TÜRKİYE’DE YATIRIM TEŞVİK SİSTEMİNİN TARİHÇESİ

Yıl 2020, Cilt: 12 Sayı: 23, 431 - 441, 26.11.2020

Hasan Yılmaz

https://doi.org/10.20990/kilisiibfakademik.707681

Cited By: 2

Öz

Bu çalışmada Türkiye’de yatırım teşvik sisteminin tarihçesi konu edilmiştir. Yatırım teşvik sisteminin Türkiye’de başladığı Osmanlı’dan günümüze kadar olan tarihsel süreç ele alınmak istenmiştir. Cumhuriyet’in kurulmasından hemen sonrası tek parti dönemi olarak anılan dönemin uygulamaları, Demokrat Parti ve Adnan Menderes dönemi, 1960- 1980 iki askeri darbe arası dönem, 24 Ocak 1980 kararları ile öne çıkan Turgut Özal Dönemi ve 2000 yılı sonrasında uygulamalar kronolojik olarak açıklanmaya çalışılmıştır.
Türkiye’de Osmanlı’dan bu yana dönemler itibariyle farklı tarzlarda yatırım teşvikleri politikaları uygulanmıştır. Türkiye Cumhuriyeti Devleti kurulduktan hemen sonra özellikle dönemin şartlarını da dikkate alarak ekonomisini güçlendirmek adına girişimlerde bulunmuş ve birtakım politikalar hayata geçirilmiştir. Politikaların yeterli olup olmadığı tartışmasının yıllarca devam ettiği belirtilmelidir.
Günümüzde ise gelişmekte olan ülkeler sınıfında olan ve dünyanın en büyük ilk yirmi ekonomisi arasında bulunan Türkiye’de, yatırım teşvikler önemli bir ekonomik araç olarak görülmüştür. Bölgeler arası gelişmişlik farklarının yüksek oluşu, işsizlik, göç gibi sorunlar için çözüm aracı olarak kabul edilen yatırım teşvikler ekonomik araç olmanın yanı sıra siyasal ve sosyal bir araç olarak öne çıkmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Yatırım Teşvik, Ekonomi ve Siyaset

Kaynakça

• AKDEVE, E. ve KARAGÖL, E. T. (2013). “Geçmişten Günümüze Türkiye’de Teşvikler ve Ülke Uygulamaları”, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2013, (37): 329-350.
• ANKARA TİCARET ODASI (ATO) (2000). Türkiye’de Uygulanan Teşvik Politikaları, ATO Yayını, Yayın No: 14, Ankara.
• BAŞOL, K. (2012). Türkiye Ekonomisi, Türkmen Kitabevi, İstanbul.
• BORATAV, K. (2007). Türkiye İktisat Tarihi 1908-2005, (11. Baskı), İmge Kitabevi, Ankara.
• ÇAVDAR, T. (2003). Türkiye Ekonomisinin Tarihi (1900-1960), İmge Kitabevi, Ankara.
• DURAN, M. S. (1998). Türkiye’de Uygulanan Yatırım Teşvik Politikaları (1968-1998), Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı Ekonomik Araştırmalar Genel Müdürlüğü, Ankara.
• ESER, E. (2011). Türkiye’de Uygulanan Yatırım Teşvik Sistemleri ve Mevcut Sistemin Yapısına Yönelik Öneriler, (Uzmanlık Tezi), DPT Yayını (2822), Ankara.
• İSTANBUL TİCARET ODASI (İTO) (1995). Türkiye’de Teşvik Sistemi, İTO Yayınları (1995-10). İstanbul.
• KABAŞ, T. (2015). Türk Kamu Politikası Modelinin Doğuşu ve Gelişmesi, Akademisyen Kitabevi, Ankara.
• KARABIÇAK, M. (2013). “Türkiye’de Uygulanan Ekonomik Teşvik Politikalarının Boyutu, Ulusal, Bölgesel ve Yerel Kalkınma Üzerine Olası Etkileri”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2013/ 18 (3): 263-280.
• KASALAK, K. (2012). “Teşvik-i Sanayi Kanunları ve Türkiye’de Sanayileşmeye Etkileri”, SDÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 2012 (27): 65-79.
• KEYDER, Ç. (2007). Türkiye’de Devlet ve Sınıflar, İletişim Yayınları, İstanbul.
• KÖSE, S. (2002), “24 Ocak 1980 ve 5 Nisan 1994 İstikrar Programlarının Karşılaştırılması”, DPT Planlama Dergisi, 2002 / Özel Sayı s. 119-128.
• RESMÎ GAZETE, (7880), 09 Ağustos 1951 Tarihli 7880 Sayılı 5821 Sayılı Karar.
• TATAR, G. (2011). Türkiye’de Maliye Politikası Aracı Olarak Teşvik Politikaları ve Çukurova Örneği, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• T.C. CUMHURBAŞKANLIĞI YATIRIM OFİSİ (2020). Invest in Turkey. http://v1.invest.gov.tr/tr-TR/Pages/Home.aspx (Erişim Tarihi: 10.02.2020).