Çevresel Kuznets Eğrisi Hipotezinin Geçerliliği: Türkiye Üzerine Ampirik Bir Çalışma

Yıl 2022, Cilt: 14 Sayı: 26, 35 - 46, 25.05.2022

Sefa Özbek , Bahar Oğul

https://doi.org/10.20990/kilisiibfakademik.1041209

Cited By: 9

Öz

Amaç: Bu çalışmanın başlıca amacı çevresel kirlilik ile gelir arasında ters-U biçiminde bir ilişkinin olduğunu savunan Çevresel Kuznets Eğrisi (ÇKE) hipotezinin Türkiye’de geçerliliğini araştırmaktır. Gelir ve enerji tüketiminin karbon emisyonları üzerindeki etkisi ARDL yöntemiyle analiz edilmiştir. Tahmin sonuçlarını doğrulamak için ayrıca FMOLS ve CCR yöntemleri kullanılmıştır.
Tasarım/Yöntem: Çalışmada söz konusu hipotez, Türkiye ekonomisine ait 1990-2018 döneminde kişi başına düşen CO2, kişi başına düşen reel gelir ve kişi başına düşen enerji tüketimi değişkenleri kullanılarak ARDL, FMOLS ve CCR yöntemleri aracılığıyla test edilmiştir.
Bulgular: Ampirik bulgular, Türkiye ekonomisinde ÇKE hipotezinin kısa ve uzun dönemde geçerli olduğunu göstermektedir. ARDL sınır testi bulgularına göre uzun dönemde reel gelir ve enerji tüketimi CO2 emisyonlarını arttırırken reel gelirin karesi CO2 emisyonlarını azaltmaktadır. Bu durum ÇKE hipotezinin geçerliliğini göstermektedir. Diğer tahminci sonuçları da benzerlik göstermekte ve sonuçların birbirini destekleyici nitelik sergilediği sonucuna ulaşılmıştır.
Sınırlılıklar: Analize dahil edilen değişkenlere ait örneklem döneminin 2018 yılında sona ermesi araştırmanın ana sınırlılığını oluşturmaktadır.
Özgünlük/Değer: Çevresel Kuznets Eğirisi’nin geçerliliğinin güncel veri setleri kullanılarak çeşitli tahmin yöntemleri ile incelenmesi ve benzer sonuçlara ulaşılması çalışmanın temel farklılığını ortaya koymaktadır. Bu yönüyle çalışmanın literatüre katkı sağlayacağı değerlendirilmektedir.

Anahtar Kelimeler

CO2 Emisyonu, Ekonomik Büyüme, Zaman Serisi Yöntemleri, Türkiye

The Validity of Environmental Kuznets Curve Hypothesis: An Empirical Study on Turkey

Öz

Purpose: The main purpose of this study is to investigate the validity of the Environmental Kuznets Curve (EKC) hypothesis, which argues that there is an inverted-U-shaped relationship between environmental pollution and income, in Turkey. The effect of income and energy consumption on carbon emissions was analyzed by ARDL method. FMOLS and CCR methods were also used to validate the estimation results.
Design/Methodology: In the study, the aforementioned hypothesis was tested through ARDL, FMOLS and CCR methods by using the variables of CO2 per capita, real income per capita and energy consumption per capita in the 1990-2018 period of the Turkish economy.
Findings: Empirical findings show that the EKC hypothesis is valid in the short and long run in the Turkish economy. According to the ARDL limit test findings, while real income and energy consumption increase CO2 emissions in the long run, the square of real income decreases CO2 emissions. This shows the validity of the EKC hypothesis. Other estimator results are also similar and it has been concluded that the results show support for each other.
Limitations: The end of the sampling period for the variables included in the analysis in 2018 is the main limitation of the study.
Originality/Value: Examining the validity of the Environmental Kuznets Curve with various estimation methods using current data sets and reaching similar results reveals the main difference of the study. In this respect, it is considered that the study will contribute to the literature.

