Densizce" Diyerek Çıkıştı! Onedio. https://onedio.com/haber/cihat-tamer-oglunun-cenazesinde-unlulerle-selfie-derdine-dusen-turhan-oge-ye-densizce-diyerek-cikisti-1246214
• Arriagada, A. ve Ibáñez, F. (2020). You Need At Least One Picture Daily, if Not, You’re Dead: Content Creators and Platform Evolution in the Social Media Ecology. Social Media+Society, 6(3), 1-12. https://doi.org/10.1177/2056305120944624
• Aslan, A. ve Ünlü, D. G. (2016). Instagram Fenomenleri ve Reklam İlişkisi: Instagram Fenomenlerinin Gözünden Bir Değerlendirme. Maltepe Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 3(2), 41-65.
• Baucom, J. (2025, 3 Şubat). Current TikTok Trends to Talk About with Your Kids. Gabb. https://gabb.com/blog/tiktok-trends/
• Blank, G. (2013). Who Creates Content? Stratification and Content Creation on the Internet. Information, Communication and Society, 16(4), 590-612. https://doi.org/10.1080/1369118X.2013.777758
• Bulunmaz, B. (2015). Yeni İletişim Teknolojileriyle Değişen Medya Yayıncılığı: Yeni Medyada İçerik Üretimi ve Sunumu. Özgür, A.Z. ve İşman, A. (Ed.), İletişim Çalışmaları içinde (ss.321-333). Sakarya Üniversitesi Yayınları.
• Camus, A. (1955). The Myth of Sisyphus and Other Essays (J. O’Brien, Çev.). Vintage Books.
• Carr, N. (2008). Is Google Making Us Stupid? What the Internet is Doing to Our Brains. The Atlantic, 89-94. https://www.theatlantic.com/magazine/archive/2008/07/is-google-making-us-stupid/306868/
• Cornell, S., Robert, B. ve Peden, A. (2023). Selfie-Related Incidents: Narrative Review and Media Content Analysis. Journal of Medical Internet Research, 25. https://doi.org/10.2196/47202
• Cornell, S. ve Peden, A. (2024, 31 Temmuz). From Selfie Injuries to Viral Stunts, Social Media Can Be Risky for Children. Could a Ban Help? UNSW Sydney. https://www.unsw.edu.au/newsroom/news/2024/07/from-selfie-injuries-viral-stunts-social-media-risky
• Dasgupta, S. (2021, 28 Ekim). Social Media Influencer Faces Backlash After Posing In Front of Father’s Open Casket. Independent. https://www.independent.co.uk/news/world/americas/jayne-rivera-instagram-dads-casket-b1946781.html
• Devlin, L. ve PA Media. (2024, 7 Haziran). Driver's Winking Selfie That Led to Tatal Crash. BBC. https://www.bbc.com/news/articles/ck551nprwe7o
• Dhingra, M. ve Mudgal, R. K. (2019). Historical Evolution of Social Media: An Overview. International Conference on Advances in Engineering Science Management & Technology (ICAESMT). https://ssrn.com/abstract=3395665
• Du Plessis, C. (2017). The Role of Content Marketing in Social Media Content Communities. South African Journal of Information Management, 19(1), 1-7. https://doi.org/10.4102/sajim.v19i1.866
• Duran, K. N. ve Yeniceler, İ. (2019). Gelenekselden Yeni Medyaya Geçiş Sürecinde İçerik Üretimi Sürecinin Dönüşümü: Cüneyt Özdemir Yotube Kanalı. Yeni Medya Elektronik Dergisi, 3(3), 200-212. https://dergipark.org.tr/en/pub/ejnm/issue/45760/578033
• Galtung, J. ve Ruge, M. H. (1965). The Structure of Foreign News: the Presentation of the Congo, Cuba and Cyprus Crises in Four Norwegian Newspapers. Journal of Peace Research, 2(1), 64-91. http://www.jstor.org/stable/423011?origin=JSTOR-pdf
