KÜRESEL DÜNYADA SİVİL TOPLUM KURULUŞLARININ EKONOMİK KALKINMADAKİ ROLLERİ ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME

Yıl 2014, Cilt: 6 Sayı: 10, 130 - 169, 02.01.2015

Ali Yılmaz Gündüz Mehmet Kaya

https://doi.org/10.20990/aacd.20991

Cited By: 7

Öz

Gelişme, modernleşme ve ilerleme ile iç içe geçmiş olan kalkınma kavramı, II. Dünya Savaşından sonra başlayan yeniden yapılanma süreciyle kullanımı yaygınlaşmıştır. Kalkınmanın ne olduğu sorusuna cevap çok kolay olmamakla birlikte ekonomik olarak, kişi başına düşen geliri arttırarak toplumsal refahı yükseltmek şeklinde tanımlanmıştır. Kalkınmanın nasıl sağlanacağına ilişkin geliştirilen tüm politikalarda ilk akla gelen kurum tabi ki devlet olmuştur. Ancak küreselleşme ile birlikte etkisi azalmaya başlayan ulus devlet, kapitalizm tarafından ekonomik kalkınma için uygun bir aktör olmaktan çıkarılmıştır. Geleneksel kalkınma politikalarının başarısızlığı da, kalkınmada rolün devletten sivil toplum alanında faaliyet gösteren kar amacı gütmeyen sivil toplum kuruluşlarına (STK) geçmesine ve onların kalkınmanın bir aktörü olarak işlev görmesine yol açmıştır. Öyle ki kalkınma sürecine giren ülkelerde STK’ların niceliksel ve niteliksel olarak toplumsal yaşamda önemleri artmış ve ülkelerin kalkınması için önemli kurumlar haline gelmiştir. Türkiye’de STK’ların gelişme düzeyi Avrupa’daki kadar olmasa da, tüm liberal demokrasilerde olduğu gibi bir sivil alan zamanla belirginleşmeye, tarihimizde önemli işlevler üstlenen STK’lar günümüzde yaygınlaşmaya ve toplumsal gelişme faaliyetlerinde katkıları artmaya başlamıştır. Bu çalışmada STK-kalkınma ilişkisi hem genel olarak hem de sosyoekonomik kalkınmasını sağlamaya çalışan Türkiye açısından ele alınmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Sivil toplum kuruluşları. Küreselleşme, kalkınma