Anahtar Kelimeler

CO2 Emission, Economic Growth, Time Series Methods, Turkey

Kaynakça

• Albayrak, E. N., & Gökçe, A. (2015). Ekonomik büyüme ve çevresel kirlilik ilişkisi: Çevresel Kuznets Eğrisi ve Türkiye örneği. Social Sciences Research Journal, 4(2), 279-301. https://dergipark.org.tr/en/pub/ssrj/issue/22479/240421
• Ang, J. B. (2007). CO2 emissions, energy consumption, and output in France. Energy Policy, 35(10), 4772-4778. https://doi.org/10.1016/j.enpol.2007.03.032
• Banerjee, A., Dolado, J., & Mestre, R. (1998). Error-correction mechanism tests for cointegration in a single-equation framework. Journal of Time Series Analysis, 19(3), 267-283. https://doi.org/10.1111/1467-9892.00091
• Başar, S., & Temurlenk, M. S. (2007). Çevreye uyarlanmış Kuznets Eğrisi: Türkiye üzerine bir uygulama. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 21(1), 1-12. https://dergipark.org.tr/tr/pub/atauniiibd/issue/2691/35392
• Bölük, G., & Mert, M. (2015). The renewable energy, growth and Environmental Kuznets Curve in Turkey: An ARDL approach. Renewable & Sustainable Energy Reviews, 52, 587-595. https://doi.org/10.1016/j.rser.2015.07.138
• Ceylan, R., & Karaağaç, G. E. (2020). Türkiye’de Çevresel Kuznets Eğrisi hipotezinin test edilmesi: Yapısal kırılmalı eşbütünleşme testi ile hata düzeltme modelinden kanıtlar. Pamukkale Journal of Eurasian Socioeconomic Studies, 7(2), 75-85. https://doi.org/10.34232/pjess.784716
• Contuk, F. Y. (2021). Covid-19'un Borsa İstanbul üzerindeki etkisi: Bir ARDL sınır testi modeli. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 89, 101-112. https://doi.org/10.25095/mufad.852088
• Çetin, M., & Saygın, S. (2019). Çevresel Kuznets Eğrisi Hipotezi’nin ampirik analizi: Türkiye ekonomisi örneği. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 26(2), 529-546. https://doi.org/10.18657/yonveek.491110
• Dam, M. M., Karakaya, E., & Bulut, Ş. (2014). Çevresel Kuznets Eğrisi ve Türkiye: Ampirik bir analiz. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 85-96. https://dergipark.org.tr/tr/pub/dpusbe/issue/31805/348987
• Destek, M. A. (2018). Çevresel Kuznets Eğrisi hipotezinin Türkiye için incelenmesi: STIRPAT modelinden bulgular. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 19(2), 268-283. http://esjournal.cumhuriyet.edu.tr/tr/pub/issue/40744/452978
• Erdoğan, L., Tiryaki, A., & Ceylan, R. (2018). Türkiye'de uzun dönem ekonomik büyümenin belirleyicilerinin ARDL, FMOLS, DOLS ve CCR yöntemleriyle tahmini. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 36(4), 39-57. https://doi.org/10.17065/huniibf.336371
• Ergen, E., & Yavuz, E. (2017). Büyüme ile harcama arasındaki ilişkinin ARDL eşbütünleşme ve Granger nedensellik testleri ile analizi: Türkiye üzerine kanıtlar. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, (Icmeb17 Özel Sayısı), 84-92. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1124006
• Fodha, M., & Zaghdoud, O. (2010). Economic growth and pollutant emissions in Tunisia: An empirical analysis of the Environmental Kuznets Curve. Energy Policy, 38(2), 1150-1156. https://doi.org/10.1016/j.enpol.2009.11.002
• Gökmenoğlu, K., & Taspinar, N. (2016). The relationship between CO2 emissions, energy consumption, economic growth and FDI: The case of Turkey. The Journal of International Trade & Economic Development, 25(5), 706-723. https://doi.org/10.1080/09638199.2015.1119876
• Grossman, G. M., & Krueger, A. B. (1991). Environmental impacts of a North American free trade agreement (No. w3914). National Bureau of Economic Research. https://www.nber.org/system/files/working_papers/w3914/w3914.pdf
• Güney, A. (2018). Genişletilmiş Çevresel Kuznets Eğrisinin Türkiye için yeniden değerlendirilmesi. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 32(3), 745-761. https://dergipark.org.tr/en/pub/atauniiibd/issue/38242/421399
• Halicioglu, F. (2009). An econometric study of CO2 emissions, energy consumption, income and foreign trade in Turkey. Energy Policy, 37(3), 1156-1164. https://mpra.ub.uni-muenchen.de/11457/1/MPRA_paper_11457.pdf
• He, J., & Richard, P. (2010). Environmental Kuznets Curve for CO2 in Canada. Ecological Economics, 69(5), 1083-1093. https://doi.org/10.1016/j.ecolecon.2009.11.030
• Karakaya, E. (2008). Küresel ısınma ve Kyoto Protokolü iklim değişikliğinin bilimsel, ekonomik ve politik analizi. Bağlam Yayınları.
• Koçak, E. (2014). Türkiye'de Çevresel Kuznets Eğrisi hipotezinin geçerliliği: ARDL sınır testi yaklaşımı. İşletme ve İktisat Çalışmaları Dergisi, 2(3), 62-73. https://www.researchgate.net/publication/320701087_Turkiye'de_Cevresel_Kuznets_Egrisi_Hipotezinin_Gecerliligi_ARDL_Sinir_Testi_Yaklasimi