• Genç Nilsu, TikTok’taki “Ölüm Çelmesi” Akımının Kurbanı Oldu | 1 Yıldır Hazırlandığı Maçı Kaçıracak. (2024, 10 Ocak). NTV. https://www.ntv.com.tr/galeri/turkiye/genc-nilsu-tiktoktaki-olum-celmesi-akiminin-kurbani-oldu-1-yildir-hazirlandigi-maci-kaciracak,6qqy_nUgZUWeSmU6vsxxFA/3LXSp3cL20-5L8paOrDTMg Henüz Hayatının Baharındaydı! Selfie Çekerken Metrelerce Yükseklikten Düşerek Öldü. (2022, 29 Ekim). Haberler.com. https://www.haberler.com/haberler/selfie-sonu-oldu-metrelerce-yukseklikten-dusen-15393875-haberi/
• International Telecommunication Union. (2024). Young People More Likely to Use the Internet Than the Rest of the Population, But the Gap is Shrinking. https://www.itu.int/itu-d/reports/statistics/2024/11/10/ff24-youth-internet-use/ Is the One Chip Challenge Dangerous? (t.y.). Poison Control. https://www.poison.org/articles/is-the-one-chip-challenge-dangerous
• İhan, V. ve Çiltaş, E. (2023). Dijital Medyada İçerik Üretim Süreçlerine Yönelik Bir Bakış. Türkiye Medya Akademisi Dergisi, 3(6), 429-464. https://doi.org/10.5281/zenodo.8378782
• Jarvinen, J. ve Taiminen, H. (2016). Harnessing Marketing Automation for B2B Content Marketing. Industrial Marketing Management, 54, 164-175. https://doi.org/10.1016/j.indmarman.2015.07.002
• Jimenez-Marquez, J.L., Gonzalez-Carrasco, I., Lopez-Cuadrado, J.L. ve Ruiz Mescua, B. (2019). Towards a Big Data Framework for Analyzing Social Media Content. International Journal of Information Management, 44, 1-12. https://doi.org/10.1016/j.ijinfomgt.2018.09.003
• Johnson, J. (2023). Exploring the Social and Psychological Effects of Being a Content Creator [Yüksek lisans tezi]. Russell Sage College. https://www.proquest.com/docview/2818525517?pq-origsite=gscholar&fromopenview=true&sourcetype=Dissertations%20&%20Theses
• Kalelioğlu, E. (2021, 30 Eylül). Fındık İçinde 'Yüzdüğü' Tiktok Videosu ile Viral Olan Adam Hakkında Soruşturma. WebTekno. https://www.webtekno.com/findik-icinde-yuzdugu-tiktok-videosu-h115530.html
• Karataş, Ş. ve Binark, M. (2016). Yeni Medyada Yaratıcı Kültür: Troller ve Ürünleri ‘Caps’ler. TRT Akademi, 1(2), 428-448. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/218499
• Kilgour, M., Sasser, S.L. ve Larke, R. (2015). The Social Media Transformation Process: Curating Content into Strategy. Corporate Communications: An International Journal, 20(3), 326-343. https://doi.org/10.1108/CCIJ-07-2014-0046
• Kulak, Ö. ve Gülenç, K. (2024, 19 Ekim). Yeni Nesil Mafya: Tiktok’ta Neden Bu Kadar Etkin? Birgün. https://www.birgun.net/makale/yeni-nesil-mafya-tiktokta-neden-bu-kadar-etkin-568727
• Lewis, S. C., Zamith, R. ve Hermida, A. (2013). Content Analysis in an Era of Big Data: a Hybrid Approach to Computational and Manual Methods. Journal of Broadcasting and Electronic Media, 57(1), 34–52. https://doi.org/10.1080/08838151.2012.761702
• Lovitt, B. (2016). Death by Selfie: 11 Disturbing Stories of Social Media Pics Gone Wrong. RollingStone. https://www.rollingstone.com/culture/culture-lists/death-by-selfie-11-disturbing-stories-of-social-media-pics-gone-wrong-15091/selfie-stick-lightning-rod-30043/
• McAfee, M. (2013). Long Live Etiquette: ‘Selfies at Funerals’ on Tumblr Must Die. CNN. https://edition.cnn.com/2013/10/30/living/selfies-at-funerals-tumblr/index.html?utm_source=chatgpt.com
• Nash, M. H. (2024). Global ‘Death by Selfie’ Database & Statistics (2024). The Swiftest. https://theswiftest.com/selfie-death-database/
• O’Conner, C. ve Weatherall, J. O. (2019). The Misinformation Age: How False Beliefs Spread. Yale University Press.