Kaynakça

• ABAY, A. R. (2004), Sivil Toplum ve Demokrasi Bağlamında Sivil Dayanışma ve //siyasaliletisim.org/pdf/siviltoplumvesivildayanısma.pdf, Kasım 2013 Toplum Örgütleri, http: T. Erişim
• ACI, E. Y.(2005) “Küreselleşme Olgusu ve STK’lar”, Üniversite ve Toplum, Cilt: 5, Sayı. 1
• ACI, E. Y.(2005), “Kalkınma” Sorunu ve Sivil Toplum Kuruluşlarının Değişen İşlevi, Sivil Toplum Düşünce ve Araştırma Dergisi, Sayı: 11
• ACI, E. Y. (2008) Sosyal Devletten Üçüncü Sektöre Doğru Kalkınma Sürecinin Değişen Aktörleri: Proje Örneklerinden Türkiye Üzerine Bir Değerlendirme Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (16)
• AKGÜN, S. B., BİLGİHAN T. B. (2011), Arvrupa Birliği’nde STK’ların Rolü, Türk İdare Dergisi, Sayı:470
• AKŞİT, B. (2007), Küresel Akışkanlık ve Sivil Toplum” Bilsel, C. (ed) 80. Yılında Cumhuriyet’in Türkiye Kültürü, Mimarlar Odası ve SANART Görsel Kültür ve Estetik Derneği ortak yayını, Ankara
• AKŞİT, B. (1998), Toplumsal Kalkınma/Gelişme ve Nüfus: Türkiye’de Yapılan Araştırma ve Yayınlar İle İlgili Eleştirel Bir Tarama, http://akademik.maltepe.edu.tr/.../Bahattin%20Aksit%20Yayinlar%20 (Publications)%20, Erişim Tarihi, 02.03.2014
• ARABACI, A. (2003), “Küresel Sivil Toplum Ağlarına Doğru Küresel Düzlemde ve Avrupa Birliğinde Çevreci Gruplar”, Sivil Toplum Dergisi, Yıl:1, Sayı:3
• ASLAN, S., ALKAŞ, M. (2013), Küresel Sivil Topluma Kavramsal Bir Bakış, Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, Cilt: 9, Sayı: 18
• ASLAN, M., KAYA, G.(2000), 1980 Sonrası Siyasal Katılımda Sivil Toplum Kuruluşları, C. Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt:5, Sayı:1
• ATEŞ, D., UYSAL, A. (2006), Merkezi-Dışı Ülkelerdeki Ulusötesi Sivil Toplum Kuruluşları (STK): Dış Politika, Finansman ve Meşrutiyet, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı:16
• AYDIN, M. K. (2003), Sermayenin Küreselleşmesi “Kapitalizmin Altın Dönemi’nden “Neoliberal Dalga’ya Uzanan Süreç, Değişim Yayınları, İstanbul
• BAĞCI, C. (2005), Soğuk Savaş Sonrası Dönemde Sivil Toplum Örgütleri ve Kalkınma, Sivil Toplum Düşünce ve Araştırma Dergisi, Temmuz-Eylül
• BAŞKAYA, F. (2009), “Kalkınma İktisadının Yükselişi ve Düşüşü”, Özgür Üniversite Kitaplığı, Ankara
• BİLMAN, L. (2001), “Hükümetdışı Kuruluşların (NGO) Dünya Ekonomik ve Sosyal Gelişimindeki Rolleri” Uluslar arası Ekonomik Sorunlar Dergisi, Sayı: 2
• CEBECİ, K. (2008), Küreselleşme Bağlamında Ulus Devletin Egemenlik Gücünün Dönüşümü, Sayıştay Dergisi, Sayı: 71
• ÇAHA, Ö., ÇAYLAK, Adem, TUTAR, Hüseyin (2013), TRA2 Bölgesi Sivil Toplum Kuruluşları Profili, Serka Kalkınma Ajansı Raporu, Kars
• ÇALMAŞUR, G., DOĞAN, E. M. (2011), GayrisafiMilli veNüfusİle Sivil Toplum Kuruluşları Arasındaki İlişki -Türkiye Üzerine Bir Uygulama- Atatürk Ü. İİBF Dergisi, 10. Ekonometri ve İstatistik Sempozyumu Özel Sayısı
• ÇELİK, M., KOÇ, İ. AYAS, N. (2009), ST-Devlet İlişkisinin Ekonomik Kalkınma ve Toplumsal Barış Açısından Değerlendirilmesi Dernekler Dergisi, Sayı:7
• ÇOPUR, H., Teoriden Pratiğe Sivil Toplum, http: //ekopolitik. org/images/custfiles/070522142001.pdf, Erişim Tarihi: 20.10.2013
• DOĞAN, İ. (2002), Özgürlükçü ve Totaliter Düşünce Geleneğinde Sivil Toplum, Alfa, İstanbul
• DOKUZUNCU KALKINMA PLANI (2007-2013) http://pbk.tbmm.gov.tr/ dokumanlar/kalkinma-plani- 9-genel-kurul. pdf, Erişim Tarihi:10.10.2013
• DURUSOY, S. (2008), Küreselleşme Sürecinde STK3ların Rolü, Radikal Gazetesi,
• EMİNİ, F. T. (2013), Sivil Toplum Kuruluşlarının Politika Belirleme Sürecindeki Rolü: Tüsiad Örneği, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı: 36
• ERBAY, E. R., ÖZDEN M. (2013), ,İktisadi Kalkınma Kuramlarına Eleştirel Yaklaşım, Namık Kemal Üniversitesi, Sosyal Bilimler Metinleri, No: 03
• ERCAN, F. (2003) “Türkiye’nin Kalkınma Seçeneklerinin Eleştirisi ve Alternatif Bir Çerçeve”, Ekonomik Yaklaşım, Kongreler Dizisi 3, sayı 49, cilt 14.
• ERCAN, H. (2002), Türkiye’de Sivil Toplum Tartışmaları Üzerine, C. Ü. Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt: 26, No: 1, s.69-79
• GENÇ, N., ERDOĞAN, Ü. (2013), Yerel Demokrasi ve Kalkınma Bağlamında Sivil Toplum Kuruluşlarının Rolü: Aydın Örneği, Yerel ve Bölgesel Kalkınma: Küresel ve Yerel Bakış Açıları (Editörler: Buğra Özer ve Güven Şeker), Celal Bayar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü
• GÖYMEN, K. Küresel sivil toplum: gereksinme, fırsatlar ve engeller", 1. Ulusal Sivil Toplum Kuruluşları Kongresi, Çanakkale: Çanakkale 18 Mart Üniversitesi Yayınları, May 2004, 67-73
• GÜMÜŞ, K. (2004), Yakın Tarihimizde STK Hareketinin Gelişimi ve Kamu Sivil Toplum Kuruluşlarıyla İlişkisi, Savunuculuk ve Politikaları Etkileme Konferans Yazıları, No: 3
• HAN, E. ve A. A., (2006), Kalkınma Ekonomisi Teori ve Politika, 5. Baskı, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.
• HİRST, P.ve Thompson, G. (2003), (Çev. Çağla Erdem-Elif Yücel), Küreselleşme Sorgulanıyor, Dost Kitabevi, Ankara.
• HİTT, M. A., R. Duane I., Hoskisson R. E., (1999), Strategic Management Competittiveness and Globalization, South-Western College Publishing, Third Edition, Ohio.
• IŞIK, N., DUYGU, B., CEYLAN, O. (2010), Bölgesel Kalkınma Farklılıklarının Giderilmesinde Bir Politika Aracı Olarak Kalkınma Ajansları, Niğde Üniversitesi, İİBF Dergisi, Cilt:3, Say:2
• İNSEL, A. (2005), “Yoksulluk, Dışlanma ve STK’lar”, Sivil Toplum ve Demokrasi http://STK.bilgi.edu.tr/docs/insel_std_6.pdf, Erişim T., Aralık 2013
• KALFA, C. ATAAY, F. (2008), Küresel Toplumsal Hareketler Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi
• KAPU, H., TUTAR, H., ÖZYAKIŞIR, D. (2012), Sivil Toplum, Girişimcilik ve Ekonomik Kalkınma, Savaş Yayınları, Ankara
• KARAKUŞ, O., (2006), Avrupa Birliği Uyum Sürecinde Türkiye’de Sivil Toplum Kuruluşları, Isparta
• KARAKOYUNLU, İ. (2011), Bölgesel Kalkınma ve STK’lar, İdarecinin Sesi, Kasım-Aralık
• KARA, Ö. (2011), Dernekler ile Yerel Yönetimler Arasındaki İlişkiler, İdarecinin Sesi Dergisi, Kasım-Aralık
• KAYA, E. Kentsel Kalkınma ve Sivil Toplum Kuruluşları, Yerel Siyaset Aylık Bilimsel Siyasi Dergi, Temmuz Sayı:42
• KAYA, Ö. (2008), Sivil Toplum Kuruluşları ve Kalkınma, T.C. İçişleri Bakanlığı Dernekler Dairesi
• KEYMAN, E. Fuat (2004), Türkiye’de ve Avrupa’da Sivil Toplum, İstanbul Bilgi Üniversitesi Sivil Toplum Kuruluşları Eğitim ve Araştırma Birimi Sivil Toplum ve Demokrasi Konferans Yazıları (Yayına Hazırlayan: Arzu Karamani), İstanbul
• KEYMAN, E. F. (2006), Türkiye’de Sivil Toplumun Serüveni İmkansızlar İçinde Bir Vaha, Sivil Toplum Geliştirme Merkezi, Ankara
• KOCABAŞ, F. (2008), Küreselleşme Bağlamında Kar Amacı Gütmeyen Kuruluşların Güçlenmesinde İnternetin Rolü, Kamu-İş, C:10,S:2
• KÖKSAL, C. D., MÜTEVELLİOPLU, N. (2002), Sivil Toplum Kuruluşlarında Üyelerin Örgütsel Etkinliklere Katılma Düzeyini Farklılaştıran Etkenler, Proje No: SBB-3007, Antalya
• KUZGUN, Ş. (2012), Yönetişim ve Sivil Toplum, Özel İhtisas Komisyon Raporu
• KÜÇÜKTOK, G., CEYLAN, E. (2005), Kalkınma, Sivil Toplum ve Türkiye, Sivil Toplum Düşünce ve Araştırma Dergisi, Sayı:11
• MARANGOZ, M. (2009), Toplumsal Barışın Sağlanmasında STK’ların Rolü, Dernekler Dergisi, Sayı: 7
• OZAN, İ. (2009), Sosyal Yardım Alanında SYDV ve STK İşbirliği, Sorunlar, Çözüm Önerileri, Sosyal Yardım Uzmanlık Tezi, Ankara
• ÖZDEMİR, S. (2004), “Kar Gütmeyen Kuruluşlar (KGK)” ve Sosyal Refahın Sağlanmasında Artan Rolü, Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, Sayı: 48, s.131-161
• ÖZDEMİR, S. (2007), “Küreselleşme Sürecinde Refah Devleti” İTO Yayını, Yayın No: 2007-57, İstanbul
• ÖZTÜRK, M. (2006), “Küresel Hegemonya Bağlamında Sivil Toplum Kuruluşlarının Önemi Söylemi: Sivil Toplum Üzerine Eleştirel Bir Analiz” III. Sivil Toplum Kuruluşları Kongresi, Çanakkale
• ÖZTÜRK, M. ŞAHİN, L. (2008), Küreselleşme Sürecinde Sivil Toplum Kuruluşları ve Türkiye’deki Durumu, Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, Sayı: 54
• ÖZYOL, A. (2005), Sürdürülebilir Kalkınma ve Katılımcı Demokrasi,
• PAPATYA, G. ve D.(2003) “Kültürel Liderlik ve Türk İş Kültürünü Yönlendiren Sivil Örgütler Üç Sivil İş Örgüt Üzerinde Bulguların Değerlendirilmesi” 11. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi, Bildiriler Kitabı, Afyon Kocatepe Üniversitesi, İİBF, Afyon.
• Rio’dan Rio’ya: Türkiye’de Sürdürülebilir Kalkınmanın Mevcut Durumu, 2012
• RYFMAN, Phillipe (2006), Sivil Toplum Kuruluşu, (Çev. İsmail Yerguz),