Öz
Türk idari yapısı içinde merkezi idare; idarenin bütünlüğü ilkesi çerçevesinde kamu görevlerinde birliği sağlamak amacıyla yerel yönetimler üzerinde vesayet yetkisine sahiptir. Bu yetki ağırlıklı olarak il genel meclisi ve belediye meclis kararlarına yönelik olarak mülki idare amirlerince kullanılmaktadır. Ancak yerel yönetimlerin meclis kararları üzerinde gerçekleşen vesayet denetimi ile amaçlanan ilkeler Anayasa Mahkemesi’nin 2007/3 ve 2010/29 sayılı kararları ile tamamen şekil değiştirmiştir. Öyle ki Yüksek mahkeme bu kararlarında 5302 sayılı İl Özel İdaresi Kanunu ve 5373 sayılı Belediye Yasası ile meclis kararlarına ilişkin mülki idare amirlerine tanınan vesayet yetkisinin idarenin bütünlüğü ilkesi çerçevesinde kısıtlandığına hükmetmiştir. Buna karşın yüksek mahkemenin iptal kararlarının yürürlüğe girdiği tarihlerden bu yana yasa koyucunun yeni bir yasal düzenleme yapmaması sonucu mahkemenin iptal gerekçeleri fiilen anlamsız kalmıştır. Bugün il genel meclisi kararlarının tamamı vali onayına bağlı hale gelmiştir. Bu durum yerel yönetimlerin özerkliği ilkesi ile açıkça çelişmektedir. Buna karşın belediye meclis kararlarına ilişkin olarak idare hukukunda öngörülen vesayet yetkilerinden hiçbirini mülki idare amirleri kullanamamaktadır. Bu durumda 1982 Anayasasının 127. maddesinde öngörülen vesayet yetkisinin belediye meclisi kararları üzerinde ne şekilde kullanılacağına dair hukuki bir boşluk gündeme gelmektedir.
Anahtar Kelimeler
Yerel Yönetimler İl Genel Meclisi Belediye Meclisi Vesayet Denetimi
Kaynakça
- Duran, L. (1982). İdare Hukuku Ders Notları. İstanbul: İÜHF Yayınları.
- Güler, B. A. (2005). İl Meclislerinde Kaos Çıkabilir. Cumhuriyet, 22 Mart 2005.
- Gözübüyük; Ş. Ve Tan, T. (2006). İdare Hukuku Genel Esaslar. C.I. Ankara: Turhan Kitabevi.
- Gözübüyük, Ş. (1987), Türkiye’de Mahalli İdareler. Ankara: Nadir Kitap.
- Günday, M. (2005). Kamu Yönetimi Reformunun İdari Yapılanmaya İlişkin Anayasal İlkeler Açısından Değerlendirilmesi (kısaltma: Kamu yönetimi reformu), Danıştay 137. Yıl Sempozyumu. 11 Mayıs 2005, Ankara: Danıştay Yayınları.
- Günday, M. (2012). İdare Hukuku. Ankara: İmaj Yayınları.
- Güran, S. (1986). İl Özel İdarelerinin Bugünkü Rolü. İl Özel İdareler Sempozyumu, İstanbul: İl Özel İdaresi Yayını No:2.
- Nadaroğlu, H. (2001). Mahalli İdareler (7. Basım). İstanbul: Beta Yayınevi.
- Kaplan, G. (2005a). Yeni İl Özel İdaresi Kanununa Göre İl Genel Meclisi ve Encümeni Kararları Üzerinde Vesayet Denetimi. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt. 54, Sayı 3, s.121-155.
- Kaplan, G. (2005b). Yeni Yasal Düzenlemelere Göre Belediye Meclisi Kararları Üzerinde Vesayet Denetimi. Maltepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. S.2, s.67-90.
- Kaplan (2005c). 5216 Sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu İle 5393 Sayılı Belediye Kanununa Göre Belediye Meclisi Kararları Üzerindeki Denetim. Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi (Prof. Dr. Hüseyin Hatemi’ye Armağan), Yıl: III, Sayı: 6, İstanbul: Vedat Kitapçılık, s. 233- 256.
- Karaaslan, M. (2008). Özerklik ve Denetim Açısından Yerel Yönetimler Reformu, Ankara: Turhan Kitabevi.
- Onar, S. S. (1966). İdare Hukukunun Umumi Esasları. (II). İstanbul: İsmail Akgün Matbaacılık.
- Tortop, N. (2005). İl Özel İdareleri İle İlgili Son Düzenlemeler. İdarecinin Sesi Dergisi, Cilt 19, Sayı 110, s.47-49.
- Ulusoy, A. (2004). Kamu Yönetimi Reformu Hakkında Bir Değerlendirme. Hukuk ve Adalet, Sayı:2, s.134-144.
- Ulusoy, A. (2005). Yerel Yönetimlere İlişkin Yeni Yasal Düzenlemelerin Değerlendirilmesi. Danıştay 137. Yıl Sempozyumu, 11 Mayıs 2005, Ankara: Danıştay Yayınları.
- Yayla, Y. (2009). İdare Hukuku. İstanbul: Beta Yayınevi.
- Yıldırım, T. (2000). Mahalli İdarelerin Seçilmiş Organlarının Organlık Sıfatını Kaybetmeleri. İstanbul: Alkım Yayınevi.
- Yıldırım, T. (2005). Türkiye’nin İdari Teşkilatı. İstanbul: Alkım Yayınları.
- Yıldırım, T.; Yasin, M.; Karan, N.; Özdemir, H. E.; Üstün, G., Tekinsoy, O. (2012). İdare Hukuku. İstanbul: On İki Levha Yayıncılık.
- http://www.tbmm.gov.tr/sirasayi/donem22/yil01/ss791m.htm. (Erişim tarihi: 09.07.2012).
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | ARAŞTIRMA MAKALELERİ |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 2 Ocak 2015 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2014 Cilt: 6 Sayı: 10 |
Kaynak Göster
Bu eser Creative Commons Atıf-GayriTicari 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.