• Paşalı-Taşoğlu, N. ve Koca, İ. (2022). Türkiye’de İletişimcilerin Sosyal Medyada Üretilen İçeriklere Bakışına Dair Bir Öngörü: TikTok’a Yönelik Odak Grup Çalışması. The Turkish Online Journal of Design Art and Communication, 12(3), 809-832. https://doi.org/10.7456/11203100/017
• Patel, R, Pathak, M., Jain A. ve Lagman, J. (2023). Bringing to Light the Tiktok Benadryl Challenge: a Case of Seizure From Benadryl Overdose. Psychiatry Research Case Reports, 2(1). https://doi.org/10.1016/j.psycr.2022.100087
• Rathore, A.K., Ilavarasan, P.V. ve Dwivedi, Y.K. (2016). Social Media Content and Product Co-Creation: an Emerging Paradigm. Journal of Enterprise Information Management, 29(1), 7-18. https://doi.org/10.1108/JEIM-06-2015-0047
• Schwemmer, C. ve Ziewiecki, S. (2018). Social Media Sellout: The Increasing Role of Product Promotion on YouTube. Social Media + Society, 4(3). https://doi.org/10.1177/2056305118786720
• Seyyedamiri, N. ve Tajrobehkar, L. (2021). Social Content Marketing, Social Media and Product Development Process Effectiveness in High-Tech Companies. International Journal of Emerging Markets, 16(1), 75-91. https://doi.org/10.1108/IJOEM-06-2018-0323
• Silahla Video Çekmek İsterken Canından Oldu: “Boş olduğunu Düşündüm, Tetiğe Bastım”. (2024, 12 Nisan). NTV. https://www.ntv.com.tr/galeri/turkiye/silahlavideo-cekmek-isterken-canindan-oldu-bos-oldugunu-dusundum-tetige-bastim,Xnui_41nXE-mk5Jshxc-yQ/RGfSSGl39UK8FurAx_c0qg
• Sosyal Medya İçin Video Çekerken Canından Oldu. (2021). Sözcü WebTV. 2021. https://www.dailymotion.com/video/x83lo0x Süt Banyosu Davasından Beraat Etti. 70 Kişiye Dava Açtı. (2023, 21 Mayıs). NTV. https://www.ntv.com.tr/turkiye/konyadaki-sut-banyosu-goruntulerinden-beraat-etti-70-kisiye-dava-acti,aBZvtAqyZU64CLK0gvEmTA
• Şeyhanlı, B. (2022, 19 Mayıs). Tiktok Videosu Için Sulama Kanalına Atlayan Genç, Boğularak Hayatını Kaybetti. Sputnik. https://anlatilaninotesi.com.tr/20220519/tiktok-videosu-icin-sulama-kanalina-atlayan-genc-bogularak-hayatini-kaybetti-1056515234.html
• Taştekin Üstünel, G. ve Çevik Ergin, T. (2024). Değişen Dijital İçerik Üretimi Bağlamında Google Web Arama Motoru ve Youtube Video İzleme Platformunda En Çok Aranan Dijital İçerik Konuları. Yeni Medya Elektronik Dergisi, 8(2), 251-275. https://dergipark.org.tr/en/pub/ejnm/issue/84777/1391603
• Tiktok İçin 'Adam Kaçırma Videosu' Çekmek İsteyen Kadın Arkadaşları Tarafından Vurularak Hayatını Kaybetti. (2020, 7 Ekim). Onedio. https://onedio.com/haber/tiktok-icin-adam-kacirma-videosu-cekmek-isteyen-kadin-arkadaslari-tarafindan-vurularak-hayatini-kaybetti-928092
• TikTok Videosu Çekerken Canından Oldu. (2023, 7 Mayıs). NTV. https://www.ntv.com.tr/turkiye/tiktok-videosu-cekerken-canindan-oldu,WQLybJNw_EGDZ-PZwYpn-w
• Türkiye İstatistik Kurumu. (2024, 24 Ekim). Çocuklarda Bilişim Teknolojileri Kullanım Araştırması, 2024. TÜİK. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Cocuklarda-Bilisim-Teknolojileri-Kullanim-Arastirmasi-2024-53638
• Yelence, A., Müstecep, H. ve Özışık, Y. (2020, 27 Ağustos). Salça Fabrikasında İğrenç TikTok Videosu! İnternetHaber. https://www.youtube.com/watch?v=s2lLUoG1hXE&ab_channel=internethaber