• Koçak, E., & Şarkgüneşi, A. (2017). The impact of foreign direct investment on CO2 emissions in Turkey: New evidence from cointegration and bootstrap causality analysis. Environmental Science and Pollution Research, 25(1), 790-804. https://link.springer.com/article/10.1007%2Fs11356-017-0468-2
• Kuznets, S. (1955). Economic growth and income inequality. The American Economic Review, 45(1), 1-28. https://assets.aeaweb.org/asset-server/files/9438.pdf
• Lebe, F. (2016). Çevresel Kuznets Eğrisi hipotezi: Türkiye için eşbütünleşme ve nedensellik analizi. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 17(2), 177-194. http://journal.dogus.edu.tr/index.php/duj/article/view/909/pdf
• Nasir, M., & Rehman, F. U. (2011). Environmental Kuznets Curve for carbon emissions in Pakistan: An empirical investigation. Energy Policy, 39(3), 1857-1864. https://doi.org/10.1016/j.enpol.2011.01.025
• Okumuş, İ., & Bozkurt, C. (2020). Ekonomik büyümenin çevreye etkilerinin farklı gelişmişlik düzeyindeki ülkeler için incelenmesi. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 19(1), 238-255. https://doi.org/10.21547/jss.593962
• Ozturk, I., & Acaravci, A. (2013). The long-run and causal analysis of energy, growth, openness and financial development on carbon emissions in Turkey. Energy Economics, 36, 262-267. https://doi.org/10.1016/j.eneco.2012.08.025
• Panayotou, T. (1993). Empirical tests and policy analysis of environmental degradation at different stages of economic development (No. 992927783402676). International Labour Organization. https://www.ilo.org/public/libdoc/ilo/1993/93B09_31_engl.pdf
• Pata, U. K., & Yurtkuran, S. (2018). Yenilenebilir enerji tüketimi, nüfus yoğunluğu ve finansal gelişmenin CO2 salımına etkisi: Türkiye örneği. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, (Prof. Dr. Harun Terzi Özel Sayısı), 303-318. https://doi.org/10.18092/ulikidince.441173
• Pesaran, M. H., Shin, Y., & Smith, R. J. (2001). Bounds testing approaches to the analysis of level relationships. Journal of Applied Econometrics, 16, 289-326. https://doi.org/10.1002/jae.616
• Rahman, M. M., Karim, A. A. M. E., Ahmed, Z., & Acet, H. (2021). Environmental Kuznets Curve (EKC) for Bangladesh: Evidence from fully modified OLS approach. JOEEP: Journal of Emerging Economies and Policy, 6(2), 5-14. https://dergipark.org.tr/en/pub/joeep/issue/60720/888418
• Saatçi, M., & Dumrul, Y. (2011). Çevre kirliliği ve ekonomik büyüme ilişkisi: Çevresel Kuznets Eğrisinin Türk ekonomisi için yapısal kırılmalı eş-bütünleşme yöntemiyle tahmini. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (37), 65-86. https://dergipark.org.tr/tr/pub/erciyesiibd/issue/5894/77942
• Shafik, N. (1994). Economic development and environmental quality: An econometric analysis. Oxford Economic Papers, 757-773. https://www.jstor.org/stable/2663498
• Shahbaz, M., Lean, H. H., & Shabbir, M. S. (2012). Environmental Kuznets Curve hypothesis in Pakistan: Cointegration and Granger causality. Renewable and Sustainable Energy Reviews, 16(5), 2947-2953. https://doi.org/10.1016/j.rser.2012.02.015
• Shahbaz, M., Mutascu, M., & Azim, P. (2013). Environmental Kuznets Curve in Romania and the role of energy consumption. Renewable and Sustainable Energy Reviews, 18, 165-173. https://doi.org/10.1016/j.rser.2012.10.012
• Shahbaz, M., Ozturk, I., Afza, T., & Ali, A. (2013). Revisiting the Environmental Kuznets Curve in a global economy. Renewable and Sustainable Energy Reviews, 25, 494-502. https://doi.org/10.1016/j.rser.2013.05.021
• Tutulmaz, O. (2015). Environmental Kuznets Curve time series application for Turkey: Why controversial results exist for similar models?. Renewable and Sustainable Energy Reviews, 50, 73-81. https://doi.org/10.1016/j.rser.2015.04.184
• WDI. (2021). World development indicator. The World Bank. https://databank.worldbank.org/source/world-development-indicators#
• Yandle, B., Bhattarai, M., & Vıjayaraghavan, M. (2004). Environmental Kuznets Curves: A review of findings, methods, and policy ımplications. PERC Research Study, 02(1), 1-38, https://www.researchgate.net/publication/242758524_Environmental_Kuznets_Curves_A_Review_of_Findings_Methods_and_Policy_Implications
• Yıldız Contuk, F. (2021). Covid-19'un Borsa İstanbul üzerindeki etkisi: Bir ARDL sınır testi modeli. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (89), 101-112. https://doi.org/10.25095/mufad.852088
• Yurtkuran, S. (2021). Çevresel Kuznets Eğrisi hipotezinin geçerliliği ve yeşil lojistik: Türkiye örneği. BAUNSOBED, 24(45), 171-201. https://doi.org/10.31795/baunsobed.874990
• Yurttagüler, I., & Kutlu, S. (2017). Çevresel Kuznets Eğrisi’nin ekonometrik bir analizi: Türkiye örneği. Alphanumeric Journal, 5(1), 115-126. https://doi.org/10.17093/alphanumeric.